مركز تحقيقات كشاورزي و پزشكي هسته اي كرج
اين مركزدر زميني به مساحت 100 هكتار در شمال كرج قرار گرفته و در زمينه استفاده از پرتوها در امور كشاورزي و پزشكي فعاليت مي نمايد:
بخش كشاورزي هسته اي
- بررسي استفاده از موتاژن فيزيكي پرتوگاما در ايجاد تنوع ژنتيكي در گياه برنج (موتاسيون بريدينگ، به منظور ايجاد جهش و تنوع ژنتيكي در ساختار توارثي نباتات، اين روش ساليان درازي است كه در عرصه به نژادي مورد استفاده قرار مي گيرد).
- استفاده از پرتوتابي به منظور افزايش تنوع ژنتيكي براي ايجاد لينه هاي مقاوم و خوابيدگي به زودرسي و بيماري بلاست در ارقام برنج.
- بررسي مقدماتي موتانتهاي خالص سويا.
- تهيه لاينهاي پاكوتاه و متحمل به بلاست از بعضي ارقام پا بلند محلي در برنج.
- القاي موتاسيون در نارنگي به منظور تنوع ژنتيكي در جهت توليد موتانتهايي با صفات كيفي برتر.
- استفاده از آب و خاك شور در كشاورزي پايدار به كمك تكنيكهاي هسته اي
- بررسي امكان ايجاد موتاسيون با به كار گيري پرتوي گاما براي توليد لاينهاي مقاوم به بيماري پژمردگي در ارقام نخود ايراني.
- ايجاد لاينهاي زودرس و مقاوم به ريزش در كنجد.
- اثر پرتوگاما در افزايش توليد جوجه هاي گوشتي.
- استفاده از روش پرتو دهي به منظور جلوگيري از ضايعات محصولات كشاورزي و مواد غذايي اوليه تبديلي.
بخش سيكلوترون
اين بخش در زمينه پرتودهي و توليد راديو ايزوتوپهاي گوناگون با پروتون و دوترون و نشاندار كردن تركيبات در پزشكي هسته اي فعاليت مي نمايد.
از پژوهش هاي مهم در اين زمينه تعمير دستگاه جوش TIG مركز، ساخت كويل مسي RF سيكلوترون به روش انجماد، توليد راديوداروها، مانند: تاليوم 201 – گاليوم 67، كريتيون M81، توليد رادوي داروي كربن –11، تهيه كمپلكس In Oxine 111 براي نشاندار كردن پلاكتها و گلبولهاي سفيد و نشاندار كردن مواد آلي با كربن 14 است.
بخش مواد هسته اي
فعاليتهاي پژوهشي بخش مواد شامل موارد زير مي شود: استخراج زيركانيوم و طراحي و ساخت غلاف سوخت از جنس زيركالوي، طراحي و ساخت تيوبهاي سراميكي آلومينايي، پروژه نوترون اتوراديوگرافي، طراحي وساخت كامپوزيست هاي زمينه فلزي با MMC، ساخت دزيمترهاي تمولومينسانس از نوع GaSO4: Dy بررسي و ساخت آهن رباي دايمي سري ALNICO
بخش دزيمتري استاندارد يا
S.S.D.Lبخش دزيمتري استاندارد مجهز به يك دستگاه Co-60 و يك دستگاه ماشين مولد اشعه X به قدرت 250 كيلووات است و اين دستگاه در ساختماني با ديواره هاي داراي حفاظ مناسب قرار دارد و كارشناسان آن كليه، مراكز درماني كشور رااز نظر خروجي پرتوها و دستگاهاي اندازه گيري آنها بازرسي و دستگاههاي مربوط را طبق استانداردهاي بين المللي كاليبره مي نمايند. ضمنا كليه مراكز صنعتي، پزشكي، تحقيقاتي كه در سطح كشور به نوعي با پرتوهاي يونساز كار مي كنند، دستگاههاي سنجش پرتو خود را به اين بخش ارسال مي نمايند تا طبق استانداردهاي بين المللي كاليبره شوند.
مركز تحقيقات و كاربرد ليزر
در اين مركز فعاليتهاي ايجاد ليزرهاي پرقدرت (ايگزايمر)، نظير برهمكنش ليزرهاي ايگزايمر بر ماده، طراحي و ساخت ليزر داي گومارين با دمش ليزر اگزايمر KRF، ليزر اتمي فلورين فشار پايين و نيز ليزر پر قدرت CO2 (1000W)، ساخت ليزر بسته گازكربنيك با توانهاي خروجي 10W و 20W و همچنين ليزرسينتيك درجهت مطالعه كاواك ناپايدار و ليزر رزينه اي بادمش توسط ليزر بخار مس، توسعه ليزر نيتروژن با تخليه اثر كورونا و بالاخره ليزر پليمر و نيمه هادي و ليزر هليوم نئون وطرحهاي هولوگرافي انجام مي شود.
بخش تحقيقاتي طيف نگاري
فعاليتهاي انجام شده در اين مركز به صورت زير مي باشد:
- توليد انبوه ليزرهاي پژوهشي
- توليد قطعات اپتيكي و الكترواپتيكي از قبيل انواع آينه ها، فيلترها، لنزها، عدسيها، منشورها، پلاريزورها كه در ساخت ليزر بكار مي روند.
- رشد بلورهاي گوناگون (YAG كروميوم ياگ ، نئوديوم ياگ سفاير، ياقوت...) كه در ساختمان ليزرهاي فعلي و يا نسل آينده بكار خواهد رفت.
- ساخت ليزرهاي پژوهشي حالت جامد.
مراكز تحقيقات و كاربرد پرتوهاي يونساز
مركز تابش گاما
اين مركز در راستاي مسئوليتهاي تحقيقاتي خود در تعيين دز ستروني و ضد عفوني، كنترل كيفي ميكروبي محصولات يكبار مصرف پزشكي، مواد بسته بندي شده و انواع گياه داروها و ادويه جات را تابش دهي، ستروني و ضد عفوني مي كند. مركز تابش گاما در زمينه اندازه گيري پارامترهاي زيست محيطي نيروگاه بوشهر و نيز اندازه گيري ذرات معلق در هواي شهر تهران، تحقيقاتي انجام داده است.
مركز تحقيقات وكاربرد پرتو فرآيند يزد
هدف اصلي اين مركز ايجاد تاسيسات پرتو دهي بااستفاده از شتاب دهنده هاي الكترون و كاربردآن در صنايع، تحقيقات و علوم ديگر است.
در اين مركز يك شتاب دهنده پرقدرت الكترون با انرژي 10 ميليون الكترون ولت و توان 100 كيلووات نصب و راه اندازي شده است و تحقيقات گسترده اي در زمينه پرتوفرآوري مواد مختلف، از جمله مواد پليمري در دست انجام است كه اهميت خاصي در صنعت پليمر كشور دارد.
مركز تحقيقات بناب
در اين مركز نيز ساخت و طراحي ليزر يون آرگون، بررسي مسايل زيست آرتميا در درياچه اروميه و ايجاد موتاسيون در آن و توليد تايروترون، جوشكاري پيشرفته مواد فلزي به غير فلز، ساخت سنسورهاي حرارتي، ساخت تويپ اشعه X و طرح كاربرد بهينه سازي سيستم لايه نشاني نايلون براي پوششهاي بسته بندي و چاپ انجام مي شود.
بخش تحقيقات گداخت هسته اي
اولين دستگاه تهيه پلاسما در سال 1374 بوسيله دستگاه توكامك دماوند T.V.D راه اندازي و در سال 1377 مشكلات آن بر طرف و با تجهيزات كاملتري براي به دست آوردن نتايج بهتر آماده گرديد.
دومين دستگاه تهيه پلاسما توكامك الوند است كه از اوايل سال 1377 راه اندازي و با پيشبرد و طرح «مطالعه پلاسماي حواشي توكامك الوند» و بالا بردن «پارامترهاي پلاسماي توكامك الوند» به فعاليت هاي خود ادامه مي دهد.
در طرح اول نتايج به دست آمده از آزمايشها مورد بررسي قرار گرفت و برنامه هاي كامپيوتري لازم براي پردازش نتايج نوشته شد و در طرح دوم سيستم سيم پيچهاي چنبره اي توكامك Toroidal بهينه شد و اسكلت نگهدارنده بانك خازن Capacitor Bank ميدان چنبره اي طراحي گرديد.
اواخر سال طراحي يك توكامك كروي به نام "آفتاب" نيز مورد نظر قرار گرفت و نتايج خوبي به همراه داشت.علاوه بر اين استفاده از پلاسما براي لايه گذاري در راستاي فيلمهاي TI روي زير لايه هايي از قبيل مس و برنج در دست مطالعه است و همچنين طراحي و ساخت سيستم Plasma Nitreding در حال انجام است كه داراي كاربردهاي تحقيقاتي و صنعتي فراوان مي باشد.
مركز توسعه انرژيهاي نو
مركز توسعه انرژيهاي نو با ادامه خط مشي توليد برق از منابع تجديد پذير، در ادامه عمليات انتقال تكنولوژي به داخل كشور و ساخت داخل تجهيزات نيروگاههاي انرژي هاي نو فعاليت مي نمايد. ايجاد نيروگاههاي بادي منجيل، والنصر رودبار و الفتح هرزويل، اقدام به اجراي پروژه راكتور بيوگاز در ساوه، مطالعه طرح توليد برق ژئوترمال، ساخت تجهيزات نيروگاهاي خورشيد فتولتائي براي توسعه نيروگاه خورشيدي دربيد يزد و نيروگاه سر كوير حسينيان – معلمان و جهرم نيز تلاشهاي اين مركز است.
در سياست هاي جديد توسعه اقتصادي جمهوري اسلامي ايران، استراتژي توليد برق از منابع تجديد پذير به علت موقعيت خاص جغرافيايي كشور و دوري از وابستگي به نفت و ساير سوخت هاي فسيلي مد نظر قرار گرفته است.
اين مركز با تكيه بر تجربيات گذشته در خصوص ساخت توربين هاي بادي در سال 1373 اولين گام درخصوص ايجاد نيروگاه برق بادي در ناحيه باد خيز منجيل و رودبار را برداشت كه حاصل آن احداث دو واحد نمونه 500 كيلوواتي دراين دو ناحيه بود. هدف اصلي احداث اين دو واحد نمونه، ايجاد باور توليد برق از انرژي بادي در ايران بود.
طي سالهاي بعد، پس از عقد قرارداد انتقال تكنولوژي و خريد تجهيزات خارجي، اين مركز توانست مرحله احداث 27 واحد نيروگاه برق بادي را در مدتي كمتر از 3 سال با انتقال بيش از 50 درصد تكنولوژي و ساخت تجهيزات نيروگاههاي برق بادي در داخل كشور و مونتاژ كامل، نصبت و راه اندازي توسط متخصصان مركز عملي نمايد و تاكنون چندين واحد از اين توربين ها كه از انواع 300 و 550 كيلوواتي هستند در محدوده شهر منجيل، ارتفاعات رودبار و ناحيه هرزويل نصب و راه اندازي شده اند. با احداث نيروگاههاي برق بادي ضمن تزريق برق به شبكه سراسري، برق مورد نياز سه شهر منجيل، رودبار و لوشان تامين گرديده است.
با نصب نيروگاههاي فوق، اين مركز توانسته است، ساليانه از سوختن حدود يازده ميليون وسيصدو پنجاه هزار ليتر نفت جلوگيري به عمل آورد.
به طوري كه اگر نفت بشكه اي 20 دلار باشد، با انجام پروژه فوق ساليانه بالغ بر يك ميليون و هشتصد هزار دلار صرفه جويي ارزي خواهد شد.
هم اكنون اين مركز با عقد قرارداد و ادامه ساخت داخل تجهيزات نيروگاه يكصد مگاواتي برق بادي به سرعت به سمت توسعه بهره گيري ازاين منبع مجاني و غير آلاينده پيش مي رود.
مركز توسعه انرژيهاي نو سازمان انرژي اتمي ايران در زمينه توليد برق از ديگر منابع تجديد پذير نيز فعاليت چشمگير داشته است. در اين راستا اولين نيروگاه تحقيقاتي فتوولتايي خورشيدي را در روستاي دربيد يزد، در آبان ماه سال 1372 و دومين نيروگاه تحقيقاتي فتوولتائي خورشيدي رابه ظرفيت 27 كيلووات در روستاي حسينيان و معلمان در منطقه كويري سمنان راه اندازي كرده وكار توسعه اين نيروگاهها را بر عهده دارد.
در زمينه بيوگاز نيز يك واحد نمونه راكتور بيوگاز به حجم 65 مترمكعب در مركز آموزش كشاورزي ماهدشت كرج و يك راكتور بيوگاز به حجم 13 متر مكعب به صورت پايلوت براي شركت خدماتي كيش طراحي و احداث كرده و همچنين با اجراي طرح نمونه توليد برق از راكتور بيوگاز بااستفاده از فاضلابهاي شهري ، اميد مي رود اين منبع جديد را نيز به منابع توليد انرژي برق كشور بيافزايد و بالاخره اين مركز با ارايه طرح توليد برق از منابع ژئوترمال سبلان و خوي بررسيهاي زمين شناسي، ژئوفيزيكي و ژئوشيميايي و نيز حفر گمانه هاي اكتشافي را در اين زمينه انجام داده است كه پيش بيني مي شود تا ميزان 200 مگاوات برق از مخازن زمين گرمايي خوي و سبلان براي كشور تامين گردد.
نظر شما