نقاشی در همدان رنگ و لعاب خود را باخته است/ وقتی مجتمع مسکونی آموزشگاه می شود

به گزارش خبرنگار مهر، اصولاَ  آموزشگاه آزاد هنری یا مؤسسه آموزشی به مکانی اطلاق می‌شود که به منظور تربیت و آموزش هنرجویان علاقمند به یکی از رشته‌های هنری شامل هنرهای تجسمی، نقاشی، خوشنویسی،  موسیقی یا هنرهای نمایشی برای اشاعه فرهنگ و هنر، بر اساس ضوابط و شئون اسلامی توسط افراد حقیقی یا حقوقی تأسیس می شود.

از اینرو این آموزشگاه ها همیشه به عنوان مراکز قابل دسترس و پر تعداد آموزش های هنری همواره از حساسیت و اهمیت خاصی در جامعه برخوردار بوده است که بدون تردید استمرار فعالیت اصولی و سالم این مراکز نیازمند حمایت توام با نظارت از سوی مراکز ذی صلاح است.

البته مثل همیشه نگرانی و دغدغه دست اندرکاران این حوزه دامنه وسیع تری را به خود اختصاص داده است بطوری که نگرانی از افزایش هزینه ها، عدم حمایت های مالی، فعالیت قشری دلال صفت و سودجو که از هر استقبال و رکودی نهایت استفاده را  می کنند از جمله این موارد است.

گزارش زیر گفتگوی چند تن از  هنرمندان و دست اندرکاران این حوزه در خصوص وضعیت آموزشگا ه های نقاشی استان همدان و چگونگی حمایت و نظارت بر آنها است.

مراکز غیر مجاز موجب رکود آموزشگاه های آزاد نقاشی شده اند

مسئول یک آموزشگا در ملایر با خبرنگار مهر گفت: خوشبختانه استقبال هنرجویان مناسب  است اما از آنجا که کارها اصولی و استاندارد نیست نمی توان گفت که تلاش های صورت گرفته به مقصد و هدف نهائی می رسند زیرا بیشتر آموزش ها  بصورت کلیشه  بوده و  آنجا که برای نحوه کار و فعالیت آموزشگاه ها دستور العمل یکسان و مشخصی  وجود ندارد هریک مستقل عمل  کرده و بیشتر سلیقه ای رفتار می شود.

مریم جمشیدی افزود: باید تهمیداتی اندیشیده شود تا ضمن ساماندهی مناسب آموزشگاه های آزاد نقاشی، از اصول خاص و استانداردی پیروی شود تا نه تنها در بحث آموزش و تربیت هنرجویانی که هریک خود به تنهایی می توانند منشا اثر باشند بلکه در برپایی نمایشگاه ها و جشنواره های متعدد نیز حضور فعالتری داشته باشند.

این هنرمند ملایری عنوان کرد: البته خود بنده طبق برنامه ریزی و جدولی که طراحی کرده ام برای مدت یکماه 10جلسه آموزشی برای هنرجویان  در نظر گرفته ام که در هر ماه سه دوره مقدماتی، عمومی و تخصصی آموزش داده می شود و بیشتر هم در غالب طراحی ، رنگ روغن کار می شود بنابراین سعی شده هنرجویان با تمامی سبک های نقاشی آشنا شده  و در حد استعداد و پشتکاری که نشان می دهند اطلاعات، مهارت و  تجربه  لازم را کسب کنند.  

دخل و خرج آموزشگاه ها با هم همخوانی ندارد

مسئول آموزشگاه آزاد هنری هنرکده مانا  که از سال 1376 در این حوزه فعالیت دارد مشکل اصلی این قیبل آموزشگاه ها را افزایش هزینه های جاری آنان  بخصوص استیجاری بودن مکان آموزشگاه عنوان کرد و افزود: متاسفانه هزینه اجاره بهای آموزشگاه بسیار بالا رفته و هر ساله نیز این هزینه ها افزایش داشته که این امر  باعث می شود دخل و خرج همخوانی نداشته باشد.

وی تاکید کرد: از طرفی مسئله دیگر  مکان های فاقد مجوز است که متاسفانه بصورت دقیق بر آنها نظارت نمی شود و  همچنان در حال افزایش هستند و از آنجا که  معمولا برخی چارچوب ها و قواعد از جمله بحث مختلط بودن هنرجویان زن و مرد و مکان هائی که قاعدتا باید در  محل مناسب و کنار خیابان باشند در آنها رعایت نمی شود ولی این افراد بیشتر در آپارتمان ها و حتی منازل مسکونی خویش اتاقی برای تدریس و کارگاه آماده کرده اند که شاید استقبال از این افراد نیز بیشتر باشد و بر همین اساس افرادی که صلاحیت تدریس هنر را ندارند موجبات رکود در آموزشگاه های ملایر را  فراهم  کرده اند.

جمشیدی با انتقاد از عدم برخورد جدی سازمان های ذیربط با مراکز غیر مجاز آموزشی در ملایر ابراز داشت: در این شهر  سه آموزشگاه آزاد نقاشی دارای مجوز از اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و بیش از 15 مورد آموزشگاه غیر مجاز  وجود دارد که به عناوین مختلفی فعالیت می کنند  و از آنجا که این مراکز غیر مجاز صلاحیت لازم را در امر آموزش هنر ندارند بیشتر سعی می کنند  هنرجویان خویش را در حد اینکه بتوانند یک تابلو بکشند همراهی کنند اما اینکه چقدر این اثر قوی باشد یا نه، بستگی به فنون و روش های اصولی آموزش دارد که متاسفانه  معمولا این مراکز و مربیان آنها از این موضوع غافل هستند.

از هر 100 هنرجو یک نفر بصورت تخصصی هنر را دنبال می کند

جمشیدی با بیان اینکه در حال حاضر استعداد و پتانسیل های هنری مناسبی در شهرستان ها وجود دارد ادامه داد: خوشبختانه بچه ها شور و شوق فراوانی برای کسب مهارت در زمینه های هنری دارند و بخصوص در ایام تابستان که مدارس تعطیل می شود تعداد متقاضیان بیشتر می شود اما وقتی می بیبنند که امتیازات و حمایت هایی که باید از هنرمندان داشته باشند وجود ندارد و آینده ای از نظر مالی و حتی معنوی نیز در انتظار آنها نیست به تدریج سر درگم و دل زده می شوند.

وی گفت: باید کارها هدفدار بوده  و فقط بحث آموزش مطرح نباشد چراکه در غیر اینصورت مشاهده می شود که معمولا از هر 100 نفر یک نفر بصورت تخصصی این هنر دنبال می کند که ممکن است به درجه تدریس و استادی هم برسد اما خیلی افراد نیز نیمه های راه کار را رها می کنند.

وی گفت: بعنوان مثال خود من تعدادی از هنرجویانم را که سطح کاری خوبی داشتند بعنوان شاگرد در اختیار دارم  و برای آنها سفارش می گیرم تا زیاد هم بیکار نباشند ولی قطعا این روش برای همه جوابگو نیست و باید فکر اساسی در این زمینه صورت گیرد و به آینده شغلی این عزیزان هدفدار نگاه شود تا اینقدر در سطح شهر و حتی کشور هنر مرده و در سکوت نباشد.

برای فارغ التحصیلان هنری آینده روشنی وجود ندارد

در همین راستا یکی از مدرسان نقاشی همدان نیز درگفتگو با مهر افزایش هزینه شهریه آموزشگاه ها و وسایل مورد نیاز هنرجویان را عامل اصلی کاهش تقاضا در بین جوانان دانسته و اظهار داشت: متاسفانه چند سالی است که تعداد هنرجویان کاهش چمشگیری داشته که البته دلایل و عوامل زیادی در این قضیه دخالت دارند اما بنظر می رسد افزایش شهریه های آموزشگاه ها و هزینه وسایل و مواد مورد نیاز یا به عبارتی وسایل شخصی هنرجویان بیشترین نقش را در این زمینه داشته باشد.

راحله محمدی گفت: البته در برخی از مراکز چون آموزش آنها بر طبق اصول و استانداردهای لازم صورت نمی گیرد بازدهی کامل نداشته و افراد زیادی هم  درخواست کلاس های خصوصی دارند که این خود موجبات افزایش هزینه را برای آنان به همراه دارد.

وی افزود: بسیاری از هنرجویان در ابتدای کار خویش علاقه و اشتیاق فراوانی از خود نمایش می دهند اما پس از مدتی چون می بینند شاید آینده ای روشن و مشخص برای آنها در حوزه هنر وجود ندارد خود بخود دل زده شده و حتی دچار سردرگمی و افسردگی می شوند.

محمدی که بیش از 5 سال سابقه تدریس نقاشی را در کارنامه خویش دارد ابراز داشت: متاسفانه بعنوان مثال برای بنده که دارای مدرک دانشگاهی و  سابقه تدریس هستم بازار کار حرفه ای وجود ندارد زیرا فرصت های تدریس و اشتغال محدود بوده و م افرادی هستند که بدون داشتن مدراک لازم دانشگاهی و حتی تجربه عملی کافی در مراکز آموزشی هنر همدان فعالیت دارند.

وی با بیان اینکه لازم است از سوی مسئولان امر اقدامات اساسی در این حوزه صورت پذیرد، گفت: باید همه فعالان، فارغ التحصیلان و مدرسان هنری براساس برخی ویژگیها از جمله درجات هنری و کیفیت کار  ساماندهی و  دسته بندی و با اولویت بندی از آنها استفاده شود.

این هنرمند جوان همدانی که دارای مدرک کارشناسی نقاشی بوده و تاکنون سه نمایشگاه انفرادی را نیز برپا کرده است با عنوان اینکه آینده فعالان هنری نامشخص است اظهار داشت: در اوایل  پیگیر مجوز تاسیس آموزشگاه بودم  اما با تحقیقاتی که کردم دیدم که بسیاری از آموزشگاه ها با مشکلات مالی روبرو بوده و حتی به گفته برخی از آنها حتی در تامین هزینه های جاری خویش نیز ناتوان هستند بنابراین این کار نیز با شرایط موجود از نظر مالی بازدهی لازم را ندارد و در صورت ادامه این روند مشخص نیست تکلیف تعداد زیادی از اساتید این رشته که شغلی هم ندارند و تنها امید آنها تدریس هنر است،چه خواهد شد.

در بیشتر آموزشگاه های آزاد بر اساس خواست هنرجو  آموزش صورت می گیرد

وی تاکید کرد: از هر مقطعی که وی بخواهد آموزش نقاشی شروع  شده و بیشتر سبک های رئال  کار می شود در حالیکه در دانشگاه طراحی بصورت  کامل و همه سبک ها از جمله سبک های مدرن نیز بصورت دقیق آموزش داده می شود.

محمدی ادامه داد:  طی این چند سال همه هنرمندان حرف های کلیشه ای زیادی از مسئولان و حتی مردم شنیده اند در حالیکه نمی توان آنها را با شرایط روز جامعه تطبیق داد اینکه هنر قیمت ندارد یا نمی توان برای آن قیمت گذاشت و حمایت هائی که در حال انجام شدن است، حرف هائی است که  دیگر واقعاَ  قدیمی و نخ نما شده است بعنوان مثال کدام پژشک یا متخصص را می شناسید که برای رضای خدا کار می کند و...

وی با بیان اینکه با این شرایط برای فارغ التحصیلان نقاشی آینده ای نمی بینم تاکید کرد: وقتی شغل و درآمدی برای آنان از این طریق امکان پذیر نیست باید مدارک هنری کنار گذاشته و روی به کارهای آزاد بیاورند که قطعا در بسیاری موارد با تخصص و روحیه هنرمندان سازگار نیست بنابراین به هیچ عنوان به جوان تر ها پیشنهاد نمی کنم که دنبال هنر باشند چون ابتدا شاید بخاطر علاقه اشتیاق از خود نشان دهند  ولی  بعدها که می خواهند بعنوان یک شغل به آن نگاه کنند   متوجه می شوند که زمان و فرصت های لازم را از دست داده اند که دیگر جبران آن شاید سخت باشد.

این مدرس نقاشی ادامه داد: در حالیکه اگر واقعاَ برنامه ریزی دقیق و کارشناسی های لازم در این حوزه  صورت پذیرد می توان از  فارغ التحصلان واجد  شرایط برای امر تدریس هنر بخصوص نفاشی در  مهدها و پیش دبستانی ها گرفته تا سطوح بالاتر بهره برد و با استفاده از این پتانسیل های تحصیل کرده کودکان را از ابتدا با اصول و استاندارد های لازم هنری آشنا کرد که البته در صورت تحقق این امر نه تنها برای تعدادی زیادی از جوانان اشتغالزائی مناسب صورت گرفته بلکه جوانان آینده نیز با فرهنگ و هنر اصیل ایرانی آشنا و هنرمندان مناسبی تربیت گردیده اند.

عدم وجود گالری دائمی فروش آثار هنرمندان دغدغه همیشگی آنهاست

وی کمبود و عدم وجود گالری تخصصی دائمی آثار هنرمندان استان را یکی از دغدغه های همیشگی آنها دانست و اظهار داشت: برای بحث های مالی نیز  ارائه گالری دائمی آثار، تبلیغات رادیو و تلویزیون و تشویق مردم به خرید آثار می تواند بسیار کار گشا باشد.

وی ادامه داد: متاسفانه در پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین نمایشگاه و فروشگاه دائمی مناسب برای عرضه آثار هنری وجود ندارد تا بتواند علاوه بر فروش آثار هنرمندان به علاقمندان به هنر نیز خدمات لازم را ارائه داده و به مرور فرهنگ هزینه برای هنر را نیز در اولویت و سبد خرید خانواده ها قرار دهد. 

وی لزوم دستیابی به این مهم را علاوه بر در نظر گرفتن محل مناسب برای تاسیس گالری آثار هنری، تبلیغات و اطلاع رسانی به مردم برای تشویق آنها به بازدید و خرید محصولات دانست و گفت: در این حوزه شهرداری و صدا و سیمای مرکز همدان می تواند نقش مهمی داشته باشد  لذا از همه مسئولان و دست اندرکاران می خواهم تا بیش از این فرصت از دست نرفته تمهیدات لازم را برای زنده نگه داشتن همه رشته های هنری بخصوص نقاشی بیاندیشند.

هنر مي‌تواند شمشير دو دَم باشد

در همین راستا یکی دیگر از مدرسان نقاشی استان همدان نیز در خصوص  آموزش های هنري  اظهار داشت: در صورتي كه والدين هنرجو امر آموزش را به عهده‌ مربي باتجربه بگذارند آموزش موفق خواهد بود و در غير اين صورت كار سليقه‌اي مي‌شود و پيش نخواهد رفت.

علی شهبازی افزود: آموزش هنري بايد برنامه و روش تدريس داشته باشد و مراحل خاصي را طي كند ولي متاسفانه والدين و جامعه كار را به عهده متخصصين امر نمي‌گذارند و با ابراز سليقه سطح آموزش‌هاي كلاس‌ها را پايين مي‌آورند.

اين هنرمند نقاش که فارغ التحصیل هنرهای تجسمی است، با بيان اينكه برخي مربيان هنري تسليم سيلقه مراجعين مي‌شوند ادامه داد: در آموزش‌هاي هنري بايد حقيقت و هنر اصیل را بر هر چيز ديگري ارجح دانست.

وي که اعتقاد دارد هنر بهترين مرجع براي مقابله با تهاجم نرم دشمن است، عنوان کرد: در صورت عدم توجه به اين مقوله هنر مي‌تواند شمشير دو دم باشد

شهریه  آموزشگاه ها باید قانون و اصول مدونی  داشته باشد

یکی از هنرجویان نقاشی نیز در گفتگو با مهر ضمن ابراز نگرانی از افزایش هزینه شهریه آموزشگاه گفت: بیش از دو سال است که بخاطر علاقه ای که به نقاشی داشتم مشغول فراگیری این هنر هستم اما  گذشته از افزایش شهریه ها نکته ای که نباید از آن غافل بود عدم استاندارد بودن محل های این آموزشگاه هاست که متاسفانه اکثر آنها در  مکان هائی هستند که شرایط مناسبی ندارند و  معمولا از  پارکینگ برای دایر شدن آنها استفاده می شود  که در تابستان گرم و زمستان سرد بوده و شرایط را برای هنرجویان سخت تر  می کند.

سعید رنگین کمان با بیان اینکه شهریه آموزشگاه ها باید قانون و اصول مدونی داشته باشد، اظهار داشت: در شرایط کنونی حتی ذوق و استعداد هم سرمایه می خواهد تا بتواند شکوفا شود زیرا واقعاَ تامین هزینه های آموزشی برای خانواده ها  سنگین است.

وی افزود: در این مدت با مدرسان و اساتید متعددی کار کرده ام ولی متاسفانه بیشتر  آنها که در آموزشگاه ها تدریس می کنند همدیگر و به نوعی کار همدیگر را  قبول ندارند  که ممکن است در برخی موارد موجبات دلسردی هنرجو را به همراه داشته باشد.

رنگین کان ادامه داد: بهترین سن برای آموزش هنر دوران کودکی است و باید آموزش ها اصولی و استاندارد و بر طبق روال مشخصی باشد نه اینکه مدرسان این حوزه مواردی که خودشان دوست دارند و یا هنرجو راحت تر است، آموزش دهند.

وی تاکید کرد: پیشنهادم به هنرجویان و علاقمندانی که تازه ابتدای راه هستند این است که ابتدا در مورد سلایق و انگیزه های خود خوب فکر کنند بخصوص آینده کاری هنر  و سپس در مورد آموزشگاه ها و مدرسان آنها نیز به دقت تحقیق کرده و با شناخت و اطلاعات کافی وارد این عرصه بشوند.

شهریه آموزشگاه‌های هنری بر اساس استانداردهای خاص تعیین می‌شود

در این رابطه معاون اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان همدان نیز گفت: بیش از 30 آموزشگاه هنری در همدان وجود دارد که شهریه این آموزشگاه‌ها بر اساس معیارهای استاندارد تعیین می‌شود.

مقصود قاسمی در این خصوص اظهار داشت: در حال حاضر آموزشگاه‌های هنری همدان در زمینه‌های موسیقی، نقاشی و خوشنویسی، گریم و...  فعالیت می‌کنند اما آموزشگاه‌های فنی و حرفه ای نیز در موازات این آموزشگاه‌های هنری قرار گرفته‌اند

قاسمی  با بیان اینکه باید آموزشگاه‌های هنری به صورت کاملاً تخصصی و منسجم‌تری اداره شود، گفت: برای رسیدن به این منظور باید تمام آموزشگاه‌ها زیر نظر اداره فرهنگ و ارشاد که متولی اصلی امور فرهنگی و هنری است، فعالیت کنند.

وی تأکید کرد: آموزشگاه‌های غیر تخصصی معمولاً از اساتیدی استفاده می‌کنند که چندان متخصص نیستند و در برخی موارد هنرجویان واقعاً از این موضوع صدمه می‌بینند بنابراین بهتر است در آموزشگاه‌های هنری از اساتیدی استفاده شود که صلاحیت تخصصی و صلاحیت اخلاقی داشته باشند.

قاسمی با تأکید بر اینکه فعلاً محدودیتی برای اخذ مجوز این آموزشگاه ها وجود ندارد، گفت: با توجه به جمعیت همدان و به علت نبود آموزشگاه در حاشیه شهر محدودیتی برای دریافت مجوز آموزشگاه وجود ندارد.

وی در خصوص میزان شهریه‌هایی که آموزشگاه‌ها از هنرجویان مطالبه می‌کنند نیز گفت: هر ساله شهریه‌های آموزشگاه‌ها از طریق مرکز توسعه فعالیت‌های هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تعریف  شده  و مسئولین  اداره ارشاد شهرستان نیز با برگزاری جلسات در ابتدای هر سال و برآورد هزینه ها و وضعیت موجود آموزشگاه ها از نظر درجه بندی نسبت به تعیین شهریه معقول و منصفانه آنها اقدام می کنند ضمناَ وظیفه‌ بازرسی و نظارت بر نحوه‌  فعالیت و دریافت شهریه‌ها نیز بر عهده این اداره است.

قاسمی با بیان اینکه شهریه آموزشگاه‌های هنری در سطح معقولی است، اظهار داشت: آموزشگاه‌های هنری بر اساس درجه بندی که بر مبنای محل آموزشگاه و تجهیزات فیزیکی آن مشخص می‌شود، مجاز به دریافت شهریه  هستند اما متاسفانه در چند سال اخیر بدلیل افزایش بی رویه اجاره بهای اماکن در استان همدان برخی مدیران آموزشگاه ها ناچارند علیرغم میل باطنی تن  به اجاره فضای نامطلوبی داده که بعضاَ مورد اعتراض هنرآموزان نیز قرار می گیرد.

بنظر می رسد با توجه به وجود استعداد ها و پتانسیل های فراوان هنری در استان لزوم توجه ویژه به آموزشگاه های آزاد هنری بعنوان یکی از ارکان اصلی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی که در واقع مسئولیت آموزش رشته های مختلف هنری را در جامعه بر عهده دارند امری  اجتناب ناپذیر  است.

بر همین اساس باید با آسیب شناسی دقیق و حمایت از فعالیت های آنان و همچنین رفع نیاز ها و مشکلات این واحد بخصوص در زمینه ایجاد بازار فروش دائمی آثار هنری و تبلیغ و اطلاع رسانی مناسب در این حوزه از مدیر مسئول آموزشگاه گرفته تا مدرس و هنرجویان آنها آرامش ، اعتماد ، انگیزه و... را فراهم کرده تا شرایط  مطلوب برای خلق آثار هنری ماندگار در تاریخ ایران زمین  مهیا شود.