به گزارش خبرنگار مهر، گلخانه از جمله فضاهای کشاورزی است که سالانه میلیون‌ها تن از محصولات کشاورزی کشور از این محیط‌ها تامین می‌شود که در هر استان و شهری چندین سالن گلخانه مشغول به کار است که در راستای تامین محصولات کشاورزی با همکاری و حمایت جهاد کشاورزی استانها با ارائه تسهیلاتی از سوی این سازمان که در اختیار گلخانه داران قرار داده می‌شود، فعالیت خود را آغاز می‌کنند.
استان قم نیز همچون دیگر استان‌های کشور برای تولید داخلی محصولات کشاورزی خود از سال‌ها قبل اقدام به احداث گلخانه‌هایی در راستای رفع این نیاز‌ها نموده که مطابق با آمار دریافتی از سازمان جهاد کشاورزی استان قم، امروزه 164 واحد گلخانه در استان فعال می‌باشد که در مجموع فضایی بالغ بر 320 هزار مترمربع سطح زیر کشت این گلخانه‌ها است.
بنا به گفته محمد تقی سجادی، معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان قم، قیمت تمام شده سالن تولید گلخانه‌ای احداث شده با توجه به کیفیت سالن احداث شده بین متری 24 هزار تا بیش از 120 هزار تومان در مترمربع متغییر است که این قیمت‌ها در حالت نرمال است و اگر شخصی قصد انجام پروژه‌ای خاص و عظیم را داشته باشد قیمت‌های آن متفاوت خواهد بود.
وی در گفتگو با خبرنگار مهر، افزود: معمولا در تولید محصول گلخانه‌ای سعی شده در کنار بالا بردن استاندار‌دها و کیفیت محصولات، قیمت تمام شده را بر حداقل‌ها نگه داشته و از افزایش قیمت جلوگیری شود چرا که قشر وسیعی از گلخانه داران، فارغ التحصیلان جویای کاری هستند که داخل مجتمع‌ها با استفاده از وام‌های بانکی کار خود را شروع می‌کنند و هرچه بدهی آنها به بانک کمتر باشد زود‌تر اقساط را پرداخت و بازدهی بیشتری خواهند داشت؛ در کنار کیفیت سعی در کنترل قیمت‌ها نیز شده است که هرچه قیمت کمتر باشد بازدهی فروش و بیشتر می‌شود.
نباید از مدرن کردن گلخانه‌ها فاصله گرفت
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی قم بیان کرد: در احداث نباید از مدرن کردن گلخانه‌ها فاصله گرفت که در استان قم سرمایه دارانی با بخشی از سرمایه‌های خود به همراه تسهیلات بانکی به شکل خاص در حال احداث گلخانه‌های مدرن تیپ اسپانیایی هستند که ویژه تولید گوجه فرنگی به صورت هیدروپونیک با سیستم مانیتورنیگ است که اتوماسیون مرکزی دارد و از نظر تغذیه، تهویه، رطوبت و سایر عوامل مورد نیاز مدیریت داخل سالن‌ها به شکل سنسورهای اتوماتیک کنترل و ردیابی و مدیریت می‌شود که هنوز راه اندازی نشده ولی کارهای سازه‌ای آن اجرا شده است.
سجادی در خصوص قالب گلخانه‌های استان گفت: سه مورد از گلخانه‌های تیپ‌های اسپانیایی در استان احداث شده که فاز اول در 2 هکتار در آینده نزدیک به مرحله بهره برداری می‌رسد ولی غالب گلخانه‌ها تیپ فائو است که در مجتمع‌ها و صنایع تولیدات در حال فعالیت هستند.
وی با اشاره به تولیدات گلخانه‌ای در قم تصریح کرد: غالب الگوی کشت گلخانه‌های استان قم که 95 درصد محصولات کشاورزی را می‌شود شامل صیفی جاتی چون خیار، گوجه فرنگی، فلفل است ولی گلخانه‌هایی هم در سطح استان فعال است که میوه و گل تولید می‌کنند همچون توت فرنگی، گل‌های شاخه بریده در فصل مناسب و گیاهان زینتی؛ سه واحد گلخانه‌ای در منطقه خلجستان نیز برای تولید قارچ فعال است.
164 واحد گلخانه‌ای در سطح استان فعال است
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی قم با بیان اینکه در مجموع 164 واحد گلخانه‌ای در سطح استان فعال است که سطح کلی بالغ بر 320 هزار مترمربع است، این گلخانه‌ها سالانه معادل هشت هزار و 640 تن تولیدات دارند که اکثراً سیفی جات است؛ طی سال‌های قبل گلخانه‌ها با مدیریت خوبی اداره شده که صادرات قم به خارج از کشور نیز صورت گرفته است، مثلا گوجه فرنگی به روسیه، دبی و دیگر کشورهای عربی صادر شده است.
وی افزود: همچنین طی سال 91، حدود 45 واحد گلخانه‌ای از سازمان جهاد کشاورزی برای تولیدات گل‌ها پروانه بهره برداری کسب کرده و راه اندازی شد.
سجادی با بیان اینکه مراکز عمده تمرکز گلخانه‌های استان قم بیشتر در منطقه خلجستان، کهک، جعفرآباد و جاده کاشان است، گفت: مدیریت گلخانه در استان 2 تیپ است یکی بیرون مجتمع‌ها و دیگری داخل مجتمع‌ها؛ که تا کنون سه مجتمع در استان احداث شده یکی در منطقه خلجستان با 50 واحد که کوثر نامگذاری شده، دیگری مجتمع رزبند ابتدای جاده تفرش که حدوداً 40 واحد دارد که 20 واحدش فعال شده است و سومی مجتمع گلخانه‌ای منطقه کهک در مجاورت روستای قبادبزن که قرار است 15 واحد گلخانه‌ای نیز در این محوطه احداث شود که محدودیت تعداد سالن‌ها به دلیل محدویت آب منطقه است.
تمامی گلخانه‌های قم خصوصی است
وی ادامه داد: تمامی گلخانه‌های قم خصوصی بوده که دولت زیرساخت‌ها را ایجاد کرده که علاقمندان به تولیدات کشاورزی و گلخانه‌ای با سرمایه گذاری در این سازه‌ها به کشت می‌پردازند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان قم اظهار داشت: سه مجتمع مذکور بیشتر در اختیار فارغ التحصیلان مهندسی کشاورزی جویای کار قرار می‌گیرد که از طریق سازمان مهندسی معرفی و گزینش و آزمون شده‌اند و برای اخذ وام به مراکز بانک کشاورزی مراجعه و اقدام به راه اندازی گلخانه‌های خود در مجتمع‌های مذکور می‌کنند.
خبرنگار مهر در راستای آشنایی بیشتر با فعالیت گلخانه داران استان از یکی سالن‌های مجتمع رزبند که ابتدای جاده تفرش واقع شده، دیدن کرده و از نزدیک شاهد جمع آوری محصول این بوته‌های ارزشمند اقتصادی آشنا شد.
سید محمود شماعی زواره که کار‌شناسی زارعت خود را سال‌ها قبل از دانشگاه اصفهان اخذ کرده، یک سال پیش با استفاده از احداث گلخانه‌ها در سال‌های اخیر که کشاورزان تمایل بیشتری برای تولیدات آن نشان داده‌اند، مزایایی به همراه دارد که از جمله آنها می‌توان به نکات ذیل اشاره کرد که عبارتند از: اولا کشت در سطح کوچک به شکل متراکم با صرف فضای کمتر و آب کمتر و مدیریت خوب می‌توان حجم بیشتر محصولات را تولید می‌کرد.
وی افزود: دوم اینکه کشت در محیط سالن‌های تولید خارج از شرایط اقلیمی موجود استانها صورت می‌گیرد که در این شرایط می‌توان محصولات خارج فصل را تولید و روانه بازار کرد و همچنین به تولید گسترده محصولات فصول پرداخت و درآمد زایی خوبی ایجاد کرد که با قیمت مناسب و کیفت بیشتر و بهتر در اختیار مصرف کنندگان قرار داد.
هر آبی را نمی‌توان در گلخانه‌ها استفاده کرد
این کشاورز قمی ادامه داد: سوم مدیریت کشت است که به صورت متمرکز انجام می‌شود و مدیریت مبارزه با آفات و بیماری‌های محصولات گلخانه‌ای یک امتیاز محسوب می‌شود همچنین تولید محصول یکدست تری به عمل می‌آید و که از لحاظ دسته بندی و ظاهر محصول در بازارپسندی محصول مهم است و به ارزش افزوده کمک می‌کند.
وی در خصوص آب مصرفی در گلخانه‌ها گفت: باید به محدودیت‌های کیفی آب مصرفی سالن‌ها اشاره کرد که هر آبی را نمی‌توان در این فضا‌ها استفاده کرد و EC آب مورد قبول در گلخانه‌ها می‌تواند حداکثر تا 1500 میکروموس بر ثانیه باشد که واحد شوری و کیفیت آب است و بالا‌تر از این میزان گلخانه داران را دچار مشکل می‌کند.
شماعی زواره افزود: این محدودیت‌ها کار توسعه گلخانه‌های استان قم را بخاطر شوری آب و خاک موجود با مشکل مواجه کرده که تمرکز فعالیت‌های گلخانه‌ای بیشتر در مناطق کوهستانی و کوهپایه بخاطر شرایط اقلیمی، تعادل هوا و کیفیت مناسب آب است؛ البته در مناطق دشتی همچون جعفریه نیز این فعالیت مشاهده می‌شود.
آب برای یک حجم بزرگ و خاص 10 درصد میزان معمول است که این در مقایسه با آبیاری در مزارع کشت محصولات کشاورزی صرفه جویی و بهره وری 10 برابر حداقل مصرف آب مصرفی زمین کشاورزی است.
در کنار مزایا، محدودیت‌هایی هم مشاهده می‌شود که از هزینه زیاد اولیه است که جمله نبود این هزینه برای احداث سالن‌های گلخانه ایست که نسبت به فضای آزاد بیشتر است و اگر در آغاز راه تسهیلات و وام‌های احداث سالن گلخانه در اختیار متقاضیان قرار نگیرد ممکن است از راه اندازی پروژه‌های تولیدی خود صرف نظر کنند که خوشبختانه این حمایت‌های مالی و تسهیلات از سوی جهاد کشاورزی در اختیار سرمایه گذاران قرار می‌گیرد.
.........................................
فاطمه اعظمی
نظر شما