تجلیل از مقام هنری ایرج نعیمایی/ هنرمندان و حوزویان مردم را شادکام کنند

به گزارش خبرنگار مهر، شب گذشته، پنج‌شنبه هشتم اسفند موزه هنرهای دینی امام علی (ع) میزبان هنرمندان و مدیران فرهنگی کشور بود که در آیین نکوداشت ایرج نعیمایی، هنرمند خوشنویس و عضو وابسته فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران گردهم آمده بودند.

احمد مسجدجامعی، وزیر فرهنگ و ارشاد دولت اصلاحات و رئیس شورای شهر تهران در این مراسم گفت: نعیمایی دوست من بوده و هست. او کسی است که در روزهای سختی و شرایط دشوار با من کار کرده و بعد از اینکه با من کار کرد تا مدت‌‎ها هم جوابگوی کار کردن با من بود.

وی افزود: نعیمایی کار را از حوزه دین شروع کرد و آنچه که در رشته‌های مختلف هنر و موسیقی و خوشنویسی از وی مانده است در فهم مشترکی است که از حقیقت هنر دارد و این حقیقت ناب خود را در جلوه‌های مختلفش در آثار هنری و مدیریتی نعیمایی جلوه‌گر کرده است.

رئیس شورای شهر تهران در مورد ویژگی‌های اخلاقی نعیمایی سخن راند و بیان کرد: در تمام طول سا‌ل‌هایی که با وی بودم هیچگاه ندیدم که او برای گرفتن نام و نشانی تلاش کند ولی برای هنر بسیار تلاش کرد و هیچگاه ندیدم که هنر را ابزار قرار دهد در صورتی که هنر را به گونه این مدیریت و عرضه کرد که بسیاری از آن فایده ببرند.

وی خوشنویسی را هنر مورد توجه علما و روحانیون دانست و افزود: بسیاری از علمای دینی و روحانیون به خوبی خط را می‌شناختند و به فنون نوشتن خوش آشنا بودند از جمله حضرت امام خمینی (ره) و یا علامه طباطبایی که هر دو خط را به کمال می‌دانستند و آثار نوشتاری که از آنها به یاد مانده همگی به خط زیبایی نوشته شده است.

رئیس اسبق موزه قرآن ادامه داد: در قالی، فرش، معماری، موسیقی، خوشنویسی و نقاشی ایرانی یک نوع همپوشانی وجود دارد که نشان دهنده این است که همه اینها منظومه به هم پیوسته از یک فکر هستند که در یک حوزه تمدنی و فردی جلوه‌های مختلفی می‌یابند و راه به حقیقت درونی یافته‌اند.

مسجدجامعی در پایان سخنان خود به دوران مدیریت نعیمایی اشاره کرد و گفت: نعیمایی مدیری ارزشمند بود. کار موسیقی در جمهوری اسلامی ایران کار مشکلی است که وی با مدیریت درست از عهده اجرای آن به درستی برآمد و آنچه ما از جشنواره های موسیقی مقامی و موسیقی محلی داریم از زحمات اوست.

ندیدن نعیمایی‌ها ضرر است

در ادامه این مراسم، غلامحسین امیرخانی، پیشکسوت فن خوشنویسی ایران و عضو آکادمی چهره‌های ماندگار گفت: اگر انسان در طول زندگیش افرادی چون نعیمایی را نبیند به طور حتم ضرر کرده است.

وی ریتم زندگی امروز را ریتمی تند قلمداد کرد که این ریتم تند باعث شده بسیاری از زیبایی‌ها دیده نشوند و فرصت دیدن بسیاری از آنها از آدمی گرفته شود هرچند که وی جامعه ایرانی را جامعه‌ای تشنه زیبایی‌ها بیان کرد.

این پیشکسوت خوشنویسی با اشاره به غزلی از حافظ که به دست نعیمایی نگارش شده و در پوستر این مراسم به نمایش درآمده بود، بیان کرد: حضرت حافظ می‌فرماید عتاب یار پریچهره عاشقانه بکش/ که یک کرشمه تلافی صد جفا بکند. فضیلت هنر داشتن امتیاز ویژه‌ای است که این کرشمه را به انسان می‌دهد تا خودر ا از دیگران متمایز کند هرچند نباید این موجب دوری آدم‌ها از هم شود.

وی بیان کرد: در عرصه هنر، فرد هنرمند به جایی می‌رسد که نفع خود را در نفع دیگران می‌بیند. جامعیتی در شخصیت نعیمایی وجود دارد که در خوشنویسی‌های او نیز به چشم می‌خورد. هنر باید پلی شود تا دیگران به سلوک برسند که این در هنر نعیمایی به وضوح دیده می‌شود.

رئیس پیشین انجمن خوشنویسی ایران نگاره‌های ثلث ایرج نعیمایی را یک «قلب سلیم» نامید و گفت: افراد بسیار متخصصی هستند که از علم‌های مختلف بهره برده‌اند ولی از شناخت مسائل اجتماعی و فرهنگی بهره چندانی نبرده‌اند ولی نعیمایی در همه این موارد فردی جامع است که این جامع بودنش در خط‌های ثلثی که نوشته به ظهور رسیده که من خط نوشته های ثلث او را به قلب سلیم ترجمه می‌کنم.

وی خاطرنشان کرد: نعیمایی در خوشنویسی‌هایش گاهی از قوانین کلاسیک گذشته و دست به به نوآوری می‌زند. کرشمه‌ای در هنر هست که هنرمند خودش را فراموش می‌کند و این فراموشی مقدمه‌ای است برای رسیدن به فضیلت.

امیرخانی در پایان سخنان خود گفت: نعیمایی با هیچ کس دعوا نداشت و به همین روانی که خط می‌نویسد در برخورد با دیگران هم روان بود و برخلاف برخی که با شلنگ تخته انداختن ادعای نوآوری می‌کنند کارهای جدیدش که از قواعد خوشنویسی کلاسیک دور بود کسی را اذیت نمی‌کرد.

شباهت خط و آواز در آثار نعیمایی

مجید کیانی، پیشکسوت موسیقی ایران و نوازنده چیره‌دست سنتور یکی دیگر از سخنرانان این مراسم بود که در سخنانی کوتاه گفت: آثار خوشنویسی نعیمایی که به سبک شکسته نستعلیق نوشته شده‌اند به ردیف دستگاهی موسیقی ایرانی نزدیک هستند. کشش‌هایی در آثار وی هست که تمام کشش‌های کمانچه و نی را تداعی می‌کند.

وی افزود: نعیمایی را من از سال‌‌های بسیار دور می‌شناسم و می‌دیدم که چگونه برای موسیقی ایران جان می‌گذارد و از موسیقی ما دفاع می‌کند.

کیانی در پایان سخنانش گفت: موسیقی و خوشنویسی دو هنری هستند که همیشه با هم ارتباط نزدیکی داشته و دارند و  من در شکسته‌نستعلیق‌های نعیمایی نوای موسیقی ایرانی را می‌شنوم. در خطاطی‌های نعیمایی ما می‌توانیم موسیقی را بشنویم و می‌توانیم در موسیقی او خوشنویسی را ببینیم.

صفای دل این هنرمند در آثار خط نعیمایی هویداست

حمیدرضا نوربخش، خواننده موسیقی سنتی ایرانی و مدیرعامل خانه موسیقی ایران سخنران بعدی این مراسم بود که گفت: در دوره ای روال این بود که برای هر کسی که مراسم بزرگداشتی گرفته می شد همگان منتظر شنیدن خبر درگذشتش بودند ولی خوب است که در مراسمی از کسی که هنوز زیاد پیر نشده تجلیل بشود.

وی افزود: کمتر کسی در طول عمرم دیدم که به شرافت و حسن خلق و نیک نفسی نعیمایی باشد. او کسی است که بسیاری بر فضایل اخلاقی نیکوی او گواهی می‌دهند.

نوربخش در پایان سخنانش و قبل از اینکه چند خاطره مشترکش با نعیمایی را تعریف کند، گفت: صفای دل این هنرمند در آثار خط او هویداست و شاید کمتر کسی بداند که او در آواز نیز بسیار تبحر دارد و علاوه بر شناخت بر گوشه‌های موسیقی، صدایی دلنشین دارد.

هنرمندان و حوزویان کام مردم را شیرین کنند

حجت الاسلام شهاب مرادی، رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران که در اواخر مراسم پای به این مجلس گذاشت نیز در سخنانی کوتاه گفت: مهمترین مسئله جامعه امروز ما مهربانی و مهرورزیدن به همدیگر است. شهر تهران امروز با مشکلات بسیاری مانند آلودگی هوا و ترافیک روبرو است، اما مهمترین مشکل جامعه ما مهربانی است. برگزاری چنین مراسم‌هایی و محبت‌های اینچنینی می‌تواند روحیه جامعه ما را بهتر کند.

وی بیان کرد: انتظاری که مردم از هنر، دانشگاه و حوزه‌های علمیه دارند این است که برای شیرین‌کام کردن مردم تلاش کنند.

آخرین سخنران این مراسم  ایرج نعیمایی بود که گفت: هوشنگ ابتهاج می‌سراید که "در دل لیلی نمودم خویش را/ سوختم مجنون خام‌اندیش را". تقدیر از هنرمند، تقدیر از هنر است به همین دلیل از برگزاری این مراسم بسیار خوشحالم.

نعیمایی اظهار کرد: علوم مختلف به 3 بخش اعلا، متوسط و ادنا تقسیم می‌شوند. هنر از علوم متوسط است که گاهی به سمت اعلا شدن می‌رود. برخی موسیقی را از علوم کوچک می‌دانند اما بسیاری از اندیشمندان این هنر را به دلیل تاثیرگذاری بسیارش از علوم اعلا به شمار می‌آورند.

در این مراسم که اجرای آن بر عهده سهیل محمودی بود، سید مرتضی کاظمی قمی مشاور اقتصاد هنر وزیر ارشاد، علی مرادخانی معاون هنری وزیر ارشاد، مجید ملانوروزی مدیر مرکز هنرهای تجسمی معاونت هنری وزارت ارشاد، حسام‌الدین سراج خواننده، ابوالقاسم عتیقه‌چی هنرمند نقاشیخط، طاهر شیخ‌الحکمایی پیشکسوت مجسمه‌سازی، مجید مهرگان پیشکسوت نگارگری و تنی چند دیگر از هنرمندان حضور داشتند.

ایرج‌ نعیمایی‌ دروس‌ حوزوی‌ را تا سطوح‌ عالی‌ خوانده‌ است. وی در فن خوشنویسی‌ جزو اساتید برجسته‌ این‌ هنر محسوب‌ می‌شود. در کار موسیقی‌ هم‌ نظریه‌پرداز توانایی‌ است‌ و هم‌اینک‌ مدرس‌ هنر در دانشگاه‌ است. نعیمایی عضو وابسته فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران، عضو گروه پژوهشی شورای انقلاب فرهنگی، دبیر و بنیانگذار همایش کاتبان وحی، رییس شورای ارزشیابی هنر تهران و... نیز بوده و تاکنون بیش از ۱۲ عنوان کتاب در حوزه هنر و پژوهش هنر تألیف و ده‌ها مقاله در موضوعات هنری تدوین کرده است.