ضمیمه خانواده اطلاعات: چند وقتی است هشدارهایی درباره شیوع دوباره تب مالت در کشور، داده می‌شود. بیماری که به دلیل رعایت نکردن نکات بهداشتی در تولید لبنیات، به انسان منتقل می‌شود و درمان چندان راحتی هم ندارد ولی با کمی دقت و پیشگیری می‌توانید راه ورود تب مالت به خانه هایتان را ببندید.
ارتباط تب مالت با حذف یارانه و گرانی شیر
موج آلودگی تب مالت در کشور؛ خبری بود که مدتی پیش از سوی مشاور عالی صنایع لبنیات کشور اعلام شد. آن هم به دلیل عرضه شیر خام فله‌ای و بالا رفتن میزان استفاده از این شیرها.
طبق آمارهای شبکه بهداشت کشور، میزان مبتلایان به تب مالت در ایران ۲۵ درصد رشد داشته است به خصوص در شهرها و استان‌هایی که استفاده از شیر فله‌ای رواج بیشتری دارد یا عشایر در آنها حضور دارند؛ کرمانشاه، قم، ملایر، استان‌های شمال و شمال غربی کشور و اصفهان. طبق آمارها، سالانه ۱۶ هزار مورد ابتلا به تب مالت در کشور از طریق تماس با دام آلوده یا مصرف لبنیات آلوده، گزارش می‌شود.
گفته می‌شود حذف یارانه شیر خانوار و عدم جایگزینی روش مناسب برای تسهیل و تشویق رشد مصرف لبنیات، افزایش قیمت لبنیات و کاهش قدرت خرید مردم، تبلیغات منفی درباره محصولات لبنی صنعتی مانند شایعه مخلوط کردن وایتکس در شیر و عدم مسئولیت پذیری برخی صنایع لبنی، از مهمترین دلایل بالا رفتن آمار این بیماری در کشور هستند.
در واقع مردم به دلیل قیمت بالای لبنیات پاستوریزه و صنعتی و البته شایعه‌هایی که درباره ناخالص بودن آن می‌شوند، به لبنیات سنتی و فله‌ای روی آورده‌اند و فروشگاه‌های عرضه این نوع لبنیات، حسابی رونق پیدا کرده اند. بسیاری از مردم فکر می‌کنند لبنیات سنتی و فله‌ای خاصیت بیشتری دارند.
البته بالا بودن قیمت شیر و سایر لبنیات، باعث بروز مشکلات دیگر هم شده است؛ کمبود کلسیم که با کاهش 14 درصدی لبنیات، ایرانی‌ها را تهدید می‌کند تا جایی که سن پوکی استخوان به زیر ۳۰ سال رسیده است.
تشخیص و درمان دشوار تب مالت
بروسلوز نام دیگر و علمی تب مالت است که از طریق باکتری بروسلوز منتقل شده و به عنوان یکی از بیماری‌های مشترک بین انسان و دام شناخته می‌شود. البته عوارض این بیماری در انسان و دام تفاوت‌هایی دارد. تب مالت در حیوانات موجب مشکل در دستگاه تناسلی و ادراری و در انسان معمولا باعث تب، تعریق، ضعف و بی‌حالی و کاهش وزن می‌شود.
این بیماری معمولا از چهار طریق منتقل می‌شود؛خوردن یا نوشیدن محصولات لبنی آلوده به باکتری یا گوشت‌های آلوده، استنشاق باکتری به خصوص در افراد شاغل در آزمایشگاه‌ها یا کشتارگاه ها،انتقال از طریق خراش پوستی با پاشیده شدن خون آلوده به چشم، فضای دهان یا بینی و نادرترین شکل آن که انتقال انسان به انسان است. به این ترتیب که ممکن است بیماری از طریق شیر مادر آلوده به تب مالت به شیرخوار، از طریق انتقال جنسی از فرد مبتلا به بیماری به فرد دیگر، انتقال خون یا پیوند مغز استخوان هم منتقل شود.
روش های غیربهداشتی دوشیدن شیر و کشتار حیوانات یکی از راه های انتقال تب مالت است
این بیماری اولین بار در اواخر قرن نوزده میلادی از طحال سربازی که بر اثر این بیماری فوت کرده بود توسط فردی بنام بروس جدا شد.یک عفونت باکتریایی که قدرت تهاجمی زیادی داشته و قابلیت نفوذ به پرده‌های مخاطی دهان، حلق، بینی، مخاط ملتحمه چشم و ریه‌ها را دارد.معمولا هم اعضای خون‌ساز بدن، از جمله مغز استخوان، گره‌های لنفاوی، کبد و طحال را تحت تاثیر قرار می‌دهد و مانند بسیاری از بیماری ها، در انسان دارای دو نوع حاد و تحت حاد یا مزمن است. نوع حاد این بیماری پس از یک دوره نهفتگی چند روزه تا چند هفته‌ای که گاهی اوقات ممکن است چند ماه نیز طول بکشد، به صورت ناگهانی ظاهر می‌شود.
کودکان بالای دو سال به دلیل سیستم ایمنی ضعیف‌تر در مقایسه با بزرگسالان، در مقابل این بیماری آسیب پذیر‌تر هستند. از طرفی شیوع تب مالت در سنین ۱۵ تا ۳۰ سال بیش از سایر سنین است و مردان هم بیش از زنان به این بیماری مبتلا می‌شوند.
علایم تب مالت در نوع حاد آن تعریق شدید، سردرد شدید، درد ناحیه مفاصل و پشت که به صورت ناگهانی ظاهر شده و کم کم زیاد می‌شود و بزرگ شدن گره‌های لنفاوی است.
در نوع مزمن هم علایمی مثل خستگی، درد عضلانی، کمردرد، یبوست، کاهش وزن، افسردگی، ناتوانی جنسی و در موارد محدودی آبسه در تخمدان‌ها، کلیه‌ها و مغز، دیده می‌شود.
۷۰ درصد از بیماران مبتلا به تب مالت، تهوع، استفراغ، بی‌اشتهایی، یبوست، درد شکم و اسهال هم داشته اند.
با این نشانه‌ها هرکسی باید به پزشک مراجعه کند تا در نهایت با انجام آزمایش خون مشخص شود به این بیماری مبتلا شده یا نه.در واقع تشخیص این بیماری اصلا کار راحتی نیست و اگر خودتان این نشانه‌ها را دیدید نمی‌توانید به درستی به بیماری تشخیص دهید.
بعد از تشخیص پزشک، باید به سرعت در مان آغاز شود که شامل یک دوره استراحت کامل و مصرف آنتی‌بیوتیک است و داروهای ضد درد هم برای تسکین دردهای عضلانی، تجویز می‌شود.چون این بیماری واگیر ندارد، معمولاً لازم نیست که بیمار از دیگران جدا شود اما تمامی اعضای خانواده باید معاینه شده و آزمایش دهند تا مشخص شود آنها هم مبتلا شده‌اند یا نه.مبتلایان باید رژیم غذایی خاصی هم داشته باشند. به این ترتیب که ابتداغذاهای نرم و ساده مصرف می‌کنند و بعد به تدریج تنوع و مقدار غذای بیمار افزایش پیدا می‌کند تا زمانی که به برنامه غذایی عادی برسد. بهتر است بیمار نوشیدنی‌ها و مایعات فراوان و سالم استفاده کند.
دوره درمان تب مالت حد اقل ۸ هفته است اما موارد خاصی که بیماری مشکلات عصبی ایجاد کرده یا روی قلب و ستون مهره‌ها اثراتی گذاشته است، طول درمان ۲ تا ۳ برابر می‌شود. رعایت زمان لازم برای درمان بسیار مهم است،زیرا ممکن است این بیماری دوباره عود کند. به همین دلیل مبتلایان باید به مدت ۲ سال، هر ۳ تا ۶ ماه یک بار آزمایش دهند تا مطمئن شوند بیماری بازنگشته است. در واقع تب مالت تا مدت‌ها فرد را درگیر می‌کند.
راه‌هایی برای مقابله با تب مالت
بهترین راه پیشگیری از تب مالت، استفاده از محصولات لبنی پاستوریزه است. میکروب بروسلوز با جوشاندن شیر از بین می‌رود اما در مقابل باید بدانید که قرار دادن این مواد غذایی در فریزر، میکروب بروسلوز را از بین نمی‌برد. برای جوشاندن شیر هم باید نکات خاصی را رعایت کنید؛ شیرخام قبل از استفاده، باید ۱۵ تا ۲۰ دقیقه تحت حرارت مستقیم شعله قرار گیرد و حداقل ۱۰ دقیقه در حال جوشیدن باشد. دمای جوش باید به طور کامل در شیر پخش شود. به همین دلیل باید هر چند دقیقه یک بار، آن را به خوبی به هم بزنید.
از طرفی چون باکتری بروسلای موجود در شیر می‌تواند به راحتی به ذرات چربی موجود در آن متصل شده و به سطح آن منتقل شود، اگر بدون رعایت نکات خاص جوشاندن شیر، سر شیر آن را بردارید، امکان دارد به تب مالت مبتلا شوید.
تنها شیر نیست که باید سلامت کامل داشته باشد و فراوردهای لبنی دیگر مانند پنیر هم می‌تواند این بیماری را به شما منتقل کنند. به طور مثال این میکروب در پنیری که از شیر غیر پاستوریزه درست شود، تا ۸ هفته می‌تواند زنده بماند.بنابراین نباید این محصولات را از فروشنده‌های غیر مجاز خریداری کنید. استفاده از انواع پاستوریزه تمام محصولات لبنی، شما را در مقالب تب مالت بیمه می‌کند. درصورتی که از پنیر تازه استفاده می‌کنید، باید آن را ۹۰ روز در آب نمک بگذارید.
با خوردن بستنی و خامه غیر پاستوریزه هم ممکن است تب مالت بگیرید. زیرا باکتری بروسلوز در خامه و بستنی زمانی طولانی می‌تواند باقی بماند و به این ترتیب بستنی‌ها به عنوان یکی از منابع آلوده پنهان برای تب مالت به شمار می‌‌روند.
غیر از لبنیات، گوشت‌های آلوده که به طور ناقص پخته شده‌اند هم ممکن است بیماری را به انسان انتقال دهد.گوشت حیواناتی که در کشتارگاه‌های غیر مجاز ذبح شده و نکات بهداشتی درباره آنها رعایت نشده است، از این نظر بسیار خطرناک هستند.
البته بخشی از پیشگیری مربوط به دامداران است. واکسیناسیون دام‌ها و کنترل بیماری در آنها بسیار مهم است. ضمن اینکه افرادی که در کشتارگاه‌ها کار می‌کنند هم باید نکات بهداشتی را رعایت کرده و هنگام تمیز کردن گوشت و پوست حیوانات از دستکش‌های لاستیکی و عینک استفاده کنند.
اهمیت رعایت نکات پیشگیری زمانی مشخص می‌شود که بدانید بیماری تب مالت به راحتی درمان نمی‌شود و می‌تواند عوارضی چون مننژیت، ضایعات مغزی، معلولیت، عفونت قلب، استخوان، مغز یا کبد به جا بگذارد.
نظر شما