منصور زیرک در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه بی‌شک، احیاء و مرمت بناها و محوطه‌های تاریخی برای شکوفایی فرهنگ کشور امر پسندیده‌ای است، اظهار داشت: با این حال بسیاری از باستان‌شناسان، کارشناسان و علاقه‌مندان میراث فرهنگی، این‌گونه ساخت و سازهای عظیم و وسعت دخالت بسیار زیاد در بافت‌های قدیمی را نگران کننده می‌دانند.
وی افزود: نوسازی و سامان‌بخشی محوطه‌های قدیمی که از دوران قاجار به این سو، با آشفتگی معماری و نابسامانی‌های زیادی روبرو بوده است، امری پسنده به نظر می رسد،اما نکته مشترک طرح‌هایی مانند پاساژسازی واحیاء بدنه چهارباغ ، برج جهان‌نما و میدان امام علی(ع) به دلیل وجود مغازه و دکان‌های فراوان ساخته شده در این طرح ها سودآوری و جاذبه اقتصادی آنها است.
این کارشناس میراث فرهنگی اصفهان با اشاره به نزدیکی طرح‌های جهان نما و میدان امام علی(ع) به آثار ثبت شده جهانی، بیان داشت: در صورت آماده شدن پرونده ثبت جهانی محور فرهنگی اصفهان، امکان وجود اشکال در آن به لحاظ ساخت پاساژ و بدنه‌سازی چهارباغ بدون وجود مدرک مستند نوشتاری وقایع نگاران دورهای قبل، دور از ذهن نیست.
وی اظهار داشت: این گونه ساخت و سازهای وسیع، نوع دخالت در بافت قدیمی، وسعت دخالت در بافت، نوع کاربری داده شده، حفاری‌های عظیم با بیل مکانیکی (که درنتیجه تخریب اشیای احتمالی زیرزمینی را در پی خواهد داشت) و ساخت زیرگذر و پارکینگ، تنها گوشه‌ای از دلایل محکم برای نگرانی بسیاری از علاقه‌مندان میراث‌فرهنگی است.
زیرک ادامه داد: از ادوار گذشته، ده‌ها و صدها بنا و محوطه تاریخی وجود داشته که در اثر گذر زمان و یا بی‌مهری حاکمان وقت از بین رفته‌اند و در حال حاضر نیز آثار تاریخی، کاخ‌ها، بازار‌های سنتی اصفهان، تیمچه‌ها، سراها، خانه‌های قدیمی و محوطه‌های باستانی بسیاری در اصفهان و در سطح کشور وجود دارد که در انتظار اختصاص بودجه‌های لازم لحظه شماری می‌کنند و در همین حال افرادی با بودجه‌های میلیاردی، در حال ساخت بناهایی هستند که فقط نامی ازآنها باقی مانده و سال‌هاست از میان رفته‌اند.
وی با اشاره به اینکه برای بازسازی این محوطه‌ها، حتی به بقایای برجای مانده در بافت‌های قدیمی نیز رحم نمی‌شود، بیان داشت: برای اجرای این گونه طرح‌ها برخی از حمام‌ها، کاروانسراها،سقاخانه‌ها و خانه‌های درحال احتضار بافت قدیمی، قربانی می‌شود.
کارشناس میراث فرهنگی اصفهان با تاکید بر اینکه بناهای قدیمی دیار نصف جهان با اختصاص بودجه‌هایی ناچیز نسبت به طرح‌های میلیاردی، قابل مرمت و نگهداری است، اظهار داشت: شاید اگر مقداری از هزینه‌های طرح‌های تازه ساز، صرف نگهداری،حفاظت و مرمت بناهای قدیمی در حال انهدام و تخریب شود، خدمت ماندگارتری به فرهنگ این مرز و بوم کرده باشیم.
وی ادامه داد: به طور حتم اگر طرح‌هایی مانند پاساژسازی در چهارباغ ،برج جهان‌نما و میدان امام علی (ع)، در جایی خارج از بافت قدیمی اصفهان ساخته می شد و مسئولان فرهنگی و شهری نیز از یک نگاه اصولی برای سامان‌بخشی، حفاظت، نگهداری و مرمت بافت‌های قدیمی برجای مانده از ادوار گذشته استفاده می کردند، اثری ماندگار برای آیندگان بر جای باقی می‌ماند، اما با تاسف فراوان بایدگفت ما هنوز در حال آزمون و خطا هستیم.
زیرک با تصریح بر اینکه درحوزه میراث فرهنگی، هیچ‌گونه خطا و اشتباهی قابل جبران نیست، بیان داشت: هر بنا و اثری که از بین برود، درصورتیکه به مانند آن نیز ساخته شود، به اندازه قسمتی از بنای برجای مانده ازگذشته دارای ارزش نخواهد بود.
وی گفت: همین مخروبه‌ها، سند مستندی از گذشته ایرانیان است که باید برای سامان‌بخشی آنها بکوشیم.
کارشناس میراث فرهنگی اصفهان افزود: این آثار با ارزش فرهنگی امروز محتاج حفاظت و سامان بخشی برنامه‌ریزی شده هستند، نه اینکه پس از تخریب آنها سال‌های آینده بکوشیم آنهایی را که دارای ارزش اقتصادی هستند با ارقام نوجومی از نو بسازیم.
نظر شما