به گزارش خبرنگار مهر، تعزیه به عنوان بخشی از مراسم سوگواری ماه محرم نشان دهنده رخدادی واقعی از نبردی نابرابر است که در این نبرد جمع زیادی از اهل بیت مظلومانه به شهادت رسیدند، مراسم تعزيه از گذشته های دور با آیین خاص در سراسر دنیا برگزار می شود و در ایران رنگ و بوی خاصی دارد هرچند شكل و رنگ گذشته خود را کم کم از دست داده است.
در برغان نيز مانند مناطق ديگر ايران تعزيه در ماه محرم به روال سابق وجود دارد، پيران و بزرگان محلي مي‌گويند در عهد قاجار تعزیه برغان مشهور بوده است در گذشته تعزیه در برغان توسط محلی ها خوانده می شد ولی در حال حاضر برای ایام محرم خواننده هایی از شهرهای تهران، تفرش، اراک و قزوین که به اصطلاح خود محلی ها این شهرها نقاط تعزیه خیزی هستند برای اجرای تعزیه به این روستا می آیند.
حسینیه اعظم برغان - محرم سال گذشته
مراسم های چادرزنی، فرش کوبی و سیاه کوبی
مصطفی کرمی عضو هیئت امنای حسینه اعظم در خصوص مراسم های ایام محرم در روستای برغان گفت: هر ساله در برغان 10 روز پیش از محرم با کوبیدن بر طبل و بانگ " یا حسین یا حسین " مردم را برای آماده سازی حسینیه فرا می خوانند و مردم روستا و هیئت امنای حسینه اعظم در تکاپوی هرچه بهتر برگزار کردن این مراسم از هیچ تلاشی فرو گذار نمی کنند.
وی در ادامه اظهار داشت: مراسم های مختلفی از قبیل چادر زنی، فرش کوبی و سیاه کوبی توسط مردم روستا برگزار می شد، به نحوی که چادری به مساحت هزار متر مربع در گذشته روی دیوارهای حسینه اعظم پهن می شد که عزاداران به دور از برف و باران بتوانند مراسم های این ایام را برگزار کنند ولی با گذشت سالها و قرار گرفتن چتر بالای حسینیه دیگر مراسم چادر زنی برگزار نمی شود.
حسینیه اعظم برغان- تعزیه معروف برغان
عضو هیئت امنای حسینیه اعظم برغان با اشاره به مراسم فرش کوبی گفت: سال های دور در این مکان مردم از یک ماه قبل از شروع محرم در مراسم فرش کوبی بر دیوار شرکت می کردند و حضور جوانان روستا در این مراسم حال و هوای خاصی داشت ولی این مراسم نیز دیگر اجرا نمی شود.
کرمی یادآر شد: مراسم مختلفی در این ایام برگزار می شد ولی در حال حاضر بسیاری از این رسوم به علتهای مختلف، برگزار نمی شوند و تنها مراسمی که برگزار می شود مراسم سیاه کوبان است. در این مراسم خانواده ها با توجه به میزان تمکن مالی پارچه های سیاه را تهیه می کنند و در گذشته نوشته های روی پارچه ها را با ابریشم می بافتند و هر خانواده، خود پارچه ها را نصب می کند و پس از ایام سوگواری آن را جمع می کند و دوباره در مناسبت سال آینده آنها را نصب می کند.
از نظر پایداری چادر زنی در حال فراموشی است و سیاه کوبی کاملا زنده است و هر ساله مردم با شور حسینی این مراسم را برگزار می کنند.
عزاداری مردم روستای برغان در محرم سال گذشته
وی در ادامه افزود: در مراسم سیاه کوبان همه اهالی روستا مخصوصا کسانی که حاجتی دارند شرکت می کنند و همه دیوارهای حسینیه هم از داخل هم از بیرون با پارچه های سیاه پوشانده می شوند.
عضو هیئت امنای حسینیه اعظم برغان با بیان این مطلب افزود: در حیات حسینیه کتیبه ها و شمایل قدیمی که از واقعه کربلا به جا مانده نصب می شود و تا قبل از شروع تعزیه با خوانندگان قرارداد بسته می شود و برای 10 روز تعزیه، برای خوانندگان جا و مکان فراهم می شود.
وی افزود: در گذشته مراسم " پزندگی" نیز وجود داشت به این ترتیب که اهالی برای میهمانانی که برای دیدن تعزیه برغان به روستا می آمدند غذا تهیه می کردند و میهمانان را به خانه برده از آنها پذیرایی می کردند و میهمانان پس از خوردن ناهار و خواندن نماز به سوی شهر و دیار خود به راه می افتادند ولی هم اکنون به علت های مختلف دیگر این رسم نیز از بین رفته است و اهالی نذورات خود را به آشپزخانه بزرگ حسینیه تحویل می دهند و در آنجا برای میهمانان غذا پخته می شود و در همان مکان حسینیه پخش می شود.
کرمی درباره مراسم تعزیه در دهه اول محرم گفت: در 10 روز اول محرم قبل از نماز ظهر مراسم تعزیه برپا می شود و شب ها نیز مراسم روضه خوانی و سینه زنی به صورت سنتی توسط هیئت جوانان برغان در حسینیه برگزار می شود.
مراسم تعزیه در روستای برغان
انواع تعزیه و موضوع تعزیه های 10 روز اول ماه محرم
کرمی تاکید کرد: 2 نوع تعزیه در این روزها برگزار می شود که به تعزیه بزمی و رزمی شهرت دارد در تعزیه رزمی بیشتر جنگ ها به تصویر کشیده می شود و در تعزیه بزمی بیشتر وقایعی که همراه با سکوت است و آرامش خاصی دارد به تصویر کشیده می شود مانند زندانی شدن علی ابن موسی الرضا که با سوز و نوای خاصی همراه است.
وی در ادامه اظهار داشت: هر روز یک واقعه تاریخی به تصویر کشیده می شود برای مثال روز اول مراسم تعزیه شاه چراغ برگزار می شود که در این واقعه احمد ابن موسی یعنی برادر امام رضا با کاروانی به سمت مشهد به راه می افتد تا با امام رضا دیداری داشته باشد ولی در راه به شهادت می رسد، روز دوم در رابطه با حاجت گرفتن مردم مراسمی اجرا می شود، روز سوم شهادت مسلم ابن عقیل، روز چهارم تعزیه جوانمرد قصاب اجرا می شود که مورد توجه بسیاری از مردم قرار می گیرد و در این روز مردم بیشتری به دیدن مراسم تعزیه می آیند این حادثه بیانگر اتفاقی است که برای کنیزی رخ می دهد، اربابش او را برای خرید گوشت به قصابی می فرستد وقتی کنیزک به خانه برمیگردد اربابش از گوشت خریداری شده راضی نیست او را می فرستد که گوشت را پس بدهد و قصابی قبول نمی کند کنیزک در گوشه ای از خیابان می نشیند و گریه می کند که با امام علی مواجه می شود وقت امام علی اقدام به حل مشکل کنیز می کند قصاب که بی خبر است که کسی که در مقابلش ایستاده کیست روی سینه علی می زند و وقتی متوجه می شود که چه کرده از ناراحتی دست خود را قطع می کند این حادثه جزو تعزیه بزمی است که سوز و نوای خاصی دارد و مردمی که برای دیدن این مراسم می آیند همه با چشمی گریان محل را ترک می کنند، روز پنجم تعزیه شهادت حضرت زهرا خوانده می شود، روز ششم تعزیه دو طفلان مسلم، روز هفتم تعزیه شهادت علی اکبر و روز هشتم تعزیه ای در رسای حر ابن ریاحی و شهادت مظلومانه اش اجرا می شود.
تعزیه برغان
وی در رابطه با تعزیه روز تاسوعا و عاشورا گفت: در روز تاسوعا تعزیه ابوالفضل خوانده می شود و در روز عاشورا شهادت امام حسین و یارانش برای جمع کثیری که برای دیدن تعزیه آمده اند به تصویر در خواهد آمد و در شب شام غریبان در گذشته تعزیه مختار اجرا می شد ولی به علت کمبود امکانات دیگر این تعزیه اجرا نمی شود چون برای اجرای تعزیه "مختار" احتیاج به بیش از 50 نفر و تجهیزات زیادی است و هم اکنون به علت کمبود امکانات اجرا نمی شود و در شام غریبان تعزیه شهادت نونهال حادثه کربلا رقیه به اجرا در می آید.
تعزیه برغان
به گزارش خبرنگار مهر، نخستين جلوه‌هاي تعزيه و سوگواري سيد شهيدان در ايران در عصر آل بويه (447ـ320 هـ .ق) ديده مي‌شود. دعوت به آيين شيعه و كوشش در ترويج آن مربوط به فعاليت علويان و ديلميان "قرون دوم و سوم قمري" است اما اين آل بويه بودند كه با تسلط بر بغداد "از 334 تا 447 هـ .ق" و عزل و نصب خلفا و تصرف جبال "از البرز شرقي تا تالش" طبرستان، ري، قزوين، اصفهان، همدان و غرب ايران، شيعه‌گري را آشكار ساختند تا بدانجا كه معزالدوله احمد، پسر بويه در دوران امارت خود شيعيان را تقويت كرد و دستور داد در بغداد "سال 351 هـ.ق" در مساجد معاويه را لعن نمايند و در عاشوراي سال "352 ه.ق" بازارها را به امر او بستند و خواليگران را از طبخ بازداشتند و زنان را بر آن داشتند تا از خانه‌ها بيرون آيند و بر قتل حسين‌بن علي(ع) شيون كنند و اين حال تا 60 سال دوام داشت و اینک تعزیه به عنوان یکی از میراث ناملموس در فهرست آثار جهانی به ثبت رسیده است.
............................
گزارش: ساره نوری
نظر شما