سد تنگ سرخ یک ایل عشایری را آواره می کند/ معارضان اجتماعی نتیجه ضعف مطالعات

به گزارش خبرنگار مهر، سد "تنگ سرخ" که با هدف تامین آب شرب دراز مدت شهر یاسوج و روستاهای اطراف در سال 90 کلنگش به زمین زده شد اما پس از آن تنها زخمی خورد و به تعطیلات رفت.

این در حالی است که گاهی بحران آب روی ناخوش خود را به مردمان شهر پربارش و پر آب یاسوج نشان ‌دهد تا پربارش ترین شهر کشور هم اسیر کم آبی شود.

رود بشار پر آب ترین رود دشت سررود است. رودخانه ای که از کوههای تنگ سرخ سرچشمه می گیرد و از دل شهر یاسوج می گذرد و در مسیر خود با پیوستن رودخانه های دیگر رود بزرگ کارون را می آفریند و دشتهای جنوب را آبیاری می کند.

با این حال منطقه بکر "تنگ سرخ" در جنوب شرقی یاسوج، پیش از این شاهد ایجاد یک دریاچه طبیعی بوده است و به گفته محلیان منطقه تنگ سرخ، در اوایل دهه 50بر اثر بارش شدید باران و رعد و برق در این منطقه، یکی از کوههای مشرف بر رودخانه بشار ریزش می کند و باعث ایجاد سدی طبیعی در این منطقه می شود و این دریاچه تا چندین سال پا برجا بود.

به گفته کارشناسان، نخستین مطالعات انجام شده در محدوده طرح سد تنگ سرخ در سالهای انتهایی دهه 40 توسط بخش آبهای زیرزمینی وزارت آب و برق در قالب مطالعات مقدماتی آبهای زیرزمینی صورت گرفت و پس از انقلاب نیز مطالعاتی انجام شد اما در دولت نهم این مطالعات شدت یافت و در دولت دهم کلنگ احداث این سد بر زمین زده شد.

پروژه سد تنگ سرخ 180 میلیون مترمکعب ذخیره آب دارد و با ارتفاع 52 متری و طول750 متری تاج و اعتبار پیش بینی شده 275 میلیارد تومان قرار بود در سال 94 به بهره برداری برسد. با این حال در سال اول اجرای این سد تنها 17میلیارد ریال به آن اختصاص داده شد تا نشان داده شود که اراده ای جدی برای احداث این سد وجود ندارد.

همچنین در سال گذشته هم همین میزان اعتبار به این سد اختصاص یافت تا همچنان به روند کژدار و مریض خود ادامه دهد.

با این حال این روزها این میراث دولت قبل به دولت یازدهم رسیده تا آنها با شعار تدبیر و امید سنگهای سر راه این سد را بردارند و جانی به پروژه به ببخشند.

ضعف مطالعات اجتماعی در احداث سد

اما این سد همچنان معارضینی دارد که نشان می دهد مطالعات اجتماعی در خصوص احداث این سد به خوبی انجام نشده است. معارضینی که نگران آینده روستاهای این منطقه هستند. ساکنین روستاهایی که زیر آب می روند، باید به کجا بروند.

علاوه براین کشاورزان و باغداران منطقه که حالا دستشان در حنای مسئولان مانده، نگران آینده بیش از 700هکتار باغ سیب و گردویی هستند که طی این سالها با زحمت کاشته اند و حالا باید بدون تعیین قیمت و پرداخت غرامت آنها، شخم بخورد و زیر آب رود.

با این حال روز گذشته استاندار کهگیلویه و بویراحمد با هدف رفع مشکلات این پروژه از سد تنگ سرخ بازدید کرد و با معارضین نیز به گفتگو نشست.

سد تنگ سرخ بزرگترین ایل عشایری استان را آواره می کند

نماینده معترضان در این نشست که دوشنبه شب برگزار شد، گفت: با احداث این سد یک ایل که بزرگترین ایل عشایری استان است، نابود می شود و این تبعات اجتماعی زیادی بوجود می آورد.

گلباد منصوری افزود: همچنین احداث این سد موجب آواره شدن جمعیتی بالغ بر 10هزار نفر خواهد شد.

منصوری تصریح کرد: خسارت این سد به مردم این منطقه قابل برآورد نیست و متاسفیم که مسئولان ساخت این سد و مشاوران آن خسارت وارده به مردم و منطقه را فقط 9 میلیارد تومان برآورد کرده‌اند.

وی بیان کرد: صدها هکتار باغ کشاورزی در این میان از بین می‌رود و وقتی در سال گذشته در این منطقه برای سیب‌چینی 400 میلیون تومان پول کارگر هزینه شده است ذکر رقم 9 میلیارد تومان نوعی شوخی محسوب می‌شود.

وی اظهار داشت: با یک حساب سرانگشتی سالیانه دهها میلیارد تومان در این منطقه سیب برداشت می‌شود که اگر آن را در سنوات ضرب کنیم خواهیم دید که تنها چه میزان به باغداران ضرر وارد می‌شود.

منصوری با بیان اینکه ما با احداث این سد و توسعه استان مخالف نیستیم، اظهار داشت: احداث این سد نباید به قیمت نابودی مردم این منطقه انجام شود.

وی عنوان کرد: اگر سد در نقطه‌ای دیگر احداث شود که زمین‌های مردم و مراتع زیر آب نرود ما نیز از آن استقبال می‌کنیم.

انجام مطالعات اجتماعی پروژه ضروری است

استاندار کهگیلویه و بویراحمد هم در این نشست بر انجام مطالعات اجتماعی این سد تاکید کرد.

سید موسی خادمی افزود: ساخت این سد یکی از پروژ‌ه‌های عمرانی بزرگ کهگیلویه و بویراحمد است اما باید منافع مردم منطقه در این زمینه در نظر گرفته شود.

وی بیان کرد: هفته آینده با حضور نمایندگان مردم و مسئولان ساخت این سد برگزار خواهیم کرد تا همه جوانب آن در نظر گرفته شود.

خادمی، دلیل راکد شدن این پروژه را یکی معارضات اجتماعی و دیگری کمبود منابع و اعتبارات دانست و تصریح کرد: در سال 90 یک میلیارد تومان و در سال 91یک میلیارد و 650 میلیون تومان و در سال 93 یک میلیارد و 850 میلیون تومان برای این طرح در نظر گرفته شد که امیدواریم با رفع معارضات و در نظر گرفتن حق و حقوق مردم این پروژه کار خود را شروع کند.

استفاده از مشاوران ضعیف در پروژه های استان

مدیرکل دفتر فنی استان نیز در این نشست گفت: یکی از مشکلات اصلی در پروژه‌های عمرانی استان کهگیلویه و بویراحمد استفاده از مشاوران ضعیف است.

سید حسین کاظمی افزود: این مسئله موجب ضرر و زیانهایی می شود که لازم است مسئولان برای جلوگیری از این ضرر مردم وارد قضیه شوند.

وی بیان کرد: در خلاصه مشخصات این طرح نوشته شده که این سد برای تأمین آب شرب شهر یاسوج ساخته می‌شود در حالی که چنین موضوعی صحت ندارد و جاهای دیگر از ساخت این سد منتفع می‌شوند.

کاظمی اظهار داشت: آن چه که مشخص است با ساخت این سد سالانه 140 میلیون متر مکعب آب برای استان فارس و تنها 69.08 میلیون متر مکعب آب برای استان کهگیلویه و بویراحمد از محل این سد تأمین می‌شود.

به گزارش خبرنگار مهر، از هشت میلیارد و 500 میلون مترمکعب آب‌های شیرین سطحی در استان، سالانه شش میلیارد متر مکعب بدون استفاده از استان خارج می‌شود تا یا مورد استفاده دیگر استانها قرار گیرد و یا به خلیج فارس بریزد و با آب شور در آمیزد.

با این حال در احداث سد تنگ سرخ که بخشی از آب رود بشار را برای مصارف شرب، کشاورزی و صنعت مهار می کند باید منافع مردم منطقه دیده شود تا آنها قربانی توسعه ناپایدار و عدم مطالعات اجتماعی در احداث این سد نشوند.