يك كارشناس هسته اي آمريكا در گفتگوي اختصاصي با "مهر": آمريكا برغم نگراني با اقدامات تشويقي مي خواهد موضوع ايران حل شود// حق ايران مي تواند به رسميت شناخته شود// اعمال تحريم گزينه اي است كه تمام طرفها تمايل به دوري از آن دارند

جرج بوش رئيس جمهور آمريكا چندي پيش با تاكيد بر اينكه ايران و كره شمالي تفاوت هاي زيادي دارند، گفت: ايران مي تواند برنامه هاي هسته اي متعارف داشته باشد اما كره شمالي نه.

بوش اعلام كرد برخلاف مورد مربوط به ايران،  قبول نمي كند كره شمالي برنامه هاي متعارف هسته اي داشته باشد زيرا پيونگ يانگ تاكنون حقيقت را درباره برنامه هاي هسته اي مخفيانه اش فاش نكرده است.

وي در پاسخ به اين سوال كه چرا برنامه هاي متعارف هسته اي براي ايران از سوي كاخ سفيد پذيرفته مي شود اما همان برنامه ها از سوي كره شمالي مورد قبول واقع نمي شود، اعلام كرد: كره شمالي در شرايط متفاوتي قرار دارد.
اين مساله كمي جو را تغيير داد ليكن به نظر مي رسد هنوز آمريكا در باره نحوه برخورد خود با موضوع هسته اي ايران به نتيجه معقولي دست نيافته است.

پيرامون اين موضوع " مهر" گفتگوئي با "لئونارد اس. اسپكتر" معاون مدير مؤسسه مونتري كه مركزي براي مطالعات مربوط به منع تكثير سلاحهاي هسته اي است انجام داده است كه بصورت پرسش و پاسخ به شرح زير است:

 س - جنابعالي در اظهاراتي كه اخيراً داشته ايد گفتيد كه اقدام ايران و كره شمالي براي بهره برداري از انرژي اتمي تحت پادمان "ان پي تي"، باعث اختلافات عميقي در بين قدرتهاي غربي و همپيمانان آنها شده است و موانع جديدي را درر اه تلاشهاي دو كشور  براي دستيابي به توانائيهاي تسليحات هسته اي پديد آورده است چه ابعادي از اين برنامه ها باعث اختلاف در بين همپيمانان غربي شده است؟

ج) مواضع ايران و كره شمالي در باره انرژي هسته اي، كشورهائي را كه درصدند تا  فعاليتهاي هسته اي خود را بطور اصولي نگهدارند به اختلاف كشانده است به خاطر اينكه آمريكا ترس از آن دارد كه دو كشور تحت بازرسي آژانس بين المللي انرژي اتمي  از تاسيسات انرژي هسته اي صلح آميز، حتي نيروگاههاي هسته اي،  براي مقاصد نظامي استفاده كنند در حالي كه ديگر دولتهائي كه در گفتگوهاي هر دو طرف حضور دارند بر اين باور نيستند كه تهران و پيونگ يانگ خطري جدي در اين مسير تلقي مي شوند.

در حقيقت كره جنوبي اخيرًا اعلام كرده است كه بعد از اينكه  كره شمالي تمام عناصر مربوط به برنامه هاي تسليحات هسته اي را برچيند و به پيمان ان پي تي بپيوندد از استفاده صلح آميز ازراكتورهاي نيروي هسته اي توسط اين كشور پشتيباني خواهد كرد.

نگراني هاي آمريكا براين اساس است كه هم ايران و هم كره شمالي درگذشته به تعهدات خود پيرامون منع تكثير سلاحهاي هسته اي بي اعتنا بوده اند.عليرغم اين نگراني آمريكا در مورد ايران اخيراً پشتيباني خود را از موضع سه كشور اروپائي (آلمان، انگليس و فرانسه) اعلام كرده است و به عنوان بخشي از اقدامات تشويقي از توسعه راكتور نيروي هسته اي حمايت مي كند براي اينكه ايران به دنبال غني سازي اورانيوم نرود اما واشنگتن مخالف توسعه راكتورهاي برق هسته اي در كره شمالي است به خاطر اينكه اين كشور سعي در توسعه تسليحات هسته اي  دارد  و اين اقدام رد انجام توافقنامه بين دو كره در سال 1992 مي باشد كه بسيار تهديد كننده است.

گفتني است كه آمريكا علاوه بر اختلاف خود در مورد ايران ، در خصوص برنامه هاي هسته اي كره شمالي نيز با طرفهاي شركت كننده در گفتگوهاي شش جانبه براي حل بحران مربوط به برنامه هاي هسته اي اين كشور دچار اختلاف است و اين اختلافت با اعلام حمايت مكرر چين و اعلام اخير موضع كره جنوبي مبني بر حمايت از برنامه هاي صلح آميز هسته اي كره شمالي ،عميق تر شده است.

س) آيا جنابعالي به عنوان يك كارشناس و متخصص فكر نمي كنيد كه اين دو كشور بر اساس ان پي تي حق بهره برداري از انرژي هسته اي را دارند؟

ج) در حقيقت دولتهائي كه عضو ان پي تي هستند حق بهره برداري از انرژي هسته اي مسالمت آميز را دارند و اين شامل تعهدات منع تكثير سلاحهاي هسته اي در پيمان مي باشد.

اما هم ايران و هم كره شمالي بر خلاف نيازمنديها و ملزومات پيمان، رفتار كرده اند ايران بدون اينكه به آژانس بين المللي انرژي اتمي اطلاع بدهد به طور پنهاني به تعقيب برنامه پنهاني غني سازي اورانيوم ادامه مي دهد و كره شمالي با عدم اجازه به بازرسان آژانس ازپيمان خارج شده و اقدام به ساخت تسليحات هسته اي مي كند.

ذكر اين نكته ضروري است كه اظهارات اين كارشناس درحالي است كه ايران حتي براي فك پلمب يو سي اف اصفهان از آژانس نامه كتبي دريافت كرده ليكن اين مساله هنوز نتوانسته است واشنگتن را قانع سازد كه روندي كه ايران به دنبال آن است قانوني و تحت نظارت كامل مي باشد.

وي مي گويد: تحت چنين شرايطي هر دو كشور قبل از اينكه بتوانند در خواست امتيازاتي از جانب پيمان ان پي تي كنند بايد اعتماد جامعه بين المللي را دوباره جلب نمايند. ايران در حال حاضر در اين مسير در حركت است و حق اين كشور تحت پيمان مي تواند به رسميت شناخته شود اما در اين خصوص نياز به زمان است تا گفتگوهائي با اروپا صورت پذيرد.

در هر شرايطي غني سازي اورانيوم براي اهداف مسالمت آميز، بلحاظ اقتصادي، تنها زماني توجيه مي شود كه كشوري برنامه نيروي هسته اي بسيار قابل ملاحظه اي دارد. ايران چند دهه با اين ظرفيت كه بتواند چنين برنامه اي داشته باشد فاصله دارد.

ايران تا زماني كه ساخت شش يا هفت نيروگاه هسته اي شروع شود موافقت خود را با شروع كار غني سازي اعلام نكرده و اين اصلي جالب براي يك مصالحه ي ممكن است كه با اعتراف به حق ايران براي غني سازي اورانيوم عملي مي شود.

3) اين روزها ما مي شنويم كه آژانس بين المللي انرژي اتمي نتيجه گرفته است كه ريشه هاي آلودگي بسيار بالاي اورانيوم غني شده در قطعات، از تجهيزاتي بوده كه به ايران وارد شده است و ارتباطي به فعاليت هاي غني سازي ايران نداشته است جنابعالي گزارشهاي آژانس و واكنش آمريكا را چگونه ارزيابي مي كنيد؟

آيا اظهارات و اخبار موجود بيانگر دروغ بودن ادعاهاي مقامات آمريكائي نيست؟

ج) اين مساله ازگزارشهاي رسانه اي حادث شد كه اعلام گرديد ايران بطورمخفيانه اقدام به واردات تجهيزات هسته اي از پاكستان كرد و در اين تجهيزات  اورانيوم غني شده با درجه بالا پيدا شده است اما آژانس هم دريافته است كه ايران هم مي توانسته است از اين تجهيزات براي غني سازي جزئي اورانيوم استفاده نمايد واين مساله اي مهم است به خاطر اينكه حركت به سمت توليد اورانيوم كمترغني شده از اورانيوم طبيعي مشكل تر از ارتقاء آن به  اورانيوم بسيار غني شده است. به اين دليل فعاليتهاي اعلام نشده ايران براي آمريكا و ديگران باعث نگراني است و اين نگراني هم بجاست.

اين اظهارات در حاليست كه ديپلماتها اعلام كرده اند كه البرادعي در گزارش خود پيرامون خارجي بودن منشا آلودگي در ايران صحه خواهد گذاشت.

به گزارش خبرگزاري مهر بسياري بر اين باورند كه با توجه به تحولات كنوني حتي درصورت ارجاع پرونده ايران نيز به شوراي امنيت، اين شورا اقدام به توصيه و صدور قطعنامه هائي ملايمتر خواهد كرد و اين مساله مي تواند از وضعيت افزايش قيمت نفت در بازارهاي جهاني باشد ليكن سؤالي كه مطرح است اين است كه با توجه به مشكلات كنوني آمريكا در حوزه نفت سياست اين كشور در قبال ايران چگونه خواهد بود.

4)ايران يكي از توليد كنندگان عمده نفت در جهان به شمار مي آيدبا عنايت به قيمت جهاني نفت كه در حال افزايش است چه نوع ابزاري آمريكا عليه ايران براي فشار بكار خواهد گرفت؟

ج) اهميت ايران به عنوان توليد كننده عمده نفت قطعاً عاملي است كه آمريكا و ديگر كشورها بايد در هنگام ادامه گفتگوها در نظر داشته باشند و من بر اين باورم كه تدابير زيادي وجود دارد كه بتوان گفتگوها را براي تمامي طرفها با موفقيت به پايان برساند و اعمال تحريم سامان ملل گزينه اي است كه تمام طرفها تمايل دارند تا از آن دوري گزينند.