به گزارش خبرنگار مهر، نشست تخصصی خبررسانی در شبکه‌های اجتماعی پیش از ظهر امروز چهارشنبه 22 مرداد با حضور جمعی از استادان و پژوهشگران حوزه رسانه مانند یونس شکرخواه استاد دانشگاه و سردبیر همشهری آنلاین، حسن نمکدوست تهرانی مدیر مرکز مطالعات رسانه‌ای همشهری، حسین امامی مدرس دانشگاه، احسان پوری مدرس دانشگاه و روزنامه نگار، مریم سلیمی پژوهشگر در حوزه فضای مجازی، الهام باقری مدرس دانشگاه، رضا کیمیایی روزنامه‌نگار و خبرنگار روزنامه همشهری و محمد سلطانی‌فر استاد رئیس دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها در محل کتابخانه این دفتر در تهران برگزار شد.
در این نشست تخصصی حسن نمکدوست‌تهرانی استاد دانشگاه و مدیر مرکز مطالعات رسانه‌ای همشهری در سخنانی درباره اینکه آیا شبکه‌های اجتماعی اکنون به جریان اصلی رسانه‌ای در ایران و یا جهان تبدیل شده‌اند؟، گفت: من در این خصوص تردید دارم و هنوز به این یقین نرسیده‌ام که شبکه‌های اجتماعی Main Stream (جریان اصلی) هستند و فکر هم نمی‌کنم تا یکی دو سال آینده این نقش را پیدا کنم و لذا من همچنان آنها را آلترناتیو می‌دانم.
وی در عین حال گفت: بر این باورم که حضور شبکه‌های اجتماعی یک فشار مثبت در حوزه اطلاع رسانی است البته نباید نگران انتشار شایعات و حتی اخبار کذب در این شبکه‌ها باشیم؛ چراکه اساسا شکل گیری آنها به این منظور نبوده که اخبار موثق منعکس کنند. مگر شما به بقال سر کوچه خودتان وثوق دارید؟! شبکه‌های اجتماعی قرار نیست متعهد به اخلاق حرفه ای روزنامه نگاری باشند.
نمکدوست تهرانی اضافه کرد: فشار مثبتی که من به آن اشاره کردم این است که شبکه‌های اجتماعی من را در مقام روزنامه نگار وادار می‌کنند که دست از خودسانسوری بردارند. ما ناچاریم در مقام رسانه نگار، شبکه‌های اجتماعی را رصد کنیم چون اگر ما رویدادهایی را که در این شبکه‌ها بازتاب می‌یابد، منعکس نکنیم، مردم می‌دانند که ما چیزی را از آنها پنهان کرده ایم و می‌گویند که این برخلاف اصول حرفه ای کار شماست.
این استاد رشته روزنامه نگاری همچنین آموزش فعالیت در شبکه‌های اجتماعی را غیرممکن و همچنین بی فایده خواند و گفت: مگر شما می‌توانید مثلا یک جمعیت 20 میلیونی را در یکجا جمع کنید و به آنها چیزی را آموزش بدهید؟ شبکه اجتماعی محصول جهان امروز است به این معنی که انسان امروز می‌خواهد خودش را در تمام وجوه با دیگران به اشتراک بگذارد ما همه با هم باید در این فضا آموزش ببینیم.
وی گفت: برخی‌ها دچار این توهم هستند که شبکه‌های اجتماعی جای جریان اصلی اطلاع رسانی را مثلا در ایران و یا حتی دنیا گرفته اند. البته که شبکه‌های اجتماعی به خوبی توانسته اند برخی انگاره‌ها را اصلاح کنند و به عنوان مثال در همین جنگ اخیر غزه، برچسب تروریست را به خوبی بر چهره رژیم اسرائیل بنشانند و به دنیا بگویند که این زن‌ها و کودکان بی گناه هستند که بدون هیچ دلیلی کشته می‌شوند.
در این نشست تخصصی، همچنین یونس شکرخواه با تایید نظر نمکدوست در مورد اینکه شبکه‌های اجتماعی، جریان اصلی اطلاع‌رسانی نیستند، گفت: هر جا که نهادهای مدنی محدود باشند و در محدودیت بمانند، شبکه‌های اجتماعی گسترش پیدا می‌کنند و شاید به همین خاطر است که مثلا در همین نقاط آمریکا اصلا مردم دلیلی برای بیان نظراتشان در جایی مثل فیس بوک ندارند و حتی برخی از آنها نمی‌دانند این شبکه اجتماعی چه هست.
شکرخواه، شبکه‌های اجتماعی را به کندوی زنبورهای مختلف تشبیه کرد که البته بر مبنای یک Template و یک چارچوب مشخص فعالیت می‌کنند و بیان کرد: این مساله هم کاملا آگاهانه و بخاطر اهداف عمدتا اختصاصی است که شبکه‌های اجتماعی به دنبال آنها هستند، اما از آن طرف روزنامه نگاری یک تعهد تاریخی به افکار عمومی دارد و آن حضور در کانون رویداد است و در واقع چیزی که به عنوان Legitimacy (مشروعیت) در روزنامه نگاری، ما به آن قائل هستیم، در شبکه‌های اجتماعی وجود ندارد.
این استاد رشته روزنامه نگاری همچنین گفته‌های دیگر نمکدوست را در خصوص بحث آموزش و غیرممکن بودن کاربران شبکه‌های اجتماعی تایید کرد و گفت: نمی‌شود به کاربران شبکه‌های اجتماعی آموزش داد مگر به روزنامه نگاران فعال در این شبکه‌ها. البته من این را هم بگویم که ما به عنوان کارگزاران رسانه‌ها در حوزه عکس، فیلم و صدا، داریم بازی را به شبکه‌های اجتماعی می‌بازیم؛ چراکه ما روزنامه‌ها ناچاریم در ساعت خاصی روی دکه بیاییم، اما چنین اجباری در مورد شبکه‌های اجتماعی نیست.
شکرخواه در عین حال گفت: شبکه‌های اجتماعی البته خیلی دیگر از کارها را بلد نیستند که روزنامه نگاران بلدند؛ شبکه‌های اجتماعی اصلا بلد نیستند در خصوص یک موضوع، به صورت تحقیقی برخورد کنند و در واقع یاد نگرفتند که با یک خبر کذب چگونه برخورد کنند؛ چراکه انتشار اخبار کذب توسط یک کاربر شبکه اجتماعی به مرور مشروعیت او را زائل می‌کند.
وی اضافه کرد: همچنان قدرت جریان اصلی اطلاع رسانی در اختیار رسانه‌های جمعی است و آنها هستند که متاسفانه وقتی جنگ یکطرفه غزه روی می‌دهد، از «طرفین منازعه» سخن می‌گویند. شما نمی‌توانید از درون BBC، ملاحظه ای غیر از آنچه در دستگاه سیاست خارجی انگلیس تایید شده است، بیان کنید. مگر BBC می‌تواند زبان جدیدی به سرویس زبان‌های خود اضافه کند، بدون اجازه وزارت خارجه انگلستان؟
این استاد رشته روزنامه نگاری همچنین نگرانی برخی از گسترش شبکه‌های اجتماعی از این مساله را که آنها می‌توانند دنیا را به سمت دیگری پیش ببرند، بی مورد دانست و در عین حال تصریح کرد: همچنان اصلی ترین عنصر مهم خبری، در برگیری است و ما از این نظر به شبکه‌های اجتماعی و رصد آنها نیاز داریم.
شکرخواه در پایان سخنانش در واکنش به یکی از حاضران که نظر او را در مورد اظهارات جدیدش مبنی بر اینکه اینستاگرام به مرگ روزنامه نگاری انجامیده است، خاطر نشان کرد: من نگفته ام اینستاگرام، روزنامه نگاری را از بین برده اما این را گفته ام که صنعت گران قیمت عکاسی را همگانی کرده است و از این جهت که فتوژورنالیسم ضربه زده است؛ واقعیت این است که تعداد عکاسان خبری نه تنها در ایران در سراسر جهان بسیار کم است و این در حالی است که شما می‌توانید در فضای وب تقریبا هر عکسی را به اشتراک بگذارید.
نظر شما