انسان چه موقع "ایکاش" نخواهد گفت/ پیامبر (ص) هیچگاه ایکاش نمی گفت

به گزارش خبرگزاری مهر آیت الله جوادی آملی در کتاب حماسه و عرفان خود بیان داشتند: عارف معتقد است آنچه در عالم وجود واقع مي شود قضاي الهي است و تا چيزي از جانب او مقدّر نشده باشد واقع نمي شود چنان كه از آن طرف نيز هر چه مقدّر شد حتماً واقع مي شود: «يا اختاه كلّ ما قُضى فهو كائن»؛ خواهرم آنچه تقدير خداست واقع خواهد شد. بدين جهت در مقابل قضا و قدر الهي كاملا تسليم و راضي است هم در ظاهر هم در باطن، هم در گفتار هم در كردار.

براي او عزت و ذلت، فقر و غنا، راحتي و سختي، صحت و مرض،... يكسان است. هر چه رضا و تسليم در انسان بيشتر باشد، «ايكاش» گفتن او كمتر است تا جايي كه هرگز «ايكاش» نمي گويد و نسبت به شرايط پيش آمده اعتراضي در پيشگاه الهي نمي كند. چنان كه رسول اكرم(ص) هرگز «ايكاش» نگفت؛ «لم يكن رسول الله(ص) يقول لشى ءٍ قد مضي: لو كان غيره»

البته اين بدان معنا نيست كه انسان دست روي دست بگذارد و هيچ حركت و تلاشي براي دگرگوني و تغيير وضع موجود نداشته باشد بلكه تلاش و مبارزه براي تغيير ناهنجاري موجود و تبديل آن به وضعيت مطلوب در حدّ خود از قضا و قدر الهي است و مرزي جدا از آن ندارد.(چنان كه دعا نيز به معناي چوب لاي چرخ نظام كلّي عالم گذاشتن نيست و مرزي جدا از قضا و قدر الهي ندارد). ليكن بعد از تلاش، آنچه واقع مي شود نبايد موجب حيرت و پريشاني گردد و زبان گلايه و شكايت انسان را بگشايد. اگر حوادث بر طبق مراد ما پيش آمد، در مقابل نعمت هاي خدا سپاسگزاريم و اوست ياري رسان در اداي شكر. و اگر حوادث و پيش آمدها بين ما و خواسته هايمان فاصله شد باز هم آن كس كه نيّتش حق و حاكم بر دل او تقواست از مسير خود خارج نشده و ضرر نكرده است.