نويسندگان و منتقدان ادبي از " ادبيات دفاع مقدس و قرائت نسل بعد " سخن گفتند

به گزارش خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، اين شاعر ، منتقد ادبيات و استاد دانشگاه ، افزود : وقتي صحبت از جنگ مي شود ، ما فراموش مي كنيم كه اين جنگ اولمان نبوده و بخشي از جنگهاي ما به زمان اسطوره اي برمي گردد ، مثل جنگ با تورانيان و ... ، رفته رفته وارد تاريخ كه مي شويم جنگ هاي ايران و روم را مي بينيم كه با پيدايش مادها، اشكانيان و ساسانيان ، ادامه پيدا مي كند .

دكتر صابر امامي تصريح كرد : با وجود اين همه جنگ ، هيچ چيزي به عنوان " ادبيات جنگ " از گذشته در اختيارنداريم ، تقريبا هزارسال ، ايران با جنگ روم درگيراست ، اما ادبيات جنگ نداريم . بعد هم جنگ ايران با اعراب تازه مسلمان شده و اولين جنگي است كه ادبيات جنگ به دنبالش مي آيد ، بعد ازاينكه هويت ايراني زير سوال مي رود و زبان ايراني رسما عربي مي شود ، اينجاست كه به نظر مي رسد يك ادبيات مي خواهد خلق شود . 

اين شاعر و منتقد ادبيات يادآور شد : ازنظر سياسي هم فعاليت هايي در دوره هاي مختلف تاريخي ايران صورت مي گيرد كه خالي از اهميت نيست ، ما يعقوب ليث را داريم ، بعد ازآن ، صفاري ها و ساماني ها ... ، دراين قضيه ادبياتي مثل سهراب نامه، بهمن نامه و گرشاسب نامه سروده مي شود و شاعران مدام خلق مي كنند تا به فردوسي مي رسيم كه شاهنامه را مي آفريند .


به گزارش مهر ، صابرامامي اظهار داشت : شاهنامه ، تنها يك كتاب حماسه ملي نيست ، از يك بعد هم مي توان به عنوان ادبيات جنگ به آن نگريست ، چون علاوه بر اينكه شناسنامه ملي ما را در خود جمع مي كند ، به جنگ ايران وعراق هم مي پردازد ، شرح درگيري هاي رستم فرخزاد با سرداران ايراني و جملاتي چون : تفو بر تو اي چرخ گردون تفو/ زشيرشترخوردن و سوسمار/ عرب را به جايي رسيده است كار/ كه چرخ كياني كند آرزو/ تفو بر تو اي چرخ گردون تفو ...

امامي با بيان اين كه دردوره هاي سلجوقيان وغزنويان و صفويان هم جنگ هايي داشته ايم و مي توان به اثر بيهقي به عنوان اثري جنگي نگاه كرد ، گفت : اعدام شدن حسنك وزيررا ساده نگيريد ، كسي كه تا ديروز فرمانروايي مي كرده ، امروز بايد اعدام شود .

وي در ادامه گفت : اما در دوره مشروطيت هم يك نوع جنگ برسرحاكميت قانون وجود دارد و اثري مثل " سووشون" خلق مي شود كه سيمين دانشور درد ايراني را در اين گير و دار و برخورد ايران با متفقين را حس كرده و بدون اينكه سفارشي به او شود اين اثر را از درونش خلق كرده است .

به گزارش خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، رسول آباديان نويسنده وروزنامه نگارگفت : ديدگاه شخصي من اين است كه هم جنگي نويسي ازاصول خودش دور شد و هم ضد جنگ نويسي الان به يك پُز تبديل شده است . اغلب كساني كه وارد كارزار جنگي نويسي شده اند ، كارزار را نديده و لمس نكرده اند كه اين مشكل ساز است.

اين نويسنده و روزنامه نگار ، تصريح كرد : وقتي خمپاره اي دركسي نتركيده باشد ، در توصيف هاي آنها هم نوعي تصنع ديده مي شود ، من معتقدم كه گونه ادبي جنگي نويسي در ايران به شكلي صنايع شد و آن روانشناسي و جامعه شناسي بعد ازجنگ در آثاربه وجود آمده رعايت نشد ، يعني به قولي اين گلوله جنگي نويسي ازبغل سيبل جامعه ما رد شد اما به بدنه جامعه برخورد نكرد .

وي در بخش ديگري ازسخناش ادامه داد : درهمين ايام هفته دفاع مقدس دربحث سينما هم هر سال سه چهار نفر را در تلويزيون مي بينيد كه مي آيند و حرف مي زنند گويي جنگ مصادره برخي ها شده است! من فكر نمي كنم هيچ مقام مسئولي بگويد فلان انتشارات و فلان نويسنده فقط مي تواند درباره جنگ بنويسد و چاپ كند ، ما به خاطر نگاه منفي كه ايجاد كرده ايم نگاه جامعه هم به جنگ و ادبيات جنگ هم يك نگاه منفي شده است.

آباديان يادآور شد : در زماني كه يك داستان مثل " دو رهگذر " محمدرضا صفدري يا مثل " ساراي پنج شنبه " نوشته مي شود اصلا قضيه بعد از جنگ را مي نويسد ،  مي بينيم با واقعيت هاي امروز جامعه پيوند مي خورد اما امروز درادبيات جنگ ما اصالت وجود ندارد ، شما اصالت را دركارشهيد آويني مي بينيد ، اما در كارهاي ديگر كمتر ديده مي شود.

آباديان در ادامه  يادآور شد: در زمان جنگ آثار ارزشمندي منتشر شد مثل " زمين سوخته " و يا اثري كه من تازه خوانده ام اما مدتي پيش چاپ شده است به نام " در شعله هاي آب " نوشته سيد مرتضي مرديها كه جنگ را واقعا لمس مي كنيد ، من نمي دانم نويسنده اين اثر در جنگ حضور داشته يا خير اما آن را خوب ديده است.

اين نويسنده و روزنامه نگار در پايان صحبت هاي خود گفت : دربعضي ازخاطره هاي رزمندگان ، چيز خاصي نمي بينيد ،  نوعي ادبيات ساده و روان كه اگر شما بخواهيد اين را تبديل كنيد به داستان ، ديگرازبين مي رود ، همين كاررا خيلي ها انجام مي دهند ، يعني خاطرات رزمندگان را جمع مي كنند بعد به شكل داستان و نمايشنامه در مي آورند وآنها را خراب مي كنند ! درادبيات جنگ ، متاسفانه چنين اتفاقي افتاد ، زخم كوچكي در بازوي يك رزمنده كه اگر بخواهيم به شكل سمبوليك نگاه كنيم وقتي مداوايش كنيم تنها جايش باقي مي ماند نه اينكه براي اينكه به يادش بماند هي مدام آن را دستكاري كنيم تا تازه بماند ... ،  در ادبيات دفاع مقدس ، ما به جاي آن زخم كارداريم نه اينكه آن زخم را بتراشيم تا تازه بماند.