جنگل های هیرکانی تاوان ضعف فرهنگ و تجهیزات را می دهند

به گزارش خبرنگار مهر، عصر روز شنبه خبر آتش سوزی در 50 هکتار از عرصه جنگلی پارک ملی گلستان در رسانه های استان منتشر شد. خبری که در برای مخاطبان، جدید به نظر می رسد ولی برای جنگل های استان امری طبیعی است و حداقل سالی 2 یا 3 بار آتش سوزی های بزرگ را تجربه می کنند.

ولی ریشه این حوادث در کجاست؟ کارشناسان و مسئولان در این باره نظر مشترک دارند و معتقدند در بروز این حوادث همیشه پای انسان در میان است. البته نمی توان گفت در همه حوادث انسان مستقیم باعث بروز حادثه شده، ولی باید تاکید کرد تصمیمات و اقدامات انسان تبعاتی دارد که گاها این تبعات در قالب حوادث بروز می کنند.

رئیس پارک ملی گلستان در باره حادثه آتش سوزی جنگل گلستان گفت: آتش سوزی روز شنبه با گروه های مستقر شده در محدوده آتش به سرعت خاموش شد با این حال حدود 50 هکتار از اراضی منطقه در آتش سوخت، البته این رقم تقریبی است و تا زمانی که کارشناسان با استفاده از جی پی اس رقم دقیقی را اعلام نکنند نمی توان به این رقم استناد کرد.

جواد سلیاری در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: روز گذشته هم دو سه نقط از محدوده آتش سوزی دوباره شعله ور شد که خوشبختانه به دلیل مستقر بودن نیروها و آمادگی آن ها تا خاموش شدن کامل آتش، آن چند مورد هم خاموش شد.

آتش از محدوده استراحت مسافران آغاز شده است

وی در توضیح منطقه آتش سوزی تصریح کرد: محدوده آتش 2 کیلومتر بعد از تونل پارک ملی بوده و دقیقا جایی است که مسافران برای استراحت توقف می کنند، آتش هم از کنار جاده آغاز شده و تا ارتفاعات پیش رفته است.

وی با ابراز ناراحتی از رعایت نکردن اصول ایمنی در جنگل توسط مسافران ، گفت: در محدوده آتش سوزی مسافران زیادی استراحت می کنند، متاسفانه در این مناطق آتش روشن می کنند و بدون خاموش کردن یا مطمعن شدن از خاموش شدن آن منطقه را ترک می کنند.

سلیاری در توضیح تجهیزات اطفای حریق منطقه افزود:  با توجه به این که طی سال های گذشته آتش سوزی های زیادی در پارک ملی گلستان داشتیم، سعی شده تجهیزات اولیه مورد نیاز تهیه شود، وسایلی مانند آتش کوب، بیل، گالن، تبر، اره موتوری، تراکتور حمل آب و ماشین های آتش نشانی از این قبیل تجهیزات ما است.

وی اضافه کرد: این تجهیزات برای آتش سوزی های کوچک و در دسترس مناسب است ولی متاسفانه حداقل سالی دو یا سه بار آتش سوزی های بزرگ در جنگل گلستان رخ می دهد که اکثر آن ها در مناطق غیر قابل دسترسی هستند و عملا نمی توان از ماشین آلات استفاده کرد.

رئیس پارک ملی گلستان اظهار کرد: در حادثه اخیر تراکتور حمل آب ما برای ورود به منطقه آتش سوزی وارد جنگل شد که به دلیل شیب منطقه چپ و شد بعد از چند بار غلت زدن به پایین برگشت، در این حادثه راننده آسیبی ندید ولی خودرو ما خسارت های زیادی دید.

پارک ملی گلستان به بالگرد مخصوص اطفای حریق نیاز دارد

وی خاطرنشان کرد:بهترین حالت بالگرد است که پارک ملی گلستان هم به شدت به آن نیاز دارد زیرا هم سرعت آن بالا است و هم دسترسی به مناطقه صعب العبور دارد.

سلیاری اظهار کرد: هر چه خشکسالی بیشتر می شود احتمال آتش سوزی هم بالا می رود و در این مواقع آتش سوزی ها فراگیر تر می شوند، در پارک آتش سوزی های کوچک زیاد داریم و همه به موقع خاموش می شوند ولی آتش سوزی های بزرگ نیازمند تحهیزات پیشرفته تر است.

وی با بیان این که سرعت آتش به سمت بالا و ارتفاعات بیشتر می شود، گفت: در خشکسالی پوشش گیاهی منطقه مثل باروت است و با کوچکترین شعله، آتش سوزی آغاز می شود و وزش باد هم سرعت پیشروی را بیشتر می کند.

مشکل اصلی پارک ملی جاده عبوری از دل جنگل های گلستان است

وی مشکل اصلی محیط زیست و گونه های جانوری پارک ملی گلستان را جاده این منطقه دانست و گفت: تا زمانی که جاده است مشکلات و حوادث هم هستند.

سلیاری ادامه داد: باید برای مردم فرهنگ سازی شود و این کار هم نیاز به بودجه دارد، ما نیرو کم داریم و نمی توان تمام پارک را با نیرو کنترل کرد، اما واقعیت این است تا کی نیروها باید به مردم امر و نهی کنند.

وی با بیان این که سختی آتش روشن کردن زیادتر از خاموش کردن آن ها است، ادامه داد: مردم وقت زیادی را برای روشن کردن آتش می گذارند اما حاضر نیستند آن را خاموش کنند.

وی بیان کرد: در پارک تفرج گاه برای مردم در نظر گرفته شده که امکانت هم در آنجا قرار دارد ولی مردم در بین مسیر متوقف می شوند و حاضر نیستند کمی وقت بگذارند تا به تفرجگاه ها بروند.

سلیارری تصریح کرد: نیاز است در طول مسیر گاردریل نصب شود تا مانع از توقف مردم در محدوده های غیرمجاز شود، این کار نه تنها مانع از آتش سوزی می شود بلکه زباله هم در جنگل ریخته نمی شود.

وی توضیح داد: نصب گارد ریل در تعهدات راه و شهرسازی است که اقدامی از سوی این ارگان انجام نشده است، از سویی باید تابلوهای اعلام خطر هم نصب شود که باز هم در تعهد راه و شهرسازی است که این موضوع هم توسط این سازمان پیگیری نشده است.

نیروهای پارک ملی گلستان محدود است

وی ادامه داد: یک تیم گشت غروب به غروب مسیر جاده را بررسی می کند و آتش هایی که مردم روشن کرده و آن را به حال خود گذاشته اند خاموش می کنند، ولی مگر چقدر نیرو داریم که بخواهیم مراقب تک تک مردم باشیم، گاهی فقط آتش روشن کردن نیست، راننده ای که با بی احتیاطی ته سیگار خود را هم رها می کند باعث بروز آتش می شود.

رئیس پارک ملی گلستان گفت: برای کارهای فرهنگی و تجهیز امکانات پارک نیاز به بودجه است، در شرایطی که بودجه خود سازمان جوابگوی مشکلات نیست نیاز است سازمان های دیگر هم پای کار بیایند تا هم  از نظر بودجه و هم از نظر نیروی انسانی داوطلب کمک باشند.

فرهنگ سازی مردمی بهترین و کم هزینه ترین راه حل حفاظت از محیط زیست

در همین رابطه یک کارشناس محیط زیست به خبرنگار مهر، گفت: یکی از مشکلات محیط زیست کشور فرهنگ عمومی مردم است، زیرا بسیاری از خسارت هایی که وارد می شود را می توان توسط مردم کنترل کرد.

علیرضا میرزایی افزود: فرهنگ سازی و آگاهی مردم نسبت به مسائل محیط زیستی از دو نظر تاثیر مثبت دارد که اولین آن رفتار خود مردم است.

وی بیان کرد: مشاهده می کنیم وقی مردم به مناطق و تفرجگاه های طبیعی مراجعه می کنند، با قطع درختان آتش روشن می کنند و در بسیاری از موارد زباله های خود را در طبیعت رها می کنند.

وی ادامه داد: آموزش مردم این مشکلات را برطرف می کند و تقریبا درصد زیادی از مشکلات محیط زیستی حل خواهد شد، اما تاثیر دوم آگاه سازی مردم، مقابله و برخورد با تخریب هایی است که به صورت غیرمجاز و یا حتی مجاز در جامعه ایجاد می شود.

میرزایی تصریح کرد: در کشورهای توسعه یافته مشاهده می کنیم مردم نسبت به کوچکترین تغییرات محیط زیستی حساس هستند و با ساخت و سازهایی که در محیط زیست انجام می شوند مخالفت می کنند.

وی اظهار کرد: ایجاد صنایع بخصوص پتروشیمی ها از خط قرمزهای گروه های محیط زیستی در کشورهای توسعه یافته است و به همین دلیل دولت ها هم بسیار روی این موارد دقت نظر دارند.

به عقیده این کارشناس محیط زیست، آموزش باید از دوران کودکی آغاز شود و در مدارس هم واحدهایی درسی این باره ارائه شود.

به گزارش خبرنگار مهر، همانطور که اشاره شد انسان همواره نقش اصلی را بروز بحران ها بازی می کند. این بحران می تواند توسط روشن کردن آتش در جنگل ایجاد شود یا به وسیله قطع بی رویه درختان و بروز سیلاب.

در هر صورت در شرایطی که نمی توان از نظر امکاناتی و تجهیزاتی روی حل مشکلات حساب باز کرد، آموزش های مردمی کم هزینه ترین راه و بهترین راه برای مقابله با مشکلات محیط زیستی است. محیط زیستی که ناخواسته چوب ضعف فرهنگی و تجهیزاتی کشور را می خورد و دود آن هم به چشم عاملان این حوادث که  ما انسان ها هستیم خواهد رفت.