خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ و هنر: باغ موزه قصر جایی که تا همین چند سال پیش مکانی برای نگهداری زندانیانی با جرایم مختلف بود، حالا در یک دگردیسی تبدیل به باغ موزه شده است و به جای زندانیانی با لباس های راه راه که درون سلولهایشان دوران محکومیت خود را سپری میکردند، اکنون آثار هنری روی دیوارهای آن به نمایش درمی آید.
البته هدف از این گزارش پرداختن به موضوع باغ موزه قصر و گذشته تاریخی آن نیست بلکه نمایشگاهی است که چند روز پیش در این باغ موزه برپا شد و نگاه های اهالی هنرهای تجسمی ایران را به خود معطوف کرد.
محکومان زندان قصر هیچگاه به ذهنشان هم خطور نمیکرد که روزگاری در سلولهای آنها آثار شناخته شده ترین هنرمندان دنیا به نمایش درآید. اتفاقی که هفته گذشته به وقوع پیوست و دیوارهای خاکستری سلولهای تنگ این زندان قدیمی به جای چوب خط هایی که روزشمار دوران محکومیت زندانیان بود، برای اولین بار رنگ ها را تجربه کردند و پذیرای تابلوهای نقاشی هنرمندان بزرگی از سراسر دنیا شدند که خاطرات تلخ گذشته های دورشان را به عقب می راند و برای نخستین بار راوی قصه های تازه ای از رنگ ها شدند و شکل دیگری از زندگی را هم به خاطراتشان اضافه کردند.
«نخستین نمایشگاه نگارخانه داران جهان» که 4 تیرماه در باغ موزه قصر تهران افتتاح شد، یک اتفاق تازه برای هنرهای تجسمی ایران بود چرا که برای نخستین بار مجموعه ای از آثار هنرمندان بزرگ دنیا از جمله پیکاسو، سالوادور دالی و خوان میرو از سوی گالری داران خارجی وارد ایران شد و پیش روی مخاطبان ایرانی قرار گرفت. رویدادی که بنا به دلایل مختلف تاکنون در ایران تجربه نشده بود.
قرار بود که گالری داران ایرانی نیز در کنار گالری داران دنیا در این نمایشگاه حضور داشته باشند و آثاری از هنرمندان ایرانی را به نمایش بگذارند، پیشنهادی که اگر چه با استقبال هیچ گالری دار شناخته شده ای در تهران مواجه نشد اما به گفته برگزارکنندگان این نمایشگاه، آنها را از سر کنجکاوی برای بازدید از این نمایشگاه به باغ موزه قصر کشاند.
یکی از مهمترین ویژگی های این نمایشگاه براساس آن چه در خبرها آمده و در نشست خبری این نمایشگاه نیز به آن اشاره شد، نمایش تابلو 2.8 میلیون دلاری پیکاسو بود که قرار بود به عنوان گرانترین اثر این نمایشگاه روی دیوار برود.
بیمه آثار هنری و انتقال آنها به ایران همیشه از جمله موانع پیش روی برپایی چنین نمایشگاه هایی بوده است چراکه شرکت های بیمه در ایران معمولا نمی توانند از پس بیمه کردن این آثار برآیند اما مسئله بیمه آثار این نمایشگاه به گفته مسئولانش ازجمله تعهدات طرف خارجی بوده که به این ترتیب حل شده بود.
موضوع دیگری که حائز اهمیت است، استاندارد بودن مکان نمایش چنین آثاری بود که پاسخ مسئولان به این سوال نیز روشن بود. به گفته مسئولان این نمایشگاه، در طول 6 ماه گذشته کارشناسان خارجی رفت و آمدهای بسیاری به ایران داشتند تا این موضوع را بررسی کنند و بعد از تهیه نقشه محل نمایشگاه به همراه فیلم و عکس های بسیار، این فضای نمایشگاهی طبق استانداردهایی که مورد نظرشان بود، آماده سازی شد و به تایید نهایی آنها رسید.
حتی موضوع برقراری امنیت این آثار نیز مطرح بود که شنیده شد همه نیروهای امنیتی شامل کلانتری ها، نیروهای یگان ویژه و همچنین وزارت اطلاعات برای برقراری امنیت این نمایشگاه و آثار آن اعلام آمادگی کرده بودند. بنابراین همه چیز برای نمایش این آثار فراهم به نظر می رسید. اگرچه اخبار این نمایشگاه همچنان در هاله ای از ابهام و تردید در میان جامعه هنرهای تجسمی ایران رد و بدل می شد و بسیاری از سوالات خبرنگاران نیز درباره جزئیات آن بی پاسخ مانده بود اما همگان منتظر ماندند تا 4 تیرماه از نزدیک شاهد برپایی این نمایشگاه باشند.
همه نگاه ها متوجه آثار پیکاسو، سالوادور دالی و خوان میرو بود. یک تابلو طراحی شده توسط پیکاسو روی دیوار قرار داشت و نسخه 13 و 14 مجسمه های سالوادور دالی نیز اگر چه تا زمان افتتاحیه همچنان در گمرک ایران مانده بود، اما به گفته مسئولان، شب هنگام و بعد از مراسم افتتاحیه، این مجسمه ها وارد نمایشگاه شد و 8 تیرماه نیز به فروش رسید.
شفاف نبودن جزئیات این نمایشگاه بازار شایعات را گرم تر کرده بود. اگر چه تصور می شد که تابلو «طراحی از پرنده» پیکاسو که در این نمایشگاه روی دیوار رفته بود، همان تابلو گران قیمت 2.8 میلیون دلاری است اما به گفته حامد اصغری مدیر اجرایی این نمایشگاه، این تابلو، 140 هزار یورو قیمت پیشنهادی اولیه داشته و خریدار ایرانی نیز تا 100 هزار یورو برای خرید آن تمایل نشان داده است. در خبرهای دیگری هم اعلام کرده بود که این تابلو، خواهر خوانده همان تابلو 2.8 میلیون دلاری پیکاسو است. همان تابلویی که همه تبلیغات این نمایشگاه بر مدار آن می چرخید اما به گفته اصغری، این تابلو هر چند وارد ایران شده بود اما به دلایل امنیتی به نمایش درنیامد.
اصغری در جدیدتری گفتگویش با مهر در این باره توضیح داد: پیکاسو و پدرش علاقه بسیاری به طراحی از این پرنده داشته اند و به همین دلیل پیکاسو از این پرنده چندین طراحی دیگر هم دارد که یکی از آنها همان تابلو 2.8 میلیون دلاری است که خریداری نداشت و به نمایش درنیامد.
هنوز رایزنی ها برای فروش قطعی تابلو 140 هزار یورویی پیکاسو از سوی خریدار ایرانی ادامه دارد چراکه به گفته اصغری برای رسیدن به نتیجه نهایی و خریداری این تابلو، کارشناسان ایرانی اسناد بیشتری را از گالری دار اسپانیایی درخواست کرده اند که قرار است فروشنده، این اسناد را به آنها ارائه دهد تا به توافق نهایی برسند.
وی در پاسخ به این که چرا اسناد اصالت این تابلو همراه گالری دار اسپانیایی نبوده است، توضیح داد: فروشنده تابلو پیکاسو مستنداتی را دال بر اصالت تابلو همراه خود به ایران آورده بود اما کارشناس طرف خریدار مستندات بیشتری را خواسته است که این اسناد همراه فروشنده این اثر نبود و باید با مراجعه به اسپانیا این اسناد در اختیار آنها قرار گیرد.
اصغری البته اضافه کرد که فروش آثاری با قیمت بیشتر از 30 و 40 هزار یورو، روش ممیزی متفاوتی دارند و برای نهایی کردن خرید و فروش آنها باید کارشناسان نظر قطعی بدهند.
مدیر اجرایی نخستین نمایشگاه نگارخانه داران جهان فروش کلی آثار این نمایشگاه را نامشخص عنوان کرد و توضیح داد: فروش این نمایشگاه همچنان ادامه دارد و به پایان نرسیده است. خریدارانی که تا روز اختتامیه موفق به بازدید و خرید از این نمایشگاه نشده بودند، طی روزهای بعد مراجعه داشتند و قرار است که آثار خریداری شده به آنها تحویل داده شود.
به گفته وی، آثار هنرمندان خارجی به خصوص آثار حجمی طرفداران بسیاری داشته است.
اصغری درباره جزئیات فروش آثار حجمی هنرمندان خارجی توضیح داد: در این نمایشگاه 2 اثر حجمی از سالوادور دالی به فروش رسید که از سوی گالری «راوی» خریداری شده است. همچنین سه اثر حجمی دیگر نیز از یک هنرمند اتریشی به نام روکیتا به فروش رسید.
نمایش آثار خوان میرو و سالوادور دالی بدون حفاظت امنیتی مقابل مخاطبان عام، انتقادی بود که از سوی گالری داران ایرانی مطرح شده بود که اصغری در پاسخ به این انتقاد عنوان کرد: از نظر ما مشکلی نیست چرا که معتقدیم همه مردم ایران فرهنگ بازدید از آثار هنری را دارند و می توانند از فاصله نزدیک گران قیمت ترین آثار هنری دنیا را مشاهده کنند.
اصغری درباره مشارکت نکردن گالری داران تهران در این رویداد بین المللی هم گفت: اگر چه گالری داران ایرانی ما را از همراهی خود محروم کرده بودند اما بیشتر آنها برای بازدید از این نمایشگاه آمدند و اغلب آنها نیز از کار ما ایراد گرفتند که چرا غیر حرفه ای نمایشگاه را برگزار کرده ایم و چرا فضای نمایش آثار خوب نیست، ما هم تشکر کردیم و قول دادیم در دوره های بعدی به این نکات توجه بیشتری کنیم.
وی اضافه کرد: بسیاری از متخصصان گالری داری بر این باور بودند که بلیت چنین نمایشگاهی باید صد هزار تومان باشد چون همه مردم مخاطب این نمایشگاه نیستند. در حالی که این نکته فصل جدایی ما از دیگران است چرا که ما معتقدیم عموم مردم، مخاطب نمایشگاه فرهنگی ما هستند.
مسئولان این نمایشگاه بر دستیابی به اهداف فرهنگی خود در کنار این نمایشگاه تاکید دارند و اصغری هم با اشاره به این موضوع تصریح کرد: هدف اصلی ما یک فعالیت فرهنگی بود و روی بخش اقتصادی و درآمدزایی آن تمرکز نداشتیم.
وی با تقدیر از حامیان این نمایشگاه به وظایف فرهنگی گروه های اقتصادی کشور اشاره کرد و یادآور شد: گروه های اقتصادی باید سهم خود را در قبال فرهنگ بپردازند که البته بودجه مصوب نیز در این زمینه دارند. یکی از این فعالیت های فرهنگی می تواند برپایی همین نمایشگاه های هنری باشد.
وی درباره احتمال تکرار این نمایشگاه در سالهای آتی افزود: ما اصرار داریم که این فعالیت فرهنگی در فضای فرهنگی با حمایت گروهای اقتصادی انجام شود و اگر بتوانیم رایزنی کنیم، سال آینده سعی داریم تعداد بیشتری هنرمند و گالری خارجی همراه با آثار با ارزش تری، بدون بگیر و ببند به نمایش بگذاریم.
حامد اصغری درباره میزان رضایت هنرمندان و گالری داران خارجی از این نمایشگاه هم بیان کرد: نظر هنرمندان خارجی متفاوت بود، به طور مثال هنرمندان کشورهای روسیه و اتریش راضی بودند و ذائقه مخاطب ایرانی را پسندیده بودند، برخی هم خوشحال نبودند مثل هنرمندان پرو چون نتوانستند با مخاطب ایرانی ارتباط برقرار کنند.
وی درباره میزان ارتباط هنرمندان و گالری های خارجی با هنرمندان ایرانی هم توضیح داد: اسپانیایی ها با 5 یا 6 هنرمند ایرانی گفتگو کردند که ممکن است در آینده با هم به توافق برای همکاری برسند.
اصغری در پایان صحبتهایش تأکید کرد: ما می خواهیم اعلام کنیم که اگر چه سالوادور دالی هنرمند بزرگی در دنیاست اما ملت ایران بزرگترند و می توان در ایران نمایشگاه های بزرگی با آثار ارزشمند برای بازدید همه مردم ایران برپا کرد چرا که معتقدیم فرهنگ از آنِ گروه خاصی نیست و همه مردم ایران با فرهنگ هستند.
در نمایشگاه «گردهمایی نگارخانه های جهان» درمجموع 400 اثر به نمایش درآمد که 240 اثر از سوی گالری های خارجی و 160 اثر نیز از هنرمندان ایرانی در معرض دید قرار گرفت. فروش آثار هنرمندان ایرانی در این نمایشگاه نیز 45 میلیون تومان اعلام شده است اما هنوز رقم دقیقی برای فروش آثار خارجی این نمایشگاه اعلام نشده است.
گزارش از فاطمه حامدی خواه
نظر شما