به گزارش خبرگزاری مهر، مراسم رونمایی از چاپ ششم «دانشنامه امام حسین(ع)» و نقد و بررسی این اثر، روز گذشته 11 آذر با حضور دو نفر از منتقدان و کارشناسان دینی و برخی از پدیدآورندگان این اثر در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران برگزار شد .
در ابتدای این مراسم حجت‌الاسلام سیدحسن فاطمی اظهار کرد: مشابه دانشنامه امام حسین(ع)، از سال 61 هجری قمری تاکنون نوشته نشده است زیرا این دانشنامه تاریخ نقلی و تحلیلی را به همراه جامعیت و اعتبارسنجی متون به همراه دارد.
وی افزود: با توجه به این ویژگی‌ها با 90 درصد اطمینان می‌توان گفت که چه متنی در حوزه واقعه عاشورا، اعتبار دارد یا ندارد .
محمد اسفندیاری نیز در ادامه این مراسم اظهار کرد: این دانشنامه کاری گروهی است که حدود 60 نفر به صورت پیوسته و ناپیوسته طی 10 سال در تدوین آن نقش داشتند و در این زمینه می‌توان گفت که تدوین این دانشنامه با کار گروهی در عرصه اسلام‌شناسی جای تحسین دارد .
وی گفت: غربی‌ها در عرصه کار گروهی در جهت تحقیقات و تدوین مطالعات مختلف بر ما مقدم هستند، همانطور که شواهد آن را در تدوین دایرةالمعارف اسلام می‌بینیم .
این کتاب‌شناس اظهار کرد: اولین تلاش‌ها در جهت کار گروهی برای تدوین یک کار تحقیقی و دانشنامه‌ای لغت‌نامه دهخدا بود که با 55 سال کار و تلاش سه الی چهار نسل به انجام رسید و از این دست نیز می‌توان به فرهنگ فارسی معین و دایرةالمعارف فارسی غلامحسین مصاحب نیز اشاره کرد که از نمونه کارهای موفق در این عرصه هستند.
اسفندیاری اظهار کرد: همچنین در عرصه فعالیت تحقیقات دینی آثاری چون "جامع احادیث شیعه" اثر آیت‌الله بروجردی و "ملحقات احقاق الحق" اثر آیت‌الله مرعشی از جمله نمونه‌ها در مورد این تلاش در پیش از انقلاب هستند.
وی ادامه داد: تدوین دایرةالمعارف بزرگ اسلامی و دانشنامه جهان اسلام نیز از نمونه‌های موفق تلاش گروهی در 30 سال گذشته هستند.
این کتاب‌شناس با تمجید از فعالیت‌های گروهی صورت گرفته در مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث تصریح کرد: امام حسین(ع) نشانه فرد دانا را این می‌داند که خود وی از سخن و کارش انتقاد کند و ما نیز باید یاد بگیریم که هم در امور عملی و هم در امور اندیشه‌ای مشورت کنیم و علاوه بر آن به استقبال نقد برویم.
اسفندیاری با بیان اینکه «دانشنامه امام حسین(ع) اثری توصیفی و تحلیلی است که اعتبار دارد» اظهار کرد: در عین تخصصی بودن اثر عموم مردم نیز می‌توانند از آن استفاده کنند و چندین گزیده نیز با محتوای مختلف از این دانشنامه استخراج شده است.
وی در ادامه با اشاره به شیوه تاریخ‌نگاری استفاده شده در دانشنامه امام حسین(ع) و انتقاد از آن گفت: در میان فقهای ما در هزار سال گذشته شیوه‌ای درست و متداول در بحث از مباحث فقهی وجود داشته است که به کاوش در رابطه با سندیت یک متن پرداخته می‌شده است و سزاوار است که این شیوه نیز در نقل تاریخ از سوی فعالان این عرصه استفاده شود.
در ادامه این مراسم حجت‌الاسلام سیدمحمود طباطبائی‌نژاد، به عنوان یکی از پدیدآورندگان این اثر اظهار کرد: این دانشنامه علی‌رغم وزنی که از نظر علمی دارد همچنان حتی در میان فرهیختگان جامعه نیز ناشناخته مانده است.
وی با بیان اینکه «در صورت توجه به دانشنامه امام حسین(ع) تحولی در عرصه عاشورا پژوهی و مقتل‌شناسی در جامعه ما به وجود می‌آید» گفت: در تهیه این اثر از منابع پیش از قرن 10 هجری استفاده شده و از مراجعه به منابع پس از این تاریخ به دلیل رواج آثار غیرمعتبر بسیار در پس از صفویه خودداری شده است.
این کارشناس دینی اظهار کرد: بیش از 95 درصد آنچه که در منابع معتبر در زمینه عاشورا پژوهشی آمده در تدوین این دانشنامه استفاده شده و متن آنها آورده شده است و در مواقعی که به تحلیل نیاز بوده به این کار اقدام شده است.
طباطبائی‌نژاد ادامه داد: پنج نقشه در دانشنامه امام حسین(ع) از قیام آن حضرت، شهر کوفه، حرکت امام و حرکت اسیران آورده شده است که به صورت احتمالی براساس وقایع ترسیم شده‌اند.
وی گفت: کل این اثر 14 جلد است که آثاری چون مقتل شهادت دوجلدی و یک جلدی، نرم‌افزار آن، گزیده دانشنامه به زبان‌های فارسی و عربی، مجموعه‌ای هفت جلدی برای کودکان و همچنین مجموعه‌ای برای بانوان و تهیه مجموعه‌ای صوتی از بخش‌هایی از این دانشنامه از دیگر منشورهایی است که با استفاده از آن به صورت جداگانه چاپ و منتشر شده‌اند.
بنابراین گزارش حجت‌الاسلام سید روح‌الله طبایی یکی دیگر از پدیدآوردگان دانشنامه امام حسین(ع) در این مراسم به بهره‌گیری از منابع شیعی و اهل سنت از ابتدای کار در تدوین این دانشنامه اشاره کرد و افزود: این اثر حاوی 400 تحلیل در رابطه با وقایع مختلف عاشورا و نهضت امام حسین(ع) است که آنها می‌توانند به صورت جداگانه چاپ شوند.
در ادامه این مراسم در بخش نقد و بررسی دانشنامه امام حسین(ع) به موضوعات مختلفی چون نحوه ترجمه آن، رفع نقص‌های چاپ‌های گذشته از این اثر در چاپ ششم، جامعیت اثر، نقش زنان در واقعه عاشورا، تفاوت برخی از نقل‌های تاریخی با آنچه که در این دانشنامه آورده شده است، شیوه تاریخ‌نگاری استفاده شده در دانشنامه امام حسین(ع) و پرداختن به بحث شبهه شناسی در این اثر اشاره شد که پدیدآوردندگان اثر نیز به آنها پاسخ دادند.
گفتنی است: دانشنامه امام‌حسین(ع) در 14 جلد، 4191 نقل، دو زبان فارسی عربی را دربر دارد و 15 بخش اصلی دانشنامه امام حسین (ع) به زندگی خانواده سیدالشهدا(ع)، فضیلت‌ها و ویژگی‌های امام حسین(ع)، دلایل امامت امام حسین و فرزندانش(ع) می‌پردازد.
همچنین این دانشنامه دارای مدخل‌هایی چون امام حسین (ع) پس از پیامبر اکرم (ص) تا شهادت پدر، امام حسین (ع) پس از شهادت پدر تا قیام عاشورا، خبر دادن پیشاپیش شهادت امام حسین(ع)، خروج امام حسین(ع) از مدینه تا رسیدن به کربلا، از رسیدن امام حسین(ع) به کربلا تا شهادت ایشان، وقایع پس از شهادت امام حسین(ع)، بازتاب شهادت امام حسین(ع) و فرجام کسانی که در کشتن او و یارانش نقش داشتند، عزاداری و گریه برای امام حسین(ع)، نمونه مرثیه‌هایی در سوگ امام حسین(ع) و یارانشان، زیارت امام حسین(ع)، مزار امام حسین(ع) و حکمت‌های رسیده از امام حسین (ع) است.
این کتاب به همت آیت‌الله محمدی ری شهری و همکاری پژوهشکده علوم و معارف حدیث، در سال 1388 به زیور طبع آراسته شد و براساس نظر برخی از کارشناسان جامعترین کتابی است که از آغاز تا انجام زندگی شخصی، اجتماعی و سیاسی و ... سیدالشهدا(ع) را مورد توجه قرار داده و با ملاحظه دقیق آیات قرآنی و هزاران گزارش روایی و تاریخی، و نقد، پالایش و تنظیم کارآمد آنها توانسته است در معرفی یکی از مهمترین چهرههای آسمانی و تاریخ ساز، گام بردارد.
یکی از پدیدآورندگان دانشنامه امام حسین(ع) با بیان اینکه این دانشنامه علی‌رغم وزنی که از نظر علمی دارد همچنان حتی در میان فرهیختگان جامعه نیز ناشناخته مانده است، گفت: در صورت توجه به دانشنامه امام حسین(ع) تحولی در عرصه عاشورا پژوهی و مقتل‌شناسی در جامعه ما به وجود می‌آید.
کد خبر 2188008
نظر شما