به گزارش گروه حوزه و دانشگاه "مهر"، در اين سمينار كه به مناسبت روز خبرنگار و در دومين فستيوال تابستاني فرهنگي، هنري دانشگاه علامه طباطبايي برگزار شد، دكتر كامبيز نوروزي (حقوقدان مطبوعات)، احمد زيد آبادي (روزنامه نگار) و علي يوسف پور (دبيركل انجمن روزنامه نگاران مسلمان) به طرح ديدگاه هاي خود در مورد وضعيت آزادي مطبوعات در ايران پرداختند.
زيد آبادي با اشاره به اين كه نمي توان بدون ايجاد ويتريني به نام مطبوعات آزاد در جهان امروز آبرومندانه زندگي كرد، گفت: انسان خردمند بايد با انواع اطلاعات و خبرها مواجه باشد، چرا كه قدرت تصميم گيري و تميز دارد، در اين راستا روزنامه هاي دولتي يا وابسته به قدرت نمي توانند مردم را راضي نگه دارند و زمينه هاي رشد جامعه را به وجود آورند.
اين روزنامه نگار به وجود نگراني هايي از گذشته تاكنون در مورد آزادي مطبوعات در ايران اشاره كرد و ادامه داد: هر چند وضعيت آزادي مطبوعات در ايران وخيم نيست، اما سقفي كه براي آزادي مطبوعات ما تعيين شده فاصله زيادي با ديگر كشورهاي جهان دارد، براي مطبوعات ما قانون نانوشته اي وجود دارد كه محدوديت هايي را به وجود مي آورد، در واقع سقف آزادي مطبوعات ايران آنقدر كوتاه است كه فقط با سينه خيز مي توان در آن حركت كرد.
دكتر كامبيزنوروزي پر مجادله ترين بحث يك صد سال اخير در ايران را آزادي به خصوص آزادي مطبوعات دانست و در مورد فراز و نشيب آزادي مطبوعات در ايران گفت: هر زمان نظم پليسي و امنيتي جامعه و حكومت به پائين ترين سطح رسيده، آزادي هاي مطبوعات ايران بيشتر شده است، اين نكته در صدر مشروطه، اواخر حكومت رضاشاه و سال هاي اول پس از انقلاب به خوبي ملموس است، اما با قوام يافتن نظام كنترل جامعه، طومار آزادي مطبوعات در هم پيچيده شد.
اين حقوقدان مطبوعات، چنين آزادي ها را در مطبوعات ايران مقطعي و كوتاه مدت خواند و ادامه داد: آزادي مطبوعات در اين سه مقطع به واسطه توسعه ساختارهاي اجتماعي به وجود نيامد، بلكه اين آزادي ها ناشي از هرج و مرج سياسي بوده و مي توان آن را به عنوان نوعي انفجار مطالبات قلمداد كرد. در واقع جامعه ايران بدون آنكه سير توسعه ساختارها را پشت سر بگذارد همواره خود را با ملت هايي كه توسعه طولاني مدت را پشت سر گذاشته اند، مقايسه كرده، در حالي كه آزادي مطبوعات پديده اي مجرد و جدا از ساير مناسبات جامعه نيست، در واقع نمي توان انتظار داشت آزادي مطبوعات به وجود بيايد اما در حوزه هاي اجتماعي، سياسي، اقتصادي و ... چنين رشدي نباشد.
دكتر نوروزي، حكومت ها را برآيند مناسبات اجتماعي دانست و تصريح كرد : بايد ابتدا به اين سوال پاسخ داد كه آيا قانون است كه به جامعه شكل مي دهد يا آن كه جامعه به قانون معنا مي دهد، ما در رابطه با آزادي بايد بتوانيم قضاوتي واقعي در مورد خودمان داشته باشيم، به خاطر آزادي هاي زودگذر، ذوق زده نشويم و به واسطه شكل نگرفتن مقررات و انتظامات با سرخوردگي مواجه نشويم.
به گزارش "مهر" يوسف پور دبيركل انجمن روزنامه نگاران مسلمان نيز در ادامه اين بحث، آگاهي عمومي را زمينه ساز نزديك شدن به آزادي دانست و گفت: جامعه بايد نسبت به حقوق خود آگاه باشد و اين آگاهي به صورت مستمر وجود داشته باشد تا آزادي و استقلال عمومي حاصل شود.
يوسف پور فاصله گرفتن سطوح طبقاتي جامعه از لحاظ اقتصادي را يكي از بزرگترين تهديد كنندگان آزادي خواند و ادامه داد: فاصله اقتصادي در واقع جامعه را دو قطبي مي كند و اقليت ثروتمند با ابزاري كه در اختيار دارند مي توانند اكثريت را از آزادي محروم كنند.
يوسف پور، فعاليت نخبگان صالح، تلاش در جهت منافع ملي، كاهش افراط و تفريط ها و استفاده از ظرفيت هاي استفاده نشده قانون را از راه هاي گسترش آزادي مطبوعات دانست و گفت: بايد سايه دولت از مطبوعات كنار برود، در واقع جامعه مدني با روزنامه هاي مستقل تحقق خواهد يافت، اما متاسفانه اكنون از مجوز نشريه تا واردات كاغذ و توزيع آن در اختيار دولت است، كه گاهي به صورت اهرم به كار گرفته مي شود.
اين روزنامه نگار برجسته با اشاره به تعطيل شدن فله اي روزنامه ها در چند سال اخير گفت: بحث افراط اين روزنامه ها نبود، بلكه عدم نقد پذيري قدرت باعث شد تا بسياري از روزنامه ها توقيف شوند.
زيد آبادي برخورد سياسي با قانون مطبوعات را از ديگر موارد محدود شدن آزادي مطبوعات دانست و گفت: قانون اگر برآيند نظر و وجدان عمومي جامعه باشد قابل قبول است، اما اين قانون برآيند نظر عمومي جامعه نيست. در واقع جرم در حوزه حرف وجود ندارد و فقط در حوزه عمل قابل بررسي است، اساس آزادي در اين نيست كه عده اي حق حرف زدن داشته باشند و عده اي ديگر از آزادي بيان محروم شوند. در بحث آزادي بيان مطبوعات، نه تنها آن كه حرف حق مي زند بلكه هر كس حرف ناحق هم مي زند، در بيان عقايدش بايد آزاد باشد.
زيد آبادي با اشاره به برخوردهاي سياسي با روزنامه نگاران و مطبوعات ادامه داد: در بحث مطبوعات، دستگاه قضايي بايد مستقل و غير وابسته به جريان هاي سياسي باشد.
دكتر نوروزي نيز در ادامه بحث آزادي مطبوعات گفت: نبايد با واژه هايي مانند افراط و تفريط و يا درون جوش و برون جوش به محدود كردن مطبوعات پرداخت.
دكتر نوروزي به ايجاد سه فضاي متفاوت و گاه متضاد در زمينه مواجهه با قانون مطبوعات اخير اشاره كرد و گفت: از سال 64 تاكنون قانون مطبوعات دست نخورده اي باقي ماند، اما در اين مدت سه فضاي گاه متفاوت در مطبوعات ايران به وجود آمده، قانون تغيير نكرده بلكه نگاه ها به قانون فرق داشته است.
يوسف پور نيز با اشاره به لزوم كمرنگ تر شدن نقش دولت در مطبوعات ادامه داد: دولت بايد از روزنامه هاي مستقل و ايجاد چنين مطبوعاتي حمايت كند.
وي عدم تاثيرگذاري روشنفكران بر مردم را يكي از ضعف هاي مطبوعات عنوان كرد و گفت: بسياري از روشنفكران ؛ نمي توانند در افكار مردم نفوذ كنند و از نظر عموم تفكراتشان قابل هضم نيست و نتوانسته اند تاثير گذار شوند.
نظر شما