به گزارش خبرنگار مهر، رشد روز افزون جمعیت در تمامی نقاط دنیا مقامات هر کشوری را بر آن داشته است که در کنار پیشرفت در عرصه های مختلف به بحث امنیت مالی و جانی - در مواقع مختلف و بخصوص در زمان بروز بحرانها و بلایای طبیعی و غیرطبیعی- نگاه ویژه ای داشته باشند.
این نگاه نیز بدون علت نیست زیراکه برای مثال تنها در سال ۲۰۰۸ میلادی، ۲۲۰ هزار نفر در سراسر جهان بر اثر بلایای طبیعی جان خود را از دست داده‌اند و بررسی‌های آماری بلایای طبیعی، طی سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۲ نشاندهنده آن است که این بلایا روندی افزایش یابنده داشته‌اند. یعنی شدت بلایا ، جان‌باختگان ، آسیب‌دیدگان و خسارت های مختلف در طی این سالها چند ده برابر شده است.
همانطور که مشخص است زلزله، سیل، طوفان، آتش سوزی و انفجار، خشکسالی، صاعقه، طوفان، تگرگ و باد شدید، انجماد و سرمازدگی، آفات و بیماری‌های نباتی، کولاک و برف سنگین، گرمازدگی، بالاآمدن سطح آبهای زیرزمینی، بیماری‌های اپیدمی و واگیردار، فرسایش خاک، آلودگی آب و آلودگی محیط زیست از جمله بلایای طبیعی هستند و البته برخی از بلایای طبیعی، بطور غیر مستقیم، ناشی از عملکردهای انسانیاست؛ برای مثال بلایای ناشی از افزایش آلودگی هوا و یا گرم شدن زمین و همچنین سیل ناشی از تخریب جنگل‌ها به‌دست انسان از این جمله‌اند.
هلال احمر و نقش بی بدیل آن در مدیریت بحرانها
با خلاصه ای که در خصوص وجود ناگزیر بلای طبیعی و غیر طبیعی ذکر شد می توان دریافت که جایگاه سازمانها و ارگانها، و مؤسساتی که در هنگام بروز اتفاقات و بحرانهای گوناگون مدیریت بحران می کنند و در واقع وظایفی را برای خود تعریف کرده باشند چقدر می تواند مفید و مهم باشد.
در همین راستا جایگاه جمعیت هلال‌احمر از نظر عرف بین‌المللی بسیار حائز اهمیت است. صلیب‌سرخ و هلال‌احمر بین‌المللی، بزرگترین شبکه بشردوستانه غیرسیاسی و امدادرسانی جهان محسوب می‌شوند و امروزه در سطح بین‌المللی یکی از معیارهای سنجش میزان فعالیتهای بشردوستانه و غیرسیاسی در هر کشور، وضعیت جمعیت ملی هلال‌احمر و صلیب‌سرخ و عدم وابستگی و غیرسیاسی بودن آنهاست.
خوشبختانه در کشور ما هم تأسیس و تشکیل جمعیت هلال احمر به سالها پیش باز می گردد (سال 1301) و همگان شاهد اقدامات موثر و مفید و رشادتها و فداکاریهای این مؤسسه در مواقع نیاز و درطی این سالها بوده اند و نیازی به توضیح اضافه نیست.
هلالِ هلال احمر در طالقان، فردیس و اشتهارد خاموش است
در استان البرز نیزاین مهم یعنی وجود شعبات هلال احمر به مرور ایجاد شده است و به گفته مدیراطلاع رسانی ستاد مرکزی هلال احمر استان البرز هم اکنون شهرستانهای کرج، نظرآباد و ساوجبلاغ از آن برخوردارند.
اما همانطور که مشخص است شهرستانهایی از قبیل طالقان، فردیس و اشتهارد از داشتن شعبات این مؤسسه مهم و حیاتی محروم هستند و به واقع بی توجهی مسئولین ارشد استان در این باره می تواند در آینده نزدیک فاجعه بار باشد.
مدیراطلاع رسانی ستاد مرکزی هلال احمر استان البرز در گفتگو با خبرنگار مهر در همین باره توضیح می دهد: طبق اساسنامه های موجود باید در هر شهرستانی یک شعبه از جمعیت هلال احمر فعال باشد که متأسفانه به دلیل عدم همکاری مسئولان استانی، فرمانداریها و شهرداریها فضایی به این مهم تعلق نمی گیرد و تابه حال نیز در این موارد هیچگونه کمکی صورت نپذیرفته است.
حمیدرضا لطف الهی می افزاید: هم اکنون سه شهرستان طالقان، فردیس و اشتهارد فاقد شعبه مستقل هلال احمر هستند و این به نوبه خود می تواند در جهت امور امدادرسانی و دیگر وظایفی که هلال احمر برعهده گرفته است خلل ایجاد کند.
ساختمان ستاد مرکزی هلال احمر استان البرز هم استیجاری است
به گفته مدیراطلاع رسانی ستاد مرکزی هلال احمر استان البرز همچنین ساختمان ستاد مرکزی هلال احمر هم استیجاری است. لطف الهی در این خصوص عنوان می کند:متأسفانه حتی ساختمان ستاد مرکزی هلال احمر استان هم استیجاری است و هیچگونه توجهی از طرف مدیریت استان و دیگر مسئولان ذیربط به این مورد نمی شود.
وی اضافه می کند: هلال احمر حتی حاضر است مسائل مربوط به بازسازی و تجهیز و تأمین شعبات را خود برعهده بگیرد و تاکنون هم همین کار را کرده است اما وقتی فضایی موجود نباشد و در این زمینه کمک و تعاملی صورت نگیرد چگونه میتوان این امر را محقق کرد.
به گفته وی در استان البرز خوشبختانه حضور داوطلبانه شهروندان برای عضو شدن در هلال احمر ستودنی است و حتی طرحی که با شعار «هر خانواده ، یک امدادگر» عملیاتی شده است هم به خوبی تحقق می یابد و همین اشتیاق نشان دهنده این است که چقدر می توان از پتانسیل ها و ظرفیت های مردمی استان البرز بهره مند شد.
تعداد آمبولانسهای هلال احمر استان البرز کافی نیست/ نیاز مبرم به هلیکوپتر امداد
مدیراطلاع رسانی ستاد مرکزی هلال احمر استان البرز در بخش دیگری از سخنانش به کمبود تعداد آمبولانسهای هلال احمر استان البرز اشاره می کند و در این رابطه می افزاید: هم اکنون در استان البرز تعداد 35 دستگاه آمبولانس فعال داریم که برای نمونه از این تعداد 12 دستگاه درشهرستان کرج، دو دستگاه در نظرآباد و سه دستگاه نیز در ساوجبلاغ فعال هستند و حتی با وجود اینکه شعبه ای در طالقان نداریم یک دستگاه را هم به طالقان اختصاص داده ایم.
لطف الهی اشاره می کند که این تعداد آمبولانس برای استان البرز با توجه به جمعیت آن به هیچ وجه استاندارد نیست و در همین حال نیز هلیکوپتر امدادی در استان موجود نیست در حالی که درتمام استانهای کشور به این موضوع توجه شده است.
«ضعف چشمگیر درایجاد مراکز درمانی عام المنفعه» دراستان البرز هم از دیگر مواردی است که لطف الهی به آن اشاره می کند و در این باره متذکر می شود: تأسیس و تجهیز این مراکز عام المنفعه که از قبیل درمانگاهها، بیمارستانها، داروخانه ها و مراکز درمانی خاص هستند در تمام استانهای کشور مورد توجه و عملیاتی شدن قرار دارد ولی متأسفانه می بینیم که در استان ما با وجود اینکه هلال احمر دواطلبانه حاضر به فعالیت است توجه خاصی نمی شود.
یک اتاق 12 متری ارمغان مسئولین برای هلال احمر
طبق تحقیقات ما در خصوص ایجاد شعبات نمایندگی های امداد هلال احمر هم که باید در شهرها مستقر شود اقدام خاص و قابل توجهی صورت نپذیرفته بود و برای مثال برای جمعیت قریب به 300 هزار نفری جنوب استان البرزکه شهرهایی همچون محمدشهر؛ ماهدشت، مشکین دشت و روستاهای متعددی را در برمی گیرد تنها به یک اتاق 12 متری که بعنوان نمایندگی هلال احمر معرفی شده است بسنده شده و در حقیقت نمی توان با اینگونه فضاها و امکانات محدود در جهت بهبود اقدامات مهمی که با جان و مال مردم سرکار دارد، حرکت کرد.
مسئول دفتر هلال احمر شهر محمدشهرکرج که در همین اتاق کوچک فعالیت می کند به خبرنگار مهر می گوید: یکی از مهمترین اقدامات هلال احمر بحث آموزشهای مقدماتی و تکمیلی به داوطلبان است تا در مواقع ضروری از آن استفاده کنند، و مسلماً اگر فضا و امکانات گسترده شود در این رابطه نیز تسهیل ایجاد می شود و میتوان اقدامات بیشتر و بهتری را انجام داد.
آزیتا بالازاده ادامه می دهد: همین دفتر و فضای کوچک هم با تلاشهای فراوانی از طریق شهرداری و شورای شهر به ما داده شده و ما هم اکنون در ساختمانی قرار گرفته ایم که در واقع به معاونت فرهنگی و سازمان حمل ونقل شهرداری محمدشهر اختصاص دارد و ما خودمان ساختمان مستقلی نداریم که امیدواریم مسئولین مربوطه همت کنند و فضای بهتری را در اختیار هلال احمر بگذارند تا در نتیجه آن فعالیتهای مربوطه توسعه یابند.
به گفته وی با وجود تمامی این کمبودها همواره تلاش برآن شده است تا نیروها و داوطلبان از آموزشهای لازم برخوردار شوند و خوشبختانه تعدادی از این افراد نیز هم اکنون در پُستهای مختلفی انجام وظیفه می کنند.
ولی این منابع کافی نیست و بحث امدادرسانی یک بحث پایه ای و پیشگیرانه است که باید از همین حالا به آن اندیشید تا در مواقع بروز اتفاقات و بحرانها امدادرسانی را به نحو احسن انجام داد. این مسئول در عین حال از همکاری های آتش نشانی محمدشهر به خاطر تعامل در جهت توسعه فعالیت های هلال احمر در جنوب شهرستان کرج قدردانی می کند.
مدیراطلاع رسانی ستاد مرکزی هلال احمر استان البرز نیز کاستی هایی را که درخصوص نمایندگی های امدادی هلال احمر در برخی از شهرها وجود دارد را ابراز می کند و در همین رابطه تشریح می کند: بحث توجه و توسعه امکانات و فضای نمایندگی های امدادی هلال احمر در شهرها بسیار حائز اهمیت است زیراکه این نمایندگی ها بحث آموزش به افراد را پیش می برند و در عملیات مختلف سرعت عمل نیروهای هلال احمر را بالا می برند.
فعالیت هلال‌احمر تنها به زمان وقوع حوادث بازنمی گردد
هچنین ازآزیتا بالازاده- مسئول دفتر هلال احمر شهر محمدشهر کرج- در خصوص اینکه « آیا جمعیت هلال‌احمر تنها در زمان وقوع حوادث طبیعی و جنگ‌ها به حادثه‌دیدگان خدمت می‌کند؟» پرسیدیم، وی دراین باره توضیح می دهد:خیر. جستجو و نجات مجروحان در حوادث طبیعی مثل زمین‌لرزه و سیل، کمک‌های پزشکی و دارویی به آسیب‌دیدگان در حوادث و بیماران و اسکان اضطراری افراد بی‌خانمان ناشی از حوادث وظیفه اصلی جمعیت هلال‌احمر تعریف شده است اما این جمعیت با بهره‌گیری از توان داوطلبان و کمک‌های مردم همچنین برای آسیب‌دیدگان در حوادث و مردم گرفتار در قحطی و حوادثی از این دست اعانات و کمک های نقدی و غیرنقدی جمع آوری و اقلام مورد نیاز آنها را تامین می‌کند.
وی در همین باره عنوان می کند: نجات آسیب‌دیدگان در تصادفات برون شهری، دستگیری ایتام و ضعفای جامعه، کمک به زنان سرپرست خانوار و خدمات توانبخشی به جانبازان و معلولین نیز از وظایف جمعیت هلال‌احمر به شمار می‌آیند.
نگاهی به وظایف هلال احمر و چرایی توجه به توسعه عملکرد آن
در خلال گفتگو با کارشناسان فوق در خصوص وظایف هلال احمر هم پرسیدیم؛ به گفته این کارشناسان مواردی از قبیل ارائه خدمات امدادى در هنگام بروز حوادث و سوانح طبیعى مثل زلزله و سیل و غیره در داخل و خارج از کشور؛ ارائه کمکهاى اولیه در حوادث غیر مترقبه بوسیله امدادگران؛ برنامه ریزى و اقدام در جهت آمادگى مقابله با حوادث و سوانح و آموزش عمومى در این زمینه و تربیت کادر امدادى و نیروى انسانى مورد نیاز و ارسال کمک و اعزام عوامل امدادى و درمانى به سایر کشورها در صورت لزوم از جمله این وظایف هستند.
همچنین کمک به امر توانبخشى و ارائه خدمات اجتماعى در جهت تسکین آلام آوارگان، پناهندگان، مرضى و معلولین و ایجاد حس تعاون و تفاهم و دوستى و نیکوکارى بین مردم؛ تلاش در جهت تسکین آلام بشرى و کمک به امر سلامت جامعه و دفاع از ارزشهاى انسانى و کوشش در جهت برقرارى دوستى و تفاهم متقابل و صلح پایدار میان ملتها؛ اداره امور جوانان جمعیت و توسعه مشارکت جوانان در تصمیم گیریها و فعالیتهاى مربوط به آنها و تربیت و آموزش جوانان مذکور به منظور آماده ساختن آنان در انجام خدمات امدادى و عامالمنفعه؛ کمک به تهیه دارو و وسایل و تجهیزات پزشکى مورد نیاز مراکز بهداشتى، درمانى و آموزشى کشور با موافقت وزارت بهداشت و با همکارى هلال احمر و صلیب سرخ جهانى که عضو اتحادیه بینالمللى صلیب سرخ و هلال احمر جهانى هستند از دیگر وظایف متعددی است که به گفته کارشناسان نامبرده از وظایف مهم هلال احمر محسوب می شود.
حال با نگاهی کوتاه به وظایف اشاره شده درمیابیم توجه به تأسیس و تجهیز مراکز مدیریت بحران که شعبات هلال احمر کانون آن هستند چقدر می تواند مهم، ضروری و حیاتی باشد و بر عکس آن یعنی عدم توجه به این مقوله چقدر می تواند فاجعه آفرین باشد.
برای پیگیری پاسخ به سوالات و دغدغه های مطرح شده در این گزارش با برخی از مسئولین ذیربط هم تماس گرفتیم اما مثل بیشتر مواقع سر آنها شلوغ بود و وقتی برای پاسخ دادن نداشتند و آنهایی هم که پاسخی دادند، همه چیز را به آینده موکول کردند و عنوان کردند که «تمام امور در آینده بهتر خواهد شد»( با این تفاسیر می توان گفت که: شاید آینده نگری مسئولانمان هم به آینده موکول شده است؛ اما همگان می دانند که اذهان آینده نگر مسائل بدین مهمی را از همین امروز پیگیر هستند و به عبارت دیگر «نبایستی آینده نگری را به آینده موکول کرد».
گزارش: ســـعید پورمــند
نظر شما