حسن قره گوزلو در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار كرد: وقتی در مورد میراث کهنی در ایران با تمام تنوع اقلیمی، مذهبی و زبانی صحبت میکنیم با توجه به طول تاریخی که داریم متوجه میشویم که مجموعه میراث فرهنگی مادی و معنوی کشور ما یک سرمایه عظیمی است که بر اساس آن میتوانیم راه آینده را تشخیص دهیم.
وي گفت: درست است که چراغ راه ما از نظر نقطه نظر زندگی با دستورات اسلامی هماهنگ است اما سبک زندگی ما به عنوان یک ایرانی مجموعهای از باید و نبایدهای فرهنگ ما است. زندگی کردن در ایران قواعدی دارد که در هزاران سال تجربه شده و سنت ما شده است.
وي تصريح كرد: ما مجموعه آداب و رسومی داریم که زندگی ما را شکل میدهد و تجربههایی وجود دارد که از زمانهای قبل به ما رسیده است که جزو رفتار ما شده است.
قره گوزلو با بيان اينكه ارزش این میراثهای گرانبها را هم مردم و هم مدیران باید بدانند، اظهار كرد: حفظ کردن این میراث کاری تزئینی و فرعی نیست بلکه امری ضروری در راستای حفظ هویت دینی و ملی است. از طرفی درآمدزایی برای گردشگری هیچ منافاتی در سرمایهگذاری برای میراث فرهنگی ندارد بلکه آن را تقویت نیز میکند.
اين كارشناس ميراث فرهنگي اضافه كرد: نگاهی که امروز مشاهده میشود این است که امور جاری و در نهایت مسایلی که موجب تقویت گردشگری میشود به میراث فرهنگی ترجیح داده میشود در حالی که این نگرش غلط است.
وی با بيان اينكه اگر از میراث خوب محافظت کنیم در امر گردشگری هم موفقتر خواهیم بود اظهار كرد: در این زمینه رویکرد مدیریت شهری بسیار مهم است. در شهری مانند کاشان که در نزدیکی ما قرار دارد 600 خانه تاریخی ثبت شده وجود دارد. شهرداری این شهر در حفظ این میراث و ثبت آن حضوری فعال دارد. بسیاری از بناهای تاریخی را خود شهرداری تملک کرده و در آن خانه هنرمندان، فرهنگسرا، مهمانسرا، مراکز آموزشی و یا ادارات مربوط را مستقر میکند. این خانهها هم کاربردی هستند و هم نشانه خوبی برای تاریخ و هویت مردم این شهر محسوب میشوند.
ميراث فرهنگي مماشات ميكند
قره گوزلو افزود: اصفهان نیز در این زمینه الگوی موفقی است. شهرداری اصفهان خود در مرمت و نگهداری از آثار تاریخی وارد میشود چرا که میراث فرهنگی یک سازمان کمدرآمد است و نمیتواند به تنهایی این مسئولیت مهم را به عهده بگیرد. اینجاست که مدیریت شهری و میراث فرهنگی در یک جبهه قرار میگیرند.
وی ادامه داد: البته در شهر قم نیز این دو نهاد در یک جبهه هستند اما در مسیر خلاف این. بسیاری از بناها و بافتها تخریب میشود اما میراث فرهنگی به خاطر ملاحظاتی که دارد، مماشات میکند.
قره گوزلو تصريح كرد: گاهی احساس میشود که نگاه مذهبی به شهر قم مانع از توجه به میراث فرهنگی شده است، در حالی که این یک مسیر اشتباه است. اگر بخواهیم گردشگری مذهبی را به اوج برسانیم باید به میراث فرهنگی نیز توجه لازم را داشته باشیم.
بياطلاعي مردم
وي با اشاره به بیاطلاعی مردم و مسئولان از ميراث فرهنگي اين شهر اظهار كرد: گاهی شنیده میشود که «مگر شهر قم میراث فرهنگی هم دارد؟ » جای تأسف دارد که این جمله را گاهی کسانی که مسئولیتی در مدیریت شهری دارند مطرح میکنند. این افراد نمیدانند که شاید تا همین 20 سال پیش هم در کاشان کسی از خانههای تاریخی خبر نداشت اما مدیران این خانهها را از زیر آوارها بیرون کشیده و مرمت کردند و در گام بعدی به مردم خود و مردم تمام کشور شناساندند.
وي اضافه كرد: اگر این تبلیغات و این اهتمام در شهر قم نیز وجود داشت امروز قم هم میتوانست درآمدزایی خوبی از این طریق داشته باشد و گردشگری مذهبی و میراث فرهنگی در واقع به یکدیگر کمک کنند.
قره گوزلو، علاقه به سبک غربی معماری در بين مردم و مدیران را از ديگر آسيبها و چالشهاي موجود در قم ذكر كرد و گفت: مردم و مدیران نمادهای غربی در معماری را دوست دارند و زنده کردن هویت تاریخی شهر دغدغهشان نیست. همایشهایی هم که به عنوان معماری اسلامی برگزار میشود در واقع نوعی تبلیغات است. میخواهند بگویند ما به دستورات رهبری اهتمام داریم اما در عمل همان موقع که سخنرانیهای زیبا در حال اجرا است، بلدوزرها بافت قدیمی شهر را تخریب میکنند.
معماری اسلامی یک سبک زندگی و یک روش تفکر است
وي اضافه كرد: معماری اسلامی یک شعار نیست که هر کس برای مطرح کردن خود پرچمی دست بگیرد و این شعار را سر بدهد. معماری اسلامی یک سبک زندگی و یک روش تفکر است که باید در سطوح مختلف جامعه جاری باشد. وقتی هم مردم و هم مدیریت شهری در ساخت و سازهای خود نمادهای غربی را ترجیح میدهند، سخن گفتن از معماری اسلامی هر چقدر هم که زیبا باشد، بی فایده است.
قره گوزلو گفت: موضوع دیگر این است که در مدیریت شهری به بافت تاریخی به عنوان یک معضل نگاه میکنند. هر چند مشکلات بافت فرسوده که بافت تاریخی در دل آن تعریف میشود کم نیست اما نباید این نگاه وجود داشته باشد که میراث فرهنگی و بافت تاریخی سد راه توسعه یک شهر است. کافی است مقداری نگاه خود را به امر توسعه شهر عمیقتر کنیم و همیشه راه ما سهلترین راه نباشد.
وی اظهار داشت: چرا باید شهر قم طوری توسعه پیدا کند که وقتی وارد شهر میشوی هیچ نشانی از قدمت و تاریخ آن نبینی. مگر شهرهایی مانند اصفهان، یزد و کاشان که نشانههای هویت خود را حفظ کردهاند، در توسعه شهری عقبماندهاند؟ لازم است نگاه درستی به این مقوله در مدیریت شهری شکل بگیرد چرا که این امر یکی از مصداق مهم مقابله با تهاجم فرهنگی محسوب میشود.
نظر شما