اگر یارانه‌تان قطع شده، مرده اید!

مجله مهر: اولین بار فروردین سال گذشته یکی از اهالی شهرستان نی ریز، اعلام کرد که با چنین مشکلی مواجه شده است. او پس از اینکه 3 ماه یارانه اش قطع شده بود، به اداره ثبت احوال مراجعه کرد و کارمندان این اداره به او اطلاع داده بودند که سرپرست خانوار یعنی خودش فوت شده است. 

گواهی فوت او با شماره و تاریخ ثبت هم در اسناد ثبت احوال وجود داشت اما علت فوت نامعلوم درج شده بود. مسئله ای که مدیر ثبت احوال این شهرستان نیز آن را تایید کرد و مدت ها طول کشید تا کارمند بازنشسته نی ریزی توانست دوباره یارانه اش را بگیرد. 

یک سال و نیم بعد و مهرماه امسال، روزنامه قانون در گزارشی این مسئله را دوباره مطرح کرد. مردی است که 20 سال خارج از ایران سکونت داشته ، گفته بود: «مرداد ماه سال جاری به طور اتفاقی متوجه شدم پرداخت یارانه ام متوقف شده. برای پیگیری که به ستاد یارانه‌‌ها مراجعه کردم با موضوعی باورنکردنی مواجه شدم؛ نام من به عنوان متوفی در سیستم این ستاد ثبت شده بود و جالب اینکه گفتند 26 هزار نفر مثل تو هستند.»

او وقتی این موضوع را فهمید که نزدیک به 2 ماه از زمان فوتش می‌گذشته! جالب اینجاست که مسئولان ثبت احوال در توضیح این اتفاق گفته بودند که چون این فرد در 20 سال گذشته فعل و انفعالات ثبت احوالی نداشته، نام او به عنوان متوفی ثبت شده است.گویا بخشنامه ای در سال 90 به ثبت احوال ابلاغ شده که براساس آن اسناد راکد بررسی می‌شوند و در صورت احراز فوت شخص، نام آن‌‌ها به عنوان متوفی ثبت می‌شود.

البته این شخص اعلام کرده که این موضوع صحت نداشته و در سال های گذشته هم گذرنامه اش را تعویض کرده، هم از همسرش جدا شده و هم کارت ملی گرفته و تمام این موارد ثبت شده است.

آن زمان «محسن اسماعیلی» مدیر کل اسناد هویتی سازمان ثبت احوال کشور، در واکنش به این اتفاق گفت که این مشکل برای افراد فاقد شناسنامه رخ می‌دهد و دلیل خاصی نباید داشته باشد و این‌‌ها افرادی هستند که در پایگاه ثبت احوال جمهوری اسلامی ثبت نشده‌اند.

حال بعد از 3 ماه این مسئله دوباره مطرح شده است.چون افرادی همچنان با این مشکل مواجه می شوند و پله های اداره ثبت احوال را برای اثبات زنده بودنشان، بالا و پایین می روند!

محسن اسماعیلی این بار و در گفت و گو با ایسنا، گفته است: «با توجه به اینکه این موضوع به صورت موردی است، افرادی که چنین مشکلی برای آنها به وجود آمده، باید به ادارات ثبت‌احوال مراجعه کنند تا مشخص شود که "فوت ثبت شده" واقعی است و یا از طریق دادگاه به ثبت رسیده است. با توجه به اینکه موارد ثبت فوت متفاوت است، باید به طور دقیق مشخص شود که فوت از چه طریق و به چه صورتی ثبت شده است.»

با بروز چنین مشکلی این شائبه برای خیلی ها پیش می آید که شاید این گواهی فوت ها برای حدذف یارانه صادر شده اند. اسماعیلی بروز تخلف را رد نمی کند و تاکید می کند با اینکه ثبت فوت با حضور دو شاهد امکان‌پذیر است، ممکن است چنین تخلفاتی هم انجام شود. 

او همه چیز را به بررسی های بیشتر و دقیق تر موکول می کند. حتی تعداد افراد زنده‌ای را که حذف یارانه موجب شده تا از فوت خودشان باخبر شوند. به گفته اسماعیلی، آنها آماری دقیقی از این افراد ندارند.

البته این قصه روی دیگری هم دارد. مدتی پیش مديركل ثبت احوال سيستان و بلوچستان گفته بود که برخي از مردم و وابستگان متوفيان اين استان، به دليل نگراني از قطع شدن يارانه نقدي افراد خانوار، از اعلام و ثبت فوت و تحويل شناسنامه فرد متوفي خودداري مي‌كنند و به این ترتیب حجم بالاي وقايع فوت ثبت نشده، به یکی از مشکلات ثبت احوال این استان تبدیل شده بود. 

طبق قانون با فوت سرپرست خانوار، به طور موقتی یارانه خانواده قطع می شود تا پس از پیگیری های لازم و طی مراحل اداری، یارانه به حساب سرپرست جدیدی که معرفی شده است، واریز شود اما به نظر می رسد فعلا زنده ها هم باید به دنبال اثبات زنده بودنشان و دریافت یارانه شان باشند.