ريتا، كاترينا ؛ انتقام دو خواهر از دو برادر

امروز جنوب آمريكا و اين بارعلاوه بر نيواورلئان و مناطق بحران زده كاترينا، نقطه ديگري نيز زير آب رفت. ريتا توفاني كه از آن به درجه 2 ياد مي شود و به مراتب بايد شدت آن از كاترينا كمتر باشد، بخشي ديگر را در جنوب آمريكا در بحران فرو برد.

توفان اخير كه امروز وارد سواحل خليج مكزيك و تگزاس شد، احتمالاً خسارات فراواني را در پي خواهد داشت و مانند سلف خود (كاترينا) كه بيش از 300 ميليارد دلار يعني هزينه اي بيش از جنگ عراق و افغانستان را به آمريكا تحميل كرد، هزينه هاي زيادي را در پي داشته باشد.

علاوه برآن، اين توفان كه گفته شده است احتمالاً تگزاس را فرا خواهد گرفت درنقطه اي رخ مي دهد كه به لحاظ منابع انرژي نفت و انرژي هسته اي اهميت بسيار بالايي براي آمريكا دارد و تاكنون باعث بسته شدن نيروگاه ها و تاسيسات هسته اي، تاسيسات شيميايي و همچنين نفتي بسياري شده است و در صورتي كه به اين تاسيسات صدمه بزند، مي تواند خساراتي جبران ناپذير براي آمريكا به بار آورد و از اين حيث به اقتصاد جهان لطمه وارد كند.

كارشناسان پيش بيني كردند كه نياز آمريكا به نفت بعد از توفان هاي اخير ( كاترينا و رينا) مي تواند با توجه به قدرت اقتصادي اين كشور نفتكش ها را به سوي آن روانه كند و از اين حيث يكي از تاثيرات منفي فرا منطقه اي آن اين خواهد بود كه منابع نفتي و سوخت در اروپا با بحراني جديد روبرو خواهد شد و ظرفيت پالايشگاه هاي جهاني نيز توانائي پاسخگويي به اين مساله را نخواهد داشت.

اين دو توفان كه يكي در فلوريدا و ديگري در تگزاس به وقوع پيوست از چند حيث قابل ارزيابي است:

اول اينكه اين دو درمناطقي رخ مي دهند كه فرماندار يكي از آنها "جب بوش" برادر جرج بوش رئيس جمهوري فعلي آمريكاست و خود بوش نيز فرماندار سابق تگزاس بود كه ريتا اكنون در حال درنورديدن آن است.

دوم اينكه هردواين ايالت ها بويژه تگزاس به لحاظ نفتي براي اقتصاد آمريكا آن هم درزماني كه اجازه بهره برداري ازنفت آلاسكا به جمهوريخواهان نفتي دولت آمريكا داده نمي شود، بسيار مهم هستند.

سوم اينكه اين اتفاق در زماني رخ مي دهد كه دولت آمريكا به خاطر مشكلات جنگ عراق و افغانستان تحت انتقادات شديدي قرار دارد و هزينه هاي نظامي اين دو جنگ، اقتصاد آمريكا را با بحراني روبرو كرده است كه توفان هاي اخير مي تواند بر دامنه اين بحران ها بگستراند.

چهارم اينكه بعد از يازده سپتامبر و خروج دولت آمريكا از يك"دولت حداقل" توقعات در افكار عمومي آمريكا نسبت به دولت اين كشور به "دولت حداكثر"ارتقاء يافت كه در اين صورت مسئوليت دولت در قبال شهروندان دوچندان مي شود و عدم پاسخگويي مناسب دولت حداكثري ايشان به توفان زدگان كاترينا ،محبوبيت بوش را تا پائين ترين حد تنزل داده است.

پنجم اينكه دوتوفان اخيرمي تواند محبوبيت بوش وجمهوريخواهان را دراين دو ايالت كه هردو اين ايالتها گرايش به سمت جمهوريخواهان دارند- فلوريدا بعد از انتخابات رياست جمهوري سال 2000 به سوي جمهوريخواهان متمايل شد و راي تعيين كننده اين ايالت باعث انتخاب جنجالي بوش شد- كاهش داده و در انتخابات آتي رياست جمهوري حزب جمهوريخواه را از داشتن اين دو ويژگي مهم محروم كند.

حال با چنين اوصافي به نظر مي رسد اين دو برادر چوب خشم طبيعت را از اين دوخواهر مي خورند و سرنوشت سياسي هر دو آنها بيشتر بسته به تحولاتي طبيعي شده است، يا شايد هم نفت خواهان جمهوري طلب بتوانند از اين بليه طبيعي به نفع خود استفاده كرده و لايحه بهره برداري از نفت آلاسكا را كه سالها به دنبال آن هستند مطرح كنند و با چنين عذري دهان فعالان محيط زيست را ببندند.

اما برغم تمامي ناملايمات اين بلاي طبيعي، نكته ظريفي كه در پس اين حوادث مي تواند مطرح باشد اينكه براستي  وجه تسميه اين توفان ها چيست؟

تندباد "ايوان" به زودي تندباد" ايوان مخوف" ناميده شد كه البته با توجه به خسارات وتلفاتي كه وارد كرد نام بامسمائي بود اما شايد مي شد آن را " آخرين ايوان" نيز نام نهاد زيرا معمولا اين اسامي پس از يكبار استفاده كنار گذاشته مي شوند.

"ايوان" توفاني بود كه در سال2004 موجب ويراني گرانادا شد. همانطور كه گردباد "ميچ"، 7 سال قبل به هندوراس لطمه زيادي وارد كرده بود.ولي در برخي موارد اين اسامي در يك دوره ? ساله دوباره تكرار مي شوند. البته اداره هواشناسي ملي آمريكا و سازمان جهاني هواشناسي، از پيش به دقت و به صورت الفبا نوبت به كار بردن اين اسامي را برنامه ريزي مي كنند.

سال گذشته همچنين شاهد گردبادهاي "چارلي" و"فرانسيس" بوده ايم كه هر دو موجب ضرر زيادي شدند. البته گردبادهاي "دانيل"، "ارل" و "گاستون" را نيز نبايد فراموش كرد كه خساراتشان چندان قابل توجه نبود.پس از تندباد "ايوان" نوبت تندباد "جين" بود و بعد هم تندباد "كارل" به راه افتاد.

هواشناسان از بيش از 50 سال قبل توفان هاي شديد را نامگذاري كرده اند تا ازهم قابل تشخيص باشند به ويژه آنكه ممكن است همزمان دو يا سه توفان رخ دهد.

آنها درآغاز، ازاسامي همسران يا دختران خود استفاده مي كردند اما اين نامگذاري بعدها جنبه رسمي تري پيدا كرد و نام توفان ها از يك فهرست رسمي اسامي دختران انتخاب مي شد. بالاخره اين نامگذاري به اسامي مردان نيز بسط داده شد. اخيرا، براي توفان هاي سراسر دنيا، اسامي غربي انتخاب مي شد اما اكنون آسيا نيز فهرست خاص خود را براي توفان هاي اقيانوس آرام دارد و اين اسامي توسط كشورهاي آسيايي عضو يك كميته توفان پيشنهاد مي شود.

درهمين زمينه بي بي سي درگزارشي اشاره كرده كه "ساريكا"، نام يك پرنده خوش آواز در زبان كامبوجي است و "هايما" نام ساحلي در چين است.