تاثير " تاريخ بيهقي " بر ادبيات پس از خود قابل انكار نيست

در ابتداي اين مراسم ، محمد حسين ساكت درباره كتاب « تاريخ طبري » گزارشي را به اطلاع حضار رساند و درباره چاپ هاي مختلف اين كتاب كه در دوران معاصر نشر يافته است و ويژگي هاي هركدام از اين نسخه ها ، مواردي را ذكر كرد .

به گزارش مهر ، نخستين چاپ انتفادي و علمي « تاريخ بيهقي » به كوشش مرحوم دكتر علي اكبر فياض در سال 1350 در سلسله انتشارات دانشگاه فردوسي مشهد در حالي منتشر شد كه مصحح آن چشم از جهان فروبسته بوده .

چاپ دوم اين كتاب در سال 1352 به وسيله انتشارات دانشگاه فردوسي به بازار كتاب راه يافت و در سال 1357 سومين چاپ تاريخ بيهقي با فهرستي از واژگان و تركيب ها به كوشش دكتر جعفر ياحقي توسط داشنگاه فردوسي و به شيوه افست ، منتشر شد .

به گزارش مهر ، پس از محمد حسين ساكت ، استاد سيروس مهدوي در سخناني گفت : مرحوم فياض كار ارزشمندي در تصحيح تاريخ بيهقي انجام داد و كار او راهگشاي بسياري از پژوهشگران تاريخ بود .

وي افزود : تصحيح درست استاد فياض نگاه بسياري از پژوهشگران تاريخ نگاري را به اين كتاب تغيير داد و بيهقي را در دوران ما بهتر شناساند .

مهدوي در ادامه با برشمردن ويژگي هاي شخصيتي "ابوالفضل بيهقي"، گفت :محمد بن حسين بيهقي در سال 389 هجري در روستاي حارث آباد بيهق ( سبزوار كنوني ) ديده به جهان گشود . وي در نوجواني در نيشابور درس خواند و به دبيري دربار محمد غزنوي راه يافت .

وي در ادامه افزود : با سستي و كاهش نيروي غزنويان ، وضعيت بيهقي هم وخيم شد و در نهايت غلامي " تومان " نام ، توانست از او نزد امير بدگويي ، خانه او را غارت و وي را به زندان بياندازد .

به گزارش مهر ، سيروس مهدوي در ادامه ، گفت : تاريخ بيهقي در واقع از زندگي صحبت مي كند و در اين كتاب مطالب از حوزه هاي مختلف علوم انساني همچون جامعه شناسي ، نمايش و ادبيات ، نشانه هاي پررنگي ديده مي شود .

وي درپايان سخنراني خود درباره ويژگي هاي چاپ جديد تاريخ بيهقي ، به مهر ، گفت : دكتر ياحقي در چاپ جديد افزوده هايي را منتشر كرده و اغلاطي را كه در چاپ هاي قبلي تاريخ بيهقي وجود داشت را تصحيح كرده اند و نكته مهم تر اين است كه اين كتاب سرانجام حروفچيني شد و ديگر به صورت افست به چاپ نمي رسد .

مهدوي درباره تاثير نثربيهقي بر ادبيات ايران ، گفت : نثر تاريخ بيهقي بيشترين تاثير را بر ادبايت پس از خود گذاشته است . واساسا نثر تاريخ بيهقي نثري است كه براي بسياري از شعرا الهام بخش بوده و اكثر نويسندگان و داستان نويسان برجسته ما مديون بيهقي و نثر او در اين كتاب ، هستند .

سيروس مهدوي خاطر نشان كرد : بسياري از واژگاني كه امروز در ادبيات رواج دارد توسط بيهقي بوجود آمده به عنوان مثال براي كلمه "داوطلب" هيچ واژه اي به اندازه كلمه "دل انگيز" كه بيهقي آن را به كار برده است پيدا نمي شود .

به گزارش مهر ، در ادامه اين نشست ، سيد مهدي سيدي ، پژوهشگر و متخصص تاريخ غزنويان در سخناني به ذكر چند نمونه از اشتباهاتي كه در متن تاتريخ بيهقي وجود دارد و همچنين برخي اغلاط راه يافته در چاپ جديد اين كتاب ، پرداخت .

سيدي در سخنان خود ، گفت : اشتباهات و اشكالاتي كه در متن بيهقي و اشتباها و اشكالاتي كه در تصحيحات بيهقي راه يافته است ، در مجموع و روي هم رفته بيش از 33 مورد نيست .

وي خاطر نشان كرد : برخي از اين اشكالات مربوط يه مولف تاريخ بيهقي است كه در ضبط صورت درست برخي از واژگان مربوط به جاي هاي تاريخي ، دچار اشتباه شده و برخي ديگر مربوط به تصحيح دكتر فياض است و برخي ديگرمربوط به اغلاط چاپي ، چاپ جديد از تاريخ بيهقي .

نويسنده كتاب « سراينده كاخ نظم بلند »، در ادامه ، گفت : چاپ جديد تاريخ بيهقي كار ارزشمندي است و ديگر زمان آن فرارسيده بود كه اين كتاب روزي حروفچيني شود و اين بيم وجود داشت كه به اين چاپ هم اغلاط چاپي راه يابد - كه اين اتفاق هم روي داد - ولي چاره اي نيست و اين اشكالات در حد جا افتادن يك واو يا ويرگول است و اشكالات فاحشي نيست .

وي افزود : مقدمه و فهرستي كه براي چاپ جديد اين كتاب تهيه شده است كار مطالعه كتاب را آسان تر مي كند و همچنين فهرست لغاط ، اعلام و موضوعات مهم از كارهايي است كه در چاپ جديد تاريخ بيهقي صورت گرفته است .

وي كه هم اكنون سرگرم تكميل تعليقات دكتر فياض درباره تاريخ بيهقي است ، افزود : در چاپ جديد تاريخ بيهقي جديد دوگام در بررسي متون ارزشمند تاريخي ايراني به پيش رفته ايم ولي در متن تاريخ هيچ كاري صورت نگرفته است كه نياز است در چاپ هاي آينده تلاشي در اين راستا هم صورت بگيرد .

به گزارش مهر ، در ادامه اين نشست محمد جعفر ياحقي درباره چاپ جديد تاريخ بيهقي و زماني كه صرف تدوين و ويراستاير آن شده است سخناني ايراد كرد .

اين جلسه كه  بيش از سه ساعت به طول انجاميد با جلسه پرسش و پاسخ حاضران با سيروس مهدوي ، محمد جعفر ياحقي ، سيد مهدي سيدي و به مديريت محمد حسين ساكت به پايان رسيد .

گفتني است در اين جلسه جمعي از اساتيد دانشگاه فردوسي مشهد ، دانشجويان و خانم دكتر اسماعيلي از اساتيد ادبيات فارسي از كشور مراكش ، نيز حضور داشتند .