به گزارش خبرنگار مهر، هنر تئاتر یکی از تاثیرگذارترین هنرها در بیان ناگفته هاست که در همین خصوص شنیدن صحبت های فعالان این حرفه هنری در خصوص مسائل و مشکلات برای حل سریعتر آنها بی فایده نیست.
خبرگزاری مهر در راستای همین موضوع با شماری از فعالان عرصه تئاتر كشور به گفتگو نشست و جویای پاسخ سئوالاتی شد.
نویسنده و کارگردان عرصه تئاتر ایران در اين ميزگرد كه به بررسي مشكلات مي پرداخت، گفت: در خصوص کم تولیدی در تئاتر نوجوان کشور چند موضوع وجود دارد اول اینکه خود فعالان این عرصه جوان هستند و این ماجرا به تازگی در حال شکل گیری است.
مهدی فرشیدی سپهر با بيان اينكه موضوع و مباحث مربوط به نوجوانان موضوعاتی است که غالبا مگو هستند و سیستم اداره ارشاد مرکز هنرهای نمایشی ایران هنوز به ترجمه مناسبی از این موضوعات نرسیده، گفت: مثلا نوجوانان سئوالات زیادی راجع به خداوند دارند چون به مرتبه ای رسیده اند که شک پیش از یقین برای آنها ایجاد شده و راجع به مسائل جنسی و عاطفی سئوال دارند و این موارد در تئاتر امروز ما به ویژه تئاتر کودک و نوجوان هنوز به تعبیر و ترجمه مجوزی نرسیده که این موضوع نیز تولید کار در این حوزه را محدود می کند.
وی با بیان اینکه در تئاتر کودکان می توان در زمینه های مختلفی چون بهداشت، احترام به پدر و مادر و غیره سخن گفت، عنوان داشت: نوجوانان سئوالات بزرگتری دارند که ما نمی دانیم آيا اجازه گفتن آنها را بروی صحنه داریم یا خیر؟ که اين بحث نیز موجب کم شدن تولید کار در حوزه تئاتر نوجوان می شود.
سالن مخصوص تئاتر نوجوانان وجود ندارد
این فعال عرصه تئاتر کشورمان از دیگر علل کمبود تئاتر مختص نوجوان را کمبود سالن مختص به این گروه سنی دانست و گفت: در تهران سالن هنر داریم که همه گروه ها در این مکان به اجرا می روند و این سالن نیز مختص کودکان است اما سالن مخصوص نوجوانان وجود ندارد و این موضوع نیز تولید کار در این حوزه را کم می کند.
مهر: در مورد ایده پردازی نمایشنامه های نوجوانان توصیح دهید؟
فرشیدی سپهر گفت: در این مورد به نظر من اساسی ترین منبع ایده پردازی برای تئاتر کودک و نوجوان مصاحبه های میدانی و گفتگوهای مستمر با خود نوجوانان و در مرحله بعد در نظر گرفتن مواردی است که به عنوان بزرگتر می دانیم چرا که این دوران را گذرانده و لمس کرده ایم.
نویسنده و کارگردان عرصه تئاتر ایران همچنین بر لزوم برگزاری ورک شاپ های مستمر در هر شهری در زمینه تئاتر نوجوانان نیز صحه گذاشت و افزود: از این طرق می توان روند شکل گیری یک ایده تا به مرحله اجرا درآمدن آن بروی صحنه را بررسی و تشریح کرد.
مهر: تئاتر ایران در همه زمینه ها چگونه و بر اساس چه مولفه هایی می تواند رونق بیشتری پیدا کند؟
فرشیدی سپهر در پاسخ به اين سئوال گفت: در حال حاضر هنرمندان، خبرنگاران، مخاطبان و سرمایه گذاران علاقمند به حوزه تئاتر به نسبت گذشته بسیار بیشتر شده اند و امروز باشگاه تماشاگران در تهران حدود سه هزار نفر عضو دارد و به صورت مداوم به تماشای این هنر می پردازند.
در راستای بارور شدن تئاتر نیاز به تبلیغات داریم
نویسنده و کارگردان عرصه تئاتر ایران همچنین با بیان اینکه در راستای بارور شدن تئاتر نیاز به تبلیغات داریم، افزود: علاوه بر تزئینات شهری که بخش کوچکی از آن باید در راستای تبلیغ این هنر بکار گرفته شود، تلویزیون نیز باید بخشی از برنامه های شبانه روزی خود را به تبلیغ این مهم اختصاص دهد.
وی با تاکید بر اینکه مردم باید از اجرای هر تئاتری در شهر مطلع و باخبر باشند، عنوان داشت: وقتی مردم متوجه برگزاری یا اجرای چنین برنامه ای نمی شوند، چطور می توان انتظار رونق و پویایی و از جهتی گسترش این هنر را داشت؟
فرشیدی سپهر با بیان اینکه تئاتر ایران به نسبت 10 سال پیش به صورت خصوصی نیز رونق پیدا کرده، اضافه کرد: در حال حاضر مدیران نیز به خانواده های خود به صورت خصوصی به دیدن تئاتر می آیند و قیمت بلیط نیز تقلیل پیدا کرده و مخاطب این عرصه نیز افزایش یافته است.
تئاتر مجموعه وسیعی از فرهنگ را به صورت همزمان دارد
این فعال عرصه تئاتر کشورمان ضمن گلایه از مصاحبه برخی هنرمندان بزرگ در زمینه تئاتر نیز گفت: برخی هنرمندان که به لحاظ فقر، اجتماعی و یا احترام آسیب دیده اند در تلویزیون مصاحبه هایی انجام می دهند مبنی بر اینکه تئاتر شغل نیست بلکه عشق است و باید در کنار آن شغل دیگری داشت، در حالی که این تفکر غلط است و تئاتر مجموعه وسیعی از بیزینس و فرهنگ را به صورت همزمان دارد که این مهم نیز بستگی به هوش فعال دارد.
وی ادامه داد: کسانی که این مباحث را عنوان می کنند، تبلیغات منفی در جامعه ایجاد می کنند در حالی که واقعیت امر آن است که ما در حال تغییر و رشد هستیم و اینگونه هم نیست که وضعیت تئاتر همانند گذشته خیلی راکد باشد اما مصاحبه هایی مانند نمونه ای که بیان کردم تاثیرات سوء در رشد تئاتر دارد.
مانی عمرانی ديگر فعال عرصه تئاتر كشورمان نيز درخصوص موسیقی در تئاتر گفت: اتفاقی که برای نوجوان در ایران می افتد و موسیقی هایی که نوجوان دوست دارد گوش دهد یا علاقه به دیدن آن دارد همه اینها برای نوجوان ایرانی غیرمجاز می شود و اجازه ارائه دادن آنها وجود ندارد و همین باعث می شود که فرد نمایش را نبیند و آن نمایش آن طور که باید باشد، نمی شود.
وی افزود: چون قرار است نمایش صدر و نماینده شود یکسری تکیه بر روی موسیقی وجود دارد و باید نمادهای از خودمان داشته باشد که چرا بومی خودمان و مال خودمان نیست و چرا نباید از سازه خودمان استفاده شود.
وي در ادامه گفت: مجموعه محدودیت ها ارائه كارها به نحو مطلوب را کمتر می کند.
وی در ادامه بیان کرد: ما باید ترکیب شویم و اکنون این ترکیب آن طور که آموزه ها می گویند نیاز به تمرین و ارائه دارد و باید قلق آن به دست آید ضمن اینکه نوجوان ها صراحت و صدای بلند دارند و به نظر من باید یک بازنگری راجع به قوانین و آره و نه ها انجام شود.
رعنا قادری دستيار كارگردان نمايش نيز در اين زمينه بیان کرد: موضوع مهم دیگر در مورد نمایش کودک و نوجوان این است که نوجوانان نیاز به دیدن الگوهای مختلف دارند یعنی نمی توان به آنها یک الگو داد چراکه نوجوانان به افراط و تفریط می افتند یعنی حتما به سراغ الگویی می روند که خیلی شبیه است.
نوجوانان همیشه به دنبال قهرمان هستند
وی با بیان اینکه نوجوانان همیشه به دنبال قهرمان هستند، اظهار داشت: نوجوانان در زمانی از عمر خود که پنج یا شش سالی را در بر می گیرد به الگویی خاص علاقه مند هستند و به دنبال آن الگو حرکت می کنند و وقتی که آزادی برای الگو های مختلف در همه جا وجود دارد انتخاب های درست تری اتفاق می افتد ولی وقتی محدودیت ارائه در مورد معرفی همه چیز وجود دارد این نکته ای است که خیلی مهم است شاید در کودکان این کمتر اتفاق بیفتد چون دنیای آنها مثل نوجوانان وسیع نشده که بتوانند همه چیز را ببینند و دست در همه چیز ببرند و به مکان های مختلف بروند چراکه کودکان هنوز به خانواده متصل هستند.
رعنا قادری ادامه داد: در دنیای باز نوجوانان نمی توان به آنها فقط یک الگو داد و نمی توان به آنها گفت که فقط باید این کار را انجام دهید و بايد در انتخاب ایده ها موضوع الگو برای نوجوانان را در نظر بگیریم.
آرش مزکا نيز از ديگر فعالان عرصه تئاتر كشور در اين زمينه اظهار داشت: اکثر نوازنده ها و اکثر موزیسین ها به صورت خصوصی فعالیت می کنند.
آرش مزکا در ادامه افزود: تصور این طور است که کسی که به دانشگاه می رود پس از فارق التحصیلی باید استاد دانشگاه شود و یا اینکه تحقیقاتی انجام دهد ولی در عمل زیاد دیده نشده که کسی به دانشگاه رفته تبدیل به موزیسین شود.
مهدی فرشیدی سپهر نيز با بیان اینکه نکته ای وجود دارد که من خیلی علاقمند هستم در رسانه ای نوشته شود، عنوان کرد: همه تئاتری هایی که در سایر شهرستان همه می ینم یک جمله معروف دارند و همه می گوییند شهر ما نفرین شده است همدانی ها، اصفهانی ها، شیرازی ها و همه شهر ها این جمله را راجع به خود می گویند و منظور آنها این است که اینجا بد است.
وی در ادامه گفت: تهرانی ها نیز این جمله را راجع به خود می گویند و اعتقاد دارند که تهران شهر خوبی نیست و برای تهرانی ها مثلا سویس مکان خوبی برای اجرای نمایش است و من وقتی به شهرها سفر می کنم می بینم در همه شهرها یکسری جملات شبیه به هم وجود دارد و این هنرمندان به دلیل بی خبری از تئاتر شهر های دیگر این را می گویند در صورتی که ما به صورت ملی این غر را به خود می زنیم که اوضاع ما خوب نیست.
مهدی فرشیدی سپهر ابراز داشت: در سفری که به بلونیا یکی از شهرهای جنوبی ایتالیا داشتم و با فعالان ایتالیایی صحبت می کردم متوجه شدم که آنها نیز در کشور خود چنین مشکلاتی داشتند و این اوضاعی که وجود دارد سرنوشت ما نیست بلكه گزارش حال ماست و سرنوشت ما در پیش روی ما قرار دارد پس باید آن را تغییر بدهیم و اصلاح کنیم و در واقع عادت کردن و معتاد شدن به اینکه در رسانه ها بشینیم و بگوییم که ما یک حرفه رنجور هستیم به خودی خود زیان آور است و نباید بیان حقایق فراموش شود.
مهر: آیا نیاز است قبل از ایجاد هر بخشی در جشنواره ظرفیت سازی آن بخش صورت گیرد؟
فرشیدی سپهر با بیان اینکه تئاتر در ایران مانند جراحی در میدان جنگ می میاند، ابراز داشت: تئاتر نیاز به حمایت و آموزش و اجرای عمومی دارد.
وی ادامه داد: نمایشی که برای کودکان در کشور ساخته می شود را حداقل باید 18 تا 20 هزار کودک ایرانی ببینند تا بگوییم این نمایش تولید شده در غیر این صورت یک اجرای خصوصی خواهد بود.
رعنا قادری هنرمند دیگر عرصه تئاتر ایران در این زمینه گفت: نمایش برای گروه های مختلف سنی خردسالان، کودکان و نوجوانان قبل از تفکیک گروه سنی در این جشنواره نیز وجود داشته و این تاخیر جشنواره است که به تازگی بخش خردسال را از دیگر بخش ها مجزا کرده است.
مهدی فرشیدی سپهر نیز در ادامه گفت: در حال حاضر در کشوی هنرمندان تئاتر متن تئاتر به تفکیک های گروه سنی بسیار زیاد است و متن نمایشنامه برای هر گروه از جمله خردسال، کودک و نوجوان وجود دارد اما به چاپ نمی رسد چون دشوار است.
این فعال عرصه تئاتر با بیان اینکه ما توقع داریم در دولت آقای روحانی این جریانات ساده تر شود، افزود: مثلا اينكه مجوز داده شود که در سالن های غیردولتی تئاتر به نمایش گذاشته شود و عموم مردم به تماشای نمایش بیایند و انتظار ما از دولت دکتر روحانی تسهیل اجراهای عمومی در شهرستان ها است.
هنرمندان عرصه تئاتر ایران مجوز تسهیل امور را نیاز دارند
وی با بیان اینکه ما رانت خوار نیستیم، اضافه کرد: ما هنرمندان عرصه تئاتر ایران مجوز تسهیل امور را نیاز داریم.
این کارگردان و نویسنده عرصه تئاتر ایران گفت: واقعیت این است که هم ما هم مدیران و هم کل سیستم آموزشی راجع به هنرهای دراماتیک برای کودکان و نوجوانان کم تجربه هستیم.
فرشیدی سپهر با بیان اینکه مجموعه تئاتر جدی دراماتیک در ایران برای کودکان و نوجوانان 60 سال سن دارد و توقفاتی نیز بعد از انقلاب داشته چراكه هنرمندانش وارد عرصه تلویزیون شدند و نسل جدید هم در واقع بدون استاد کار می کنند، گفت: همه این موارد باعث شده که مقداری این روند کند پیش برود.
وی تاکید کرد: برای پویایی تئاتر باید با مردم نیز ارتباط برقرار کرد چون در این صورت این مخاطبان می گویند که چه چیزی می خواهند ببیند و گاهی نیز خود ما از نوع دیدگاه آنها متوجه خواسته شان می شویم.
رعنا قادری نیز در این زمینه به مهر گفت: به اندازه کافی در عرصه تئاتر همه چیز بین یکسری هنرمندان سهم بندی شده و اینکه همه ما باید از مراحل ممیزی بگذریم و در این سیر نیز به تدریج می آموزیم که چگونه باید تئاتر کار کنیم.
"آنالی شکوری" هنرمند دیگر عرصه تئاتر کشورمان نیز در همین زمینه گفت: در عرصه تئاتر هر هنرمند بر اساس کسوت و حیطه کاری اش سهم مشخصی دارد.
اینکه به سن و کسوت مجوز کار داده می شود اصلا درست نیست
مهدی فرشیدی سپهر نیز با بیان اینکه این مسئله که به سن و کسوت مجوز کار داده می شود، اصلا درست نیست، افزود: سیستم مدیریتی یک سیستم کهنه مدیریتی است.
مهر: چرا اسم بی چیز را برای نمایش انتخاب کردید؟
مهدی فرشیدی سپهر با بیان اینکه اگر من می خواستم اسم نمایش را براساس محتوا انتخاب کنم بايد نام یک اتفاق عجیب را انتخاب می کردم، افزود: من اعتقاد دارم که ایران سرزمیني مملو از داستان است و در ایران هزارن قصه وجود دارد ولی مردمی دارد که کم به قصه گوش می دهند، کم به تئاتر و سینما می روند و به نظر من دلیل این کهنگی در فرم است.
وی ادامه داد: من طرف دار تئاتر فرم در تئاتر امروز ایران هستم و باید به تئاتر فرم بدهیم به خاطر همین، اسم این نمایش را به چای اینکه براساس محتوا انتخاب کنم براساس ظاهر نمایش انتخاب و طراحی کردم.
این هنرمند عرصه تئاتر ایران در ادامه گفت: تئاتر برای من یک تریبون و یک رسانه است و ما این نمایش را در اوج فقر تولید کرده ایم و با یک حمایت دقیقه نودی از آقایان حمیدرضا پاسوار وعلیرضا بلورچی که تهیه کنندگان نمایش "بی چیز" هستند با یک حمایت محدود این نمایش تولید شد.
مهدی فرشیدی سپهر در ادامه با بیان اینکه در واقع "بی چیز" به نوعی حدیث نفس خود ما هم بود، عنوان کرد: اسم "بی چیز" ما را ترغیب می کرد که این نام را برای نمایش انتخاب کنیم.
وی افزود: نکته دیگری که وجود دارد این است که در این نمایش قصد نداریم به بی چیزی و فقر اشاره کنیم ولی در واقع یک مجموعه انگیزه چند وجهی است که باعث شده این اسم ایجاد شود.
مهدی فرشیدی سپهر با بيان اينكه قصد من این نیست که فقط اسم اتفاق داخل داستان را بر روی نمایش بگذارم، گفت: اتفاق این نمایش ساده و راجع به دو پسر نوجوان است که با هم روبرو می شود و اسم آن را بگذاریم ملاقات در صفحه مانیتور و باید گفت این درست نیست.
وی با اشاره به اینکه برای این نمایش هزار اسم می توان گذاشت، ادامه داد: من اسم فرم و نوع اجرا نمایش را بر روی آن گذاشتم چراکه این اهداف را پیگیری می کنم و برخی از من می پرسند این کار را کردی حالا جواب داد و من در جواب به آنها می گوییم 18 سال بعد باید این سئوال را از من بپرسید و وقتی که من سال ها این کار را انجام دادم و به 10 ها و 100 ها خبرنگار توضیح دادم و ضبط و پخش شده است می توان از من پرسید و در واقع با مرور زمان حاصل می دهد و اینگونه نیست که با اجرای این کار کل مردم ایران به فرم علاقمند شوند و در مرور زمان و در کارگاه طولانی زمان و فعالیت عملی است که حاصل به دست می آید.
مهر: ایجاد یک بخش در جشنواره تئاتر کودک و نوجوان به عنوان همدان سهم خواهی همدان از جشنواره است؟
آنالی شکوری گفت: شنيده شده كه تعداد متقاضی برای شرکت در جشنواره تئاتر کودک و نوجوان زیاد بوده که مسئولان مجبور به ایجاد بخشی به نام ویژه همدان شده اند و اگر این چنین باشد چه خوب است که این همه گروه تئاتر وجود دارد و علاقمند به حضور در این جشنواره هستند.
مانی عمرانی نيز در ادامه افزود: در جام جهانی کشوری که میزبان می شود تیم میزبان در مسابقات ورودی شرکت نمی کند اگر جشنواره نیز به این شکل باشد هر سال در شهری برگزار شود آن موقع سهمی که همدان داشت تیدیل به سهمی منطقی می شد و این سهمی بود که میزبان داشت.
رعنا قادری نيز با بیان اینکه امسال 128 نمایش در جشنواره شركت دارند، ادامه داد: این تعداد خیلی زیاد است و بايد نمایش های همدان وارد بخش ها شوند.
آنالی شکوری نيز افزود: اگر بخش ویژه وجود دارد باید در مورد شهر های دیگر هم وجود داشته باشد چون من فکر نمی کنم که فقط همدان آنقدر نمایش زیاد داده باشد و من فکر می کنم شهر های دیگر هم بوده اند.
مهدی فرشیدی سپهر با بیان اینکه موافق این جریان هستم، ابراز داشت: به نظر من مشکلی که در حال حاضر وجود دارد این است که ارائه این تقاضا از سوی هنرمندان و یا مسئولان همدانی به بدنه جشنواره بی مهارت اتفاق افتاده است و اگر سه کارگردان مطرح به لابی هتل می آمدند و می گفتند ما به دلیل پروژه های زیادی که داریم امسال این سهم را می خواهیم همه چیز واضح بود.
فرشیدی سپهر ادامه داد: خوشحالم که در همدان تولید تئاتر زیاد است ولی به نظر من سوتفاهمی پیش آمده و مسئولان می توانستند در بیانیه ای دلیل اینکه بخشی به نام همدان نامگذاری شده است را بگویند.
آنالی شکوری با بیان اینکه اکنون مشکل تقصیر همدان نیست، ادامه داد: برگزار کننده و دبیر جشنواره و کسانی که برنامه ریزی این بخش ها را انجام می دهند باير روشنگري مي كردند و مقصران فعالان تئاتر همدان نیستند.
مهدی فرشیدی سپهر ادامه داد: جشنواره نیاز به یک اتاق فکر جوان دارد تا با هم مسائل را بررسی کنند.
رعنا قادری در ادامه اظهار داشت: اینکه چند سال پیاپی جشنواره در یک شهر برگزار شود خیلی خوب است و اکنون هم کارهای اصفهان و هم کارهای همدان پختگی پیدا کرده است.
________________
گفتگو: زهرا مرادوند - اكرم محمدي
نظر شما