به گزارش خبرگزاري مهر، تعزیه نه تنها به‌عنوان هنری اصیل بلکه به‌عنوان اثری معنوی در برخی نقاط کشور به دست فراموشی سپرده شده و در بسياري نقاط نيز اصالت هاي هنري خود را از دست داده اما در استان يزد به ويژه در مناطقي از شهر عقدا این مراسم همچنان باشکوه، اصیل و به صورت موروثی برگزار می شود.
قدمت برگزاری تعزیه در این شهر به دوران صفویه باز می‌گردد و تاکنون نیز به صورت موروثی و طایفه‌ای از چندی قبل از آغاز ماه محرم با برگزاری مراسم ویژه‌ای آغاز و تا پایان ماه صفر هر روز با رونق بیشتری برگزار می‌شود.
آيين "عشور" مردم را براي عزاداري آماده مي‌كند
10 روز قبل از ماه محرم مراسمی آیینی به نام "عشور" برگزار می شود که فلسفه آن مبنی بر سفر و شهادت حضرت مسلم به کوفه است.
این مراسم در محلات خلوت عقدا برگزار می شود و در آن خیمه هایی روشن می شود و آیینی خاص برگزار می شود و پس از آن نخستین آیین تعزیه آغاز می شود.
تعزیه در عقدا در همه بخش‌ها به صورت موروثی انجام می‌شود به نحوی که چادرها یا همان خیمه‌ها توسط طایفه ای خاص برافراشته می شود، شمشیرها توسط طایفه ای دیگر به میان می آید، بیاض (نوشته های عریض تعزیه) که قدمتی از دوران صفویه دارند در اختیار طایفه ای خاص هستند و این طوایف با اتحاد و گردهمایی در این مدت به برگزاری تعزیه ای می پردازند که حداقل 50 تا 60 هزار نفر تماشاكننده آن هستند.
یک محقق اردکانی و صاحب چندین کتاب در مورد تاريخ و آيين هاي اردکان در این زمینه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: در عقدا تعزیه در دو محله "بالا کوچه" و "پایین کوچه" برگزار می شود و افراد زیادی در تعزیه های شبهای مختلف به اجرای نقش می پردازند.
تعزيه در عقدا موروثي است
نادر پیری اردكاني عنوان كرد: تعزیه در این شهر موروثی است و مردم نیز نسبت به آن حساسیت بسیار بالایی دارند.
وی ادامه داد: به دلیل تعصب زیاد مردم عقدا برای برگزاری تعزیه، این مراسم تا پایان ماه صفر، یک شب در بالا کوچه و یک شب در پایین کوچه برگزار می شود اما در زمان برگزاری، اتحاد کامل میان افراد دو محل وجود دارد و از آنجا که مهمانهای داخلی و خارجی بسیاری در این مراسم شرکت می کنند، همبستگی مردم اين محله به اوج خود مي رسد.
صاحب کتاب "پرده خوانی حماسه عاشورا" ادامه داد: تعزیه به همین شکل امروزی از زمان صفویه تاکنون در عقدا در حال برگزاری است و هر یک از طوایف عقدا وظیفه ای را از آن زمان بر عهده گرفته اند و تاکنون نیز به صورت موروثی آن را بر عهده دارند و تلاش می کنند آن را به بهترین نحو و به روش پیشینیان خود اجرا کنند.
وی در مورد متون تعزیه نیز بیان داشت: متون تعزیه در عقدا از اصالت ویژه ای برخوردار است و هنوز از متون دوران صفویه و مقتل های مستند استفاده می شود.
پیری عنوان کرد: گرچه در برخی شهرها با ورود جوانان با طرز فکرهای مختلف، برگزاری آیین تعزیه تفاوتهایی داشته است اما در عقدا حتی جوانان نیز به روش پیشینیان خود عمل می کنند.
مي توان به تعزيه اصيل در عقدا اميدوار بود
وی ادامه داد: تا زمانی که عقدا همین جمعیت طبیعی خود را دارد و افراد غیربومی وارد آن نشده اند، می توان به تعزیه اصیل در این منطقه امیدوار بود.
پیری با بیان اینکه تعزیه در کل ایام محرم و صفر رونق خاصی در عقدا دارد، افزود: این مراسم با رونق هرچه تمامتر در اربعین برگزار می شود و در این روز علاوه بر اجرای تعزیه، نخل برداری نیز انجام می شود و با پایان نخل برداری، تعزیه نیز تا محرم سال آینده به پایان می رسد اما در این دو ماه مردم عقدا در مورد تعزیه تعصب خاصی دارند و هر چه در توان دارند، برای سید و سالار شهیدان و یاران با وفا و خاندان ايشان به نمایش می گذارند.
علاوه بر عقدا در روستای "توت" نیز تعزیه با شکوه و اصالت خاصی برگزار می شود.
توت نیز یکی از روستاهای قدیمی شهرستان اردکان به شمار می رود که تعزیه آن از زمان صفویه تاکنون از رونق خاصی برخوردار بوده است.
این مراسم نیز هر سال بیش از 60 هزار نفر تماشاچی دارد و با وجود اینکه توت روستایی دورافتاده در اردکان است، افراد زیادی از تهران و اصفهان و کرمان و حتی کشورهای خارجی برای بازدید از این مراسم به توت سفر می کنند.
مراسم تعزیه در توت نیز در روز اربعین به اوج خود می رسد و در روز شهادت امام حسن (ع) و پیامبر (ص) با شور و شوق عجیبی برگزار می شود.
حمايت مسئولان از تعزيه هاي توت و عقدا
تفاوت تعزیه در توت و عقدا در این است که در عقدا همه برنامه ها و اجراها توسط افراد بومی برگزار می شود اما در توت اکنون تعزیه خوانها غیربومی هستند و از سایر نقاط کشور دعوت می شوند.
خوشبختانه در این مورد مسئولان در کنار مردم هستند و آنها نیز حمایتهای خود را از تعزیه خوانان در این دو منطقه دریغ نکرده اند.
این مراسم هر شب تا پایان ماه صفر در توت و عقدا برگزار می شود و علاقمندان از سراسر کشور می توانند به این مناطق برای تماشای تعزیه ای اصیل از دوران صفویه سفر کنند.
------
گزارش: نيره شفيعي پور
عكس: مسعود ساكي
نظر شما