گروه چهار و سراب عضويت در شوراي امنيت

كشورهاي آلمان، ژاپن، هند و برزيل موسوم به گروه چهار، بيش از چند ماه است كه مشاوره هاي گسترده اي را براي جلب رضايت ساير كشورهاي جهان آغاز كرده اند.

در اين بين اتحاديه آفريقايي به دليل داشتن 53 عضو از جايگاه ويژه اي براي حمايت و پشتيباني از كشورهاي گروه چهار برخوردار است. اما نكته اي كه در اين بين مطرح مي باشد اين است كه اتحاديه افريقا نيز خود مدعي احقاق سهم از افزايش اعضاي شوراي امنيت مي باشد و به عنوان يك طرف ذي حساب در برابر كشورهاي گروه چهار مطرح است.

گروه چهار براي عضويت در شوراي امنيت نيازمند حداقل 128 راي از 191 راي عضو سازمان ملل مي باشد. به طور يقين رضايت 53 عضو اين اتحاديه كه عمدتا از كشورهاي فقير بين المللي نيز هستند در تحقق اهداف كشورهاي گروه چهار مثمر ثمر خواهد بود.

تاكنون دو طرف براي جلب رضايت يكديگر گفتگوهاي مستمري را برگزار كرده اند كه آخرين آنها سوم مرداد ماه در لندن بود. اما تنها تفاهم حاصل بين آنها ضرورت توافق بر سر دستيابي به يك پيش نويس مشترك بود كه اتحاديه افريقا و گروه چهار بايد در آينده به آن دست پيدا كنند.

گروه چهار براي عضويت در شوراي دائم امنيت 3 مانع عمده پيش رو دارد و تا زماني كه اين موانع مرتفع نگردند مسئله موفقيت گروه در هاله اي از ابهام خواهد بود.

مانع نخست به كشورهايي بر مي گردد كه جزو قدرتهاي درجه 2 و 3 جهاني  محسوب مي شدند و در مناطق مختلف جهان از لحاظ منطقه اي صاحب نفوذ بوده و خواهان عضويت در شوراي امنيت مي باشند. در آسيا  اندونزي و پاكستان ، در آمريكاي جنوبي آرژانتين، در اروپا ايتاليا و در آفريقا كشورهاي آفريقاي جنوبي، مصر و نيجريه در زمره كشورهاي گروه نخست قرار دارند و سياست اصولي آنها تلاش براي كسب كرسي و رويارويي مستقيم با نظر اعضاي گروه چهار است و تبليغات گسترده اي را در حوزه نفوذ خود دارند.

مانع دوم به آن دسته از كشورهايي بر مي گردد كه ادعاي عضويت را نداشته اند اما از نحوه اصلاحات سازمان ملل راضي نيستند. بسياري از كشورهاي آسيايي و آمريكاي جنوبي در اين طيف عقيدتي قرار دارند. بر اساس مرام فكري اين گروه عضويت اعضاي گروه چهار و عدم پذيرش كشورهاي داراي ايدئولوگ متضاد با ايدئولوژي قدرتهاي صاحب قدرت هسته اي مغاير با اصل آزاد حقوقي انساني است.

مانع سوم به قدرتهاي بزرگ هما نند آمريكا بر مي گردد كه خواهان عضويت اين گروه در شوراي دائم امنيت بدون داشتن حق وتو مي باشند.

به نظر مي رسد تا زماني كه  عمده موانع فوق بر طرف نگردد بدست آوردن كرسي دايم شوراي امنيت سرابي بيش نخواهد بود.

اصلاحات سازمان ملل بر خلاف ساير مباحث بين الملل، منافع ملي 191 بازيگر را در خود جاي داده كه هر كدام از آنها نگران آينده منافع ملي شان هستند و بر طرف كردن اين نگراني ها با دادن وعده و وعيد و تطميع هاي اقتصادي و سياسي از جانب يك گروه محدود دشوار به نظر مي رسد. بخصوص آنكه كشورهاي برزيل و هند از نظر سرانه توليد ناخالص داخلي در وضعيت ممتاز بين المللي به منظور تطميع ديگران برخوردار نيستند، فذا انتظار داشتن يك توافق جامع به منظور عضويت اعضاي گروه چهار در مقطع كنوني كمرنگ به نظر مي رسد.