به گزارش خبرنگار مهر، دكتر فريدون عزيزي دبير علمي نخستين همايش سلامت معنوي روز شنبه در نشست خبري که در فرهنگستان علوم پزشكي تشكيل شد، گفت: نتايج آخرين مطالعات دانشمندان علوم پزشكي نشان مي‌دهد اعتقاد به معنويت و داشتن سلامت معنوي باعث مي‌شود كساني كه مبتلا به يك بيماري سخت و صعب‌العلاج شده‌اند دوره بيماري را آسانتر و بهتر تحمل كنند و حتي ممكن است در مقايسه با كساني كه اعتقادي به معنويت ندارند دوره بيماريشان نيز كوتاهتر شود.
وی افزود: سلامت معنوي به عنوان بعد چهارم سلامت از طرف سازمان جهاني بهداشت پذيرفته شده است اما اختلاف نظر در تعريف سلامت معنوي در بين دانشمندان جهان كه خاستگاه فكري و اعتقادي متفاوتي دارند وجود دارد و ما براساس رهنمود مقام معظم رهبري و همكاري اساتيد حوزه و دانشگاه تلاش خواهيم كرد تعريفي جامع و كامل براي سلامت معنوي داشته باشيم.
عزیزی با اشاره به ضرورت گنجاندن موضوع سلامت معنوي در دروس دانشگاهي و آموزش پزشكي گفت: آموزش پزشكي كشور بايد موضوع سلامت معنوي و اثرات آن بر ديگر مؤلفه‌هاي سلامت را مدنظر قرار دهد و حتي در شرح حال بيماران اين موضوع گنجانده شود.
دبیر علمی نخستین همایش سلامت معنوی افزود: سلامت مسئله مهمی در زندگی انسانهاست که علاوه بر درمان بیماری متوجه عوامل خطری است که سلامت را به خطر می‌اندازد و در جامعه باید از آن پیشگیری کرد.
وی ادامه داد: تا 30 سال پیش زمانی که از سلامت بحث می‌شد فقط سلامت جسمی و تا حدودی روانی و اجتماعی مدنظر بود اما سلامت معنوی در تعریف سلامت وجود نداشت.
عزیزی گفت: با این وجود بسیاری از مطالعات در کشورهای پیشرفته نشان داد سلامت با معنویت هم در ارتباط است در نتیجه در سازمان جهانی بهداشت سلامت معنوی بُعد چهارم سلامت در نظر گرفته ش. مطالعات نشان داده کسانی که به معنویت اعتقاد دارند در معرض کمتری نسبت به بیماریهای جسمی و روانی قرار دارند.
معاون علمی فرهنگستان علوم پزشکی کشور گفت: همچنین عوامل خطری مانند فشار خون، چربی خون بالا و مصرف سیگار در افرادی که اعتقادات معنوی دارند کمتر است همچنین طبق این مطالعات افرادی که به بیماریهای مختلف مبتلا می‌شوند درصد کمی از آنها به معنویت اعتقاد ندارند.
وی ادامه داد: حتی تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که اعتقادات معنوی قوی دارند، مواجهه با بیماریهای مزمن و صعب‌العلاج مانند بیماریهای قلبی و سرطان در این افراد کمتر است.
عزیزی ادامه داد: مشکلی که در این رابطه وجود دارد این است که ادیان، جوامع و انسانهای مختلف از معنویت باورهای مختلفی دارند به این ترتیب که غربی‌ها معتقدند کسانی که به دین اعتقادی ندارند به دو دسته کسانی که به هیچ وجه به مبدأ خارج از مسائل مالی انسان معتقد نیستند و کسانی که مبدأیی بالاتر از زندگی جسمی را قبول دارند تقسیم می شوند.
وی گفت: کارشناسان معتقدند افرادی که حتی به توحید اعتقادی ندارند اما مبنایی بالاتر را قبول دارند، به نوعی سلامت معنوی دارند و در نتیجه نشاط، امید به زندگی و تعامل بهتری با جامعه دارند.
عزیزی افزود: فرهنگستان علوم پزشکی کشور از حدود 2 سال پیش شروع به فعالیت برای تبیین سلامت معنوی کرد و در این مطالعات با کمک روحانیون، اعضای کارگروه سلامت معنوی، پزشکان و با همکاری مؤسسه آموزش و پژوهش امام خمینی(ره) در قم برای به دست آوردن تعاریف مشخص بر اساس باورهای اسلامی و شیعی تشکیل شد.
وی گفت: بر اساس این تعاریف آنچه سلامت معنوی قلمداد می‌شود ریشه در مبانی توحید دارد یعنی اعتقاد به توحید ذاتی و افعالی که به تقویت روح می‌پردازد.
معاون علمی فرهنگستان علوم پزشکی کشور تصریح کرد: برای تعریف این شاخصها پرسشنامه‌ای را تهیه کردیم و در منطقه شرق تهران و برخی دانشکده‌ها و پژوهشکده‌ها به همراه پرسشگر بردیم تا میزان سلامت معنوی افراد مشخص شود.
وی گفت: این برنامه طولانی‌مدت باید اجرا شود، استمرار می‌خواهد و نیازمند تغییراتی در حین اجرا است. حدود 5 ماه است که کار پژوهش را آغاز کردیم و مشغول تکمیل و به روزرسانی آن هستیم.
عزیزی ورود به بحث سلامت معنوی را دشوار دانست و گفت: تعریف سلامت معنوی در ایران با کشورهای غربی متفاوت است. در کشور ما سلامت معنوی پرداختن به تعالی روح افراد و جامعه بوده و فقط به ارتقای سلامت جسمی محدود نمی‌شود.
عزیزی افزود: در این رابطه باید حوزه‌های علمیه همکاریهای خود را گسترش دهند و در بخش پزشکی گروههای پزشکی فعالیت بیشتری داشته باشند تا بتوانیم در بحث پیشگیری از بیماری‌ها از سلامت معنوی کمک بگیریم.
معاون علمی فرهنگستان علوم پزشکی کشور در تعریف سلامت معنوی در کشور گفت: سلامت معنوی عبارت است از، خودآگاهی، کسب تقوای الهی، پالایش روح از هر بدی و پلیدی، احساس خضوع نسبت به ربوبیت الهی، توکل، توسل، تسلیم و شکر در برابر او و درک معنا که به احساس آرامش، امید و هدفمندی زندگی در راستای تقرب به خدا منجر می‌شود.
وی گفت: متأسفانه در کشور مباحث مربوط به سلامت معنوی در دانشگاه‌ها و آموزش گروه پزشکان وجود ندارد در حالی که امروزه دانشگاههای کشورهای پیشرفته در شرح حال گرفتن از بیماران به سلامت معنوی می‌پردازد و اگر بیماری نیاز به بستری و جراحی داشته باشد از او می‌پرسند آیا نیاز به فردی دارد که در مورد مذهب و توبه کردن با او صحبت کند.
معاون علمی فرهنگستان علوم پزشکی کشور ادامه داد: در همین رابطه خدمت آیت‌الله جوادی آملی رفتیم و از او پرسیدیم که می‌شود چنین شرایطی را در بیمارستانهای کشور فراهم کرد که وی پاسخ داد اجرای آن مناسب است و منعی ندارد بنابراین در بیمارستان‌هایی که بیماران صعب‌العلاج نیاز به تقویت روحی دارند و اگر این مسائل هم مورد نظر باشد می‌توان این برنامه را اجرا کرد.
وی گفت: در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تحقیقی انجام شد و طبق آن بیش از 75 درصد بیماران و پزشکان به اجرا و اهمیت سلامت معنوی پاسخ مثبت دادند.
عزیزی ادامه داد: در کشورهای غربی تحقیقاتی انجام شد و طی آن نشان داده شد کسانی که اعتقادات مذهبی دارند 61 درصد کمتر از سایرین به اختلالات روانی و افسردگی دچار هستند و همچنین 63 درصد از افرادی که اعتقادات معنوی بالایی دارند بیماریهای قلبی و عروقی کمتری دارند و فعالیت ایمنی بدن در افراد معنوی و مذهبی بیشتر است.
وی گفت: حدود 9 هزار مقاله علمی در زمینه سلامت معنوی وجود دارد که باید تمام آنها در ایران نیز بررسی و اجرا شود. در این رابطه نخستین همایش سلامت معنوی 20 و 21 آذر در تالار امام دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار می‌شود که در این همایش 50 سخنران و 250 مقاله علمی ارسال شده است.
نظر شما