به گزارش خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر"، سي و ششمين نشست مركز فرهنگي ميراث مكتوب با عنوان"نقد و بررسي كتاب منهاج الولايه في شرح نهج البلاغه" با حضور دكتر نصرالله حكمت، دكتر پرويز عباسي داكاني و دكتر حبيب الله عظيمي عصر ديروز برگزار شد.
در ابتداي اين مراسم، دكتر داكاني با اشاره به صبغه علوي گرايي در ادب پارسي گفت : در آغاز و از سپيده دم شعر پارسي، نسبتي ميان علوي گرايي و ايراني گري و شعر پارسي ايجاد شده است. اين كتاب در ادامه اين سنت تاريخي است و ملاعبدالباقي با تأليف آن، كاري كرده كه تاريج ما بر گردن او نهاده است.
وي سپس به ويژگيهاي اين كتاب اشاره كرد و گفت : مؤلف كتاب به موضوعي كردن كلمات امير المؤمنين پرداخته و كتاب خود را در 12 باب به رشته تحرير در آورده كه اين عدد خود در اين كتاب نماد خاصي دارد.
دكتر داكاني ويژگي ديگر اين كتاب را تفسير و شرح نهج البلاغه در سايه آثار بزرگان عرفان و تصوف خواند و افزود: مؤلف در اين كتاب با بهره گيري از آثار و اشعار بزرگاني چون: محي الدين عربي، مولانا، شيخ محمد شبستري، حافظ و صدرالدين قونوي به شرح و تفسير كلام امير المومنين پرداخته است كه در اين ميان جايگاه ابن عربي و صدرالدين قونوي پررنگتر از ديگران است.
وي اين كتاب را دايره المعارفي از كلمات اوليا و مشايخ و يكي از منابع ارزشمند شعر عرفاني پارسي ناميد.
به گزارش خبرنگار "مهر"، در ادامه اين نشست دكتر حبيب الله عظيمي، مصحح كتاب، به ارائه توضيحاتي درباره ملاعبدالباقي و كتاب وي، "منهاج الولايه في شرح نهج البلاغه"، پرداخت.
او گفت : ملا عبدالباقي خطاط صوفي ، متخلص به باقي و ملقب به دانشمند، محقق و اديب تبريزي الاصل و ساكن بغداد بود. وي معاصر با شاه عباس صفوي و وفات او پس از فوت شاه عباس و به سال 1039 قمري بوده است.
دكتر عظيمي درمعرفي آثار عبدالباقي به كتب تفسير قرآن كريم، تفسير نهج البلاغه، شرح الصحيفه الكامله السجاديه، ديوان شعر و نامه فلسفي-عرفاني او به ميرزا ابراهيم همداني اشاره كرد وگفت: متأسفانه از اين مجموعه تنها تفسير نهج البلاغه وي به دست ما رسيده است.
وي اين كتاب را حاوي مباحث عرفاني و فلسفي خواند و افزود: عمده افكار ملا عبدالباقي در سه باب معاد، توحيد و نعت رسول الله آمده اند كه مفصل ترين ابواب كتابند.
دكتر عظيمي ويژگي بارز اين اثر را استمداد مؤلف از اقوال عرفا و حكمايي چون: ابن عربي، صدر الدين قونوي ، روزبهان شيرازي، امام قشيري، خواجه نصيرالدين طوسي و استشهاد به اشعار شاعراني عارف همچون مولانا، عطار، شيخ محمد شبستري، ابن فارض و قاسم انوار دانست.
به گزارش خبرنگار "مهر"، آخرين سخنران اين نشست، دكتر نصرالله حكمت بود. وي درباره شيوه مؤلف در شرح نهج البلاغه گفت : مؤلف اين اثر مي خواهد بزرگان عرفا و اهل سلوك را شارحان و مفسران نهج البلاغه معرفي كند و مولا علي را به نام امام اهل عرفان مي نامد.
وي با اشاره به تأثيرپذيري مؤلف از ابن عربي گفت: عبدالباقي در اين كتاب ، تحت تبعيت از ابن عربي ، هم در مقدمه وهم در لابلاي مطالب كتاب به نقد فلسفه و فلاسفه مي پردازد و كار اهل استدلال را سفسطه مي داند و راه حكمت را از راه فلسفه جدا مي كند.
دكتر حكمت، يكي از نقاط مثبت كتاب را تفاسير مؤلف از كتاب "نصوص" ابن عربي دانست و افزود: با توجه به كاري كه عبدالباقي كرده او را مي توان در عداد شارحان بزرگ نصوص ابن عربي از جمله كاشاني و قيصري قلمداد كرد.
وي در پايان به مباحث انسان شناسانه كتاب كه متأثر ازانسان شناسي ابن عربي هستند اشاره كرد و گفت :در اين كتاب بيشتربه مباحث نظري انسان شناسي پرداخته شده و به ثمرات عملي انسان شناسي كمتر عنايت شده است. همچنين مؤلف بسيار تلاش مي كند كه ابن عربي را متأثر از امام علي و شارح ايشان معرفي كند اما تفاوتهايي را كه ميان انديشه ابن عربي و انديشه و عرفان امام وجود دارد متذكر نمي شود.
نظر شما