پناه بردن زیباترین پرنده ایران به سرزمین تالابهای خشک/ نخستین حضور زرد پره در جنوب شرق ایران

به گزارش خبرنگار مهر، استان کرمان بیشترین گسترده را در بین استانهای کشور به خود اختصاص داده است این درحالی است که جمعیت این استان از برخی استانها که وسعتشان به اندازه یک شهرستان استان نیز نمی شود کمتر است این وضعیت موجب پراکندگی شدید جمعیت در استان شده است.

وسعت زیاد استان به گونه ای است که طی کردن جنوبی ترین منطقه استان به سمت شمالی ترین نقطه مستلزم طی کردن بیش از 800 کیلومتر راه است این امر موجب شده است کرمان دارای طبیعتی بکر و متنوع باشد.

در چنین شرایطی استان کرمان به منطقه ای مناسب برای حضور حیوانات در معرض انقراض ایران زمین تبدیل شده است.

با وجود خشکسالی اما به نظر می رسد حیوانات وحشی طبیعت ایران این روزها مناطق دور دست استان کرمان که حضور انسان را کمتر شاهد است را برگزیده اند.

تعارضات انسانی و حیوانی در کرمان اندک است/ مناطق بکر کرمان پناهگاهی امن برای حیات وحش

هر چند فعالیتهای معدنی، عمرانی، صنعتی و حضور شکارچیان این استان را نیز دست خوش زخمهای ناشی از توسعه بی رویه صنعتی بدون در نظر گرفتن شرابط محیط زیست کرده است اما کرمان یکی از ذخیره گاههای اصلی حیات وحش کشور محسوب می شود.

در حالیکه هر روز خبر کشته شدن گونه های مختلف حیات وحش در کشور به گوش می رسد اما طی ماههای اخیر مشاهده گونه های منحصر به فرد جانوری استان کرمان بیش از هر خبر دیگری به گوش رسیده است.

این شرایط هر چند حضور گسترده شکارچیان را نیز در پی داشته است و قاچاقچیان حیوانات نیز بر این خوان نشسته اند اما با این حال حضور این گونه های نشان می دهد کرمان مکان قابل قبول تری برای زیست حیوانات در حال انقراض ایران است.

چندی قبل بود که خبر کشف یک قلاده گربه پالاس در کرمان به گوش رسید، حضور گسترده هوبره در دشتهای کرمان، مشاهده پلنگ ایران نیز خبری خوش بود که توانست مرحمی باشد بر خبرهای مکرر کشته شدن این حیوان در استانهای مختلف کشور همجنین خبرهایی در خصوص مشاهده دوباره خرس سیاه آسیایی و همچنین سوسمار دم تیغی شنیده شد همچنین دشتهای راور مکانی مناسب برای حضور یوزپلنگهای آسیایی برای این حیوان شده است.

کلکسیونی از حیوانات در معرض انقراض در کرمان

اما در آخرین خبر که طی روزهای گذشته منتشر شد یکی از زیبا ترین پرنده های ایران زمین در کرمان مشاهده شد آنچه که شگفتی ساز است این است که این پرنده که برای نخستین بار در جنوب شرق کشور مشاهده شده است پرنده ای نیمه آب زنی است که همیشه در کنار تالابهای زندگی می کند.

ابراهیم صحتی ثابت کارشناس مسئول نظارت بر امور حیات وحش استان کرمان  در این زمینه می گوید: در طی انجام سرشماری نیمه زمستانی پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی در سطح زیستگاههای تالابی استان کرمان برای نخستین بار حضور شش قطعه زردپره تالابی در سد تنگوئیه شهرستان سیرجان با تلاش همکاران شهرستان سیرجان و جمعی از دوستداران حیات وحش استان به ثبت رسید.

وی  بیان داشت که با برنامه ریزی انجام شده اقدام لازم جهت زنده گیری، علامت گذاری، بیومتری، تهیه نمونه پرجهت نگهداری در بانک ژن و تهیه فیلم و عکس از گونه مذکور صورت پذیرفت.

ابراهیمی گفت: زردپره تالابی از خانواده زردپره و راسته گنجشک سانان بوده که به صورت بومی و مهاجر در برخی از استان های کشور زندگی می کند که تا کنون گزارش حضور در استان های کرمان، هرمزگان و جنوب استان سیستان و بلوچستان به ثبت نرسیده بود.

وی ادامه داد: این پرنده به پوشش گیاهی مناطق مرطوب وابسته بوده و اغلب نی زارهای حاشیه پیکره های آبی، علفزارهای تالابی، ماندابها و چمنزارهای مرطوب و حاشیه رودخانه ها را به عنوان زیستگاه بر می گزیند.

زردپره تالابی از زیباترین پرندگان ایران است

وی افزود:  این پرنده با منقار مخروطی و محکم عمدتا از مواد گیاهی و در دوره جوجه آوری از بی مهرگان تغذیه می کند. زرد پره جزو پرندگان آوازخوان بوده و در خارج از دوره جوجه آوری پرنده ای اجتماعی است و در دسته های کوچک و بزرگ دیده می شود، دارای پروازی سریع و موجی شکل است. در هنگام نشستن دم را به صورت ناگهانی و عصبی باز می کند.

همچنین وی گفت: بر اساس بیومتری یک قطعه زرد پره تالابی با شماره حلقه فلزی مشخص نتایج بدست آمده آن نشان داد که طول بدن 146 میلی متر، طول بال 72 میلی متر، طول دم65 میلی متر، طول ساق پا21.6 میلی متر، طول نوک9میلی متر و وزن پرنده 18 گرم می باشد.

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان کرمان در گفتگو با مهر اظهارداشت: این استان به واسطه توپوگرافی و شرایط اقلیمی خاص خود دارای زیستگاههای متنوعی برای انواع پرندگان می باشد.

زاد و ولد پرندگان کم شده است/ خشکسالی مهمترین مخاطره

عباسعلی دامنگیر افزود: محیط زیست اقدامات علمی و مطاعاتی و عملی قابل توجهی برای حفاظت از پرندگان انجام داده است و با توجه به بودجه موجود اقدامات قابل توجهی در این راستا انجام شده است.

وی تصریح کرد: مهمترین مشکلی که در استان کرمان وجود دارد خشکسالی است که موجب شده است منابع تغذیه ای حیوانات مختلف در کرمان با کاهش قابل توجه مواجه شود.

دامنگیر افزود: خشکسالی موجب شده است در محیط زیست زاد و ولد حیوانات وحشی از جمله پرندگان کاهش یابد و به خصوص در زمینه تخم گذاری پرندگان شاهد کاهش می باشیم.

وی افزود: با توجه به شرایط موجود حمایت از حیوانات وحشی و به خصوص پرندگان کم یاب باید مورد توجه جدی باشد و در این خصوص نقش مردم و به خصوص روستائیان و مردم بومی بسیار مهم است.

دامنگیر از برگزاری کارگاههای اموزشی برای مردم محلی و بومی مناطق مختلف خبر داد و گفت: جلوگیری از شکار این پرندگان و همچنین ایجاد شرایط مناسب زیست محیطی می تواند استان کرمان را به پناهگاه مناسبی برای حیات وحش تبدیل کند.

شکار در حیات وحش نگران کننده است

محمد قربانی، فعال محیط زیست در گفتگو با مهر اظهارداشت: کرمان در واقع بع دلیل کمتر بودن برخوردتها و معارضات انسانی با حیوانات یکی از مکانهای مناسب برای حضور حیوانات است اما نگرانیهایی نیز در این استان وجود دارد که از همه مهمتر کمبود آب و پیرو آن کمبود شکار برای حیوانات و گیاهان برای حیواناتی است که از گیاهان تغزیه می کنند.

قربانی افزود: در چنین شرایط شاهد افزایش شکار بی رویه هم هستیم و با وجود اقدامات مسئولان اما نمی توان جلوی تمام افراد خاطی را گرفت.

وی با اشاره به کشار بی رویه هوبره در کرمان گفت: همین چند روز قبل بود که دهها هوبره در حالی که برای فروش به کشورهای خلیج فارس منتقل می شدند کشف و آزاد سازی شدند اما خبرها حکایت از فعالیت گسترده شکارپیان هوبره که از پرندگان کم نظیر ایران است حکایت دارد.

وی ادامه داد: باید جلوی این شکارهای بی رویه را گرفت و مهمترین عامل هم مردم بومی هستند که نباید اجازه فعالیت شکار پیچیان را بدهند.

وی در خصوص مشاهده زرد پره تالابی گفت: این پرنده به دلیل معارضان انسانی و خشکسالی در مناطق دیگر کشور به سمت نیزارهایی که اطراف سد تنگویه وجود دارد پناه برده است و این قابل توجه و جای خوشحالی دارد که در کرمان هنوز هم مکانهایی برای پناه بردن حیوانات وجود دارد.

وی ادامه داد: کرمان سرزمینی گسترده است و هر چند برخی مناطق کم آب است اما همچنان مناطق قابل توجهی نیز برای زیست حیوانات وجود دارد.

وی با اشاره به وضعیت تاسف بار تالاب جازموریان افزود: این تالاب بزرگترین تالاب استان کرمان است اما متاسفانه این روزها به کویر تبدیل شده است اما همه مسئولان استان کرمان در مقابل خشک شدن تالاب سکوت اختیار کرده اند و اگر با مدیریت اب سدهای بالای دست تامل بیشتری می شد شاهد حیات مجدد بخش هایی از تالاب بودیم.

وی ادامه داد: باید از بروز چنین فجایعی در کرمان جلوگیری کنیم.

.......................................

گزارش: اسما محمودی