به گزارش خبرنگار مهر، صنایع دستی به عنوان ارزنده‌ترین هنر کاربردی کشور ایران، پتانسیلی با ظرفیت‌های نهفته است و اثرات قابل ملاحظه‌ای در برطرف نمودن مسائل سوء اجتماعی و توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور دارد.
از مهم‌ترین موارد کاربرد صنایع دستی در کشور، ایجاد اشتغال مولد و جنبی، جلوگیری از مهاجرت‌های بی‌رویه به شهر‌ها، کاهش میزان وابستگی به خارج و تامین استقلال اقتصادی، تقویت روحیه ابتکار و خلاقیت‌های فردی، توسعه صادرات غیرنفتی و تامین بخشی از درآمد ارزی کشور، معرفی و حفظ ارزش‌های فرهنگی، آداب و رسوم دیرینه و اصالت‌های موجود در جامعه و زمینه سازی برای ایجاد صنعت مستقل و غیر وابسته کشور است.
با این همه ویژگی ممتاز عنوان شده برای صنایع دستی در هر منطقه، متاسفانه همدان به جایگاه واقعی خود در این زمینه دست نیافته است کما اینکه در آیین معارفه استاندار همدان نیز این موضوع مورد بحث قرار گرفت.
آمار هنرمندان فعال در صنايع دستي همدان به رقم 32 هزار نفر می رسد
براساس بررسی ها آمار هنرمندان فعال در صنايع دستي همدان به رقم 32 هزار نفر می رسد که این رقم بیانگر علاقه هنرمندان به این بخش است و باید صنايع دستي استان در جايگاه و با شرايطي مطلوب‌تر در عرصه ملي و بين‌المللي عرض اندام كند اما اینچنین نیست چراکه استاندار همدان در روز معارفه خود با بیان اینکه همدان نسبت به سابقه تاريخي و عظمت فرهنگي، توسعه لازم را پيدا نكرده است، بیشترین انتقاد را به حوزه صنایع دستی داشت و معتقد بود که برای این حوزه باید برنامه‌ای مدون ارائه داد.
محمدناصر نیکبخت وی با اشاره به اینکه شعارم تا زمانی که در منصب استانداری هستم" همت همگانی برای توسعه استان" است، اذعان داشت: توجه به صنایع دستی یکی از اولویت های اصلی خواهد بود چراکه از 250 رشته صنایع صنایع دستی در کشور 120 رشته در استان همدان وجود دارد.
همچنین نگاهي به آمار صادرات صنايع دستي همدان بيانگر اين مهم است كه بر اساس آمار اعلام شده از سوي معاونت توسعه تجارت خارجی صنعت، معدن و تجارت استان، صادرات بخش کالای صنایع‌دستی شامل 21 قلم کالاست كه 179 قلم آن در 7 ماهه ابتدای سال‌جاری به 23 کشور جهان صادر شده است.
این کشورها شامل انگلستان، ایتالیا، هلند، اوکراین، بلغارستان، رومانی، لهستان، روسیه، بلاروس، ترکمنستان، ازبکستان، گرجستان، ارمنستان، چین، مالزی، هند، ترکیه، افغانستان، پاکستان، امارات، قطر، عمان و عراق بوده است.
دیر نیست روزی که باید هنرهای دستی را در موزه ها و ویترین خانه ها جستجو کرد
کارشناس صنایع دستی همدان با بیان اینکه هنرهای سنتی و صنایع دستی دراین منطقه همواره در کنج حریم های خانگی و در دستان هنرمندان متبلور شده اما امروزه برخی از این هنرها رونق گذشته خود را از دست داده و هیچ هنر جدیدی جایگزین آن نشده است، گفت: دیر نیست روزی که باید این هنر را در موزه ها و ویترین خانه ها جستجو کرد.
میترا یاوری اضافه کرد: بارها عنوان شده که صنایع دستی استان همدان به لحاظ تنوع و در دسترس بودن مواد اولیه از جایگاه مناسبی برای رونق بخشی به اقتصاد، اشتغال و افزایش تولید ناخالص ملی برخوردار است اما گفته ها تنها در حد حرف باقی مانده و در کمتر مواردی به آن جامه عمل پوشانده شده است.
وی با بیان اینکه صنایع دستی به عنوان میراث و یادگار گذشتگان تاکنون با سختی حفظ شده و رونق آن بدون کمک های دولت در خرید، فروش و بازاریابی امکان پذیر نیست، اظهار داشت: صنعتگران در بخش حمایتی با مشکلات زیادی از جمله عدم همکاری بانک های عامل مواجهند.
یاوری گفت: بازاریابی هنرهای سنتی با درک حساسیت ارزش افزوده آن و فراهم کردن شرایط تولید این صنایع وظایفی است که متولیان سازمان صنایع دستی باید به آن توجه جدی داشته باشند.
یکی دیگر از کارشناسان صنایع دستی همدان نیز گفت: این بخش با مشکل اعتبار مواجه است که در صورت کافی بودن اعتبار می توان برای صادرات، تولید، گسترش و آموزش در سطح وسیع برنامه ریزی صحیحی را انجام داد.
واردات بی رویه صنایع دستی یکی از معضلات بازارهای داخلی کشور است
امین توکلی اضافه کرد: واردات بی رویه صنایع دستی یکی از معضلات بازاهای داخلی کشور است زیرا این واردات ارزان قیمت و بی کیفیت بازارهای کشور و به تبع آن این استان را اشباع کرده است.
این کارشناس گفت: برخی صنایع دستی این استان در طول دوره های مختلف شکل سنتی خود را همچنان حفظ کرده و باید با ایجاد تغییرات در ساختار، جاذبه های دیرین خود را حفظ و با ترکیب کارها و هنرهای تلفیقی زمینه احیای هنر این منطقه فراهم شود.
وی گفت: استفاده از طرح ها و نقشه های به کار رفته در صنایع دستی باید جدید و به روز باشد که این نیازمند آموزش توسط استادکاران فن در این زمینه است.
این کارشناس تغییر در روش و آموزش، بازاریابی برای صنعتگران، تشویق و حمایت از کارآفرینان این حوزه هنری از طریق هنروران خوش ذوق و خوش طبع، تشکیل تعاونی ها برای حمایت از تولیدات صنعتگران و ایجاد بازارچه های دائمی را از جمله عوامل لازم برای توسعه وگسترش صنایع دستی این استان برشمرد.
وی گفت: صنایع دستی پشتوانه غنی داشته و متولیان باید با نگرش در رسالت خود تغییراتی دهند تا مانند گذشته این هنر دوباره وارد زندگی روزمره مردم شده و دیدگاه آنان نسبت به این هنر بهبود یابد تا صنعتگران این حوزه هنری بتوانند برای جوانان اشتغالزایی وسیعی داشته باشند.
وی با اشاره به اینکه محصولات صنایع دستی از بسته بندی اصولی برخوردار نیست، گفت: بسته بندی مطابق با استاندارد باعث جلب مشتری و جلوگیری ازهرگونه آسیب به محصولات صنایع دستی در هنگام حمل و صادرات می شود.
تعداد مراکز تحقیقات کاربردی و پژوهشی صنایع دستی در همدان کافی نیست
یکی از فعالان عرصه صنایع دستی استان همدان نیز معتقد است: مراکز تحقیقات کاربردی و پژوهشی صنایع دستی در استان همدان به اندازه کافی نیست و امکانات و تجهیزات سازمان با ظرفیت های صنایع دستی همخوانی ندارد.
محسن احمدی با تاکید بر اینکه توان رقابت‌پذیری این استان در بازار کم شده که این امر نیازمند توجه است، عدم نقدینگی کافی را از مشکلات صنایع دستی برشمرد و افزود: صنایع دستی جایگاه دوم را در توسعه استان همدان دارد اما این امر در بودجه سالانه دیده نشده است.
وی با اشاره به اینکه ناکافی بودن تبلیغات صنایع‌دستی از دیگر مشکلات رونق این صنعت است، یادآور شد: امکانات تبلیغاتی وجود دارد ولی گسترش این امر نیازمند اعتبار است.
احمدی عدم وجود صنایع بسته بندی مناسب، واردات محصولات مشابه خارجی، تأثیر تحریم ها بر از دست دادن بازارهای دنیا و کاهش درصد جوایز صادراتی را از دیگر شرایط نامطلوب حوزه صنایع دستی برشمرد.
وی درباره نقاط قوت صنایع دستی گفت: در استان همدان بیش از 30 هزار هنرمند مجوز صنایع دستی دارند که در قالب 150 رشته فعالیت می کنند.
وی عنوان کرد: 95 درصد آموزش صنایع دستی مستقیما به اشتغال تبدیل شده و بر این اساس تنوع صنایع دستی، توزیع و پراکنش آن در استان همدان باعث اشتغال زایی پایدار می شود و با تقویت کانون ها و خوشه های صنعتی، تبدیل مناطق دیدنی و احیا شده همچون کاروانسراها به بازارچه های صنایع دستی می تواند در رونق صنایع دستی استان کمک کند که این مسئله نیازمند تخصیص اعتبارات لازم است.
با این تفاسیر آنچه مسلم است اینکه امروز تعریف صنایع دستی از دیدگاه بسیاری از افراد کالایی لوکس برای گذاشتن پشت ویترین و خاک خوردن است، اما دریغ و صد دریغ که هنرمندان و صنعتگران این حوالی از این تعریف ناجوانمردانه گله مندند و معتقدند هر کدام از این صنایع گرانسنگ در رشته های گوناگون حال و روز خوشی ندارد و در آشفته بازار بی رونقی شاهد گذر قدم ها و نگاه های سرسری تماشاگرانی است که بدون هیچ اعتنایی دوباره به راه خود ادامه می‌دهند.
سال ها است که کسی قدر و قیمت صنایع دستی را درک نمی کند و اکنون صنایع غیربومی و خارجی جایگزین دسترنج هنرمندان استان شده و آنان چشم انتظارند تا فریادرسی به ارزش واقعی هنر دست پی ببرد.
نظر شما