به گزارش خبرنگار مهر، منوچهر اکبرلو روزنامه‌نگار و منتقد سینما به به بهانه برگزاری جشنواره فیلم مقاومت یادداشتی را در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است که در آن به سینمای جنگ و تفاوت آن با سینمای دفاع مقدس و الزامات و المان‌های این سینما پرداخته است.
متن یادداشت منوچهر اکبرلو به این شرح است:
سینمای مقاومت، آمیخته با زندگی انسان
1- درام با زندگی انسان درآمیخته شده است و به این سبب، تحولاتی که در دوره‌های مختلف پیش می‌آید. موضوع و مفهوم برداشت شده از درام را تغییر می‌دهد؛ یعنی پدیده‌های اجتماعی بر درام تأثیر می‌گذارند و تجربیاتی را در عرصه درام جاری می‌سازند که تا پیش از آن وجود نداشته است.
آیا پدیده جنگ می‌تواند درام -و در اینجا سینمای- ویژه جنگ را ایجاد کند؟ باید پذیرفت که این گونه سینما، به عنوان یک فرآیند مستقل، وجود خارجی ندارد و با دیگر گونه‌های سینمایی از حیث ساختار و تکنیک، اشتراک دارد. به سینمای جنگ باید از دید محتوایی نگریست. هر چند در شکل اجرایی نیز، گروهی به خصوصیات مختص به سینمای جنگ معتقدند.
نیاز به تضاد، کنش و واکنش، اساس درام (حداقل بنا به تعریف کلاسیک آن) است. این چالش در سینمای جنگ با شدت بیشتری خود را نشان می‌دهد، چرا که در این جا خودِ مضمون بر تضاد استوار است.
2- آیا سینمای جنگ الزاماً باید با خشونت همراه باشد؟ پاسخ صحیح به این پرسش پس از تعریف دقیق واژه خشونت مشخص خواهد شد. آیا شهادت، جلوه‌ای از خشونت است یا برعکس، این لطافت آن است که نمود بیشتری دارد؟ در این جاست که سینمای دفاع مقدس از سینمای جنگ جدا می‌شود. دفاع مقدس با خود انبوهی از مفاهیم را به همراه می‌آورد که از دیدگاه‌های دیگر اصولاً قابل تعبیر نیست.
3- این اندیشه که سینمای جنگ در مناسبتی خاص به وجود آمده باید در همان مناسبت ها خلاصه شود و در نتیجه نمی تواند زیربنای قابل تاملی برای بعدها داشته باشد، از اساس دچار اشکال است. باید به تبدیل شدن آن به یک حرکت فکری اندیشید که تاثیرش می‌تواند به شکل یک جوهره بر تحولات بعدی مشهود باشد.
4- چه کسانی باید وارد عرصه سینمای دفاع مقدس بشوند؟ فقط هنرمندان رزمنده ؟ آیا آنان که فقط از دور دستی بر آتش داشته‌اند، چون با آن ارزش‌ها نیامیخته‌اند و واقعاً به باور فرهنگ جبهه دست نیافته‌اند، ممکن است نقض غرض کنند و سینمای دفاع مقدس را از جوهره آن دور سازند؟ اگر گروه اول دانش لازم برای خلق درام موثر را نداشته باشند، چه؟
5- سینمای دفاع مقدس چگونه باید باشد؟ حماسی یا تراژیک؟ تعریف رایج از تراژدی چیست؟ در تراژدی نسبت به شخصیتی، احساس تأسف داریم. زیرا به خاطر آرمانی که دارد، فنا می‌شود و آن آرمان‌ها به نتیجه متعالی نمی‌رسند؛ چون قهرمان اشتباه می‌کند. اشتباهی برگرفته از ضعف (هامارتیای) او و این، وی را از تعالی نهایی باز می‌دارد.
اما در حماسه این گونه نیست. ارزش حماسه در این است که قهرمان آن، به آرمان نهایی‌اش دستیابی دارد. قهرمان حماسه به آن دگرگونی متعالی می‌رسد و پس از آن، مرگ سر می‌رسد و آرمان او در قهرمان بعدی تجلی می‌یابد.
در تراژدی اگر قهرمان می‌تواند انتخاب کند، از آن جایی که انتخابش خالص نیست با شکست روبه‌رو می‌شود اما در حماسه، انتخاب ناب است.
6- سینما، این شایستگی را دارد که مقدسات را در خود جای دهد. از غرب آمده ولی می‌تواند بومی شود.
سینمای امروز این مرز و بوم باید تأثیرات دفاع مقدس را نیز به همراه داشته باشد و به تجربه روی آورد تا کردار و بینشی را نمایش دهد که فقط پایی بر زمین دارد و جایی در آسمان.
نظر شما