سیستان و بلوچستان از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های زیادی از جمله مرز مشترک با کشورهای افغانستان و پاکستان به طول یک هزار و ۲۰۰ کیلومتر و ۳۰۰ کیلومتر مرز ساحلی در جوار دریای عمان و دسترسی به آب‌های آزاد بین‌المللی خارج از تنگه هرمز برخوردار است که امکان ارتباط با کشورهای شرق آسیا، شبه قاره هند و بازارهای آفریقایی را برای ایفای نقش مؤثر در بازرگانی ملی و ترانزیت خارجی میان اروپا و آسیای مرکزی دارا است.
سفر ریاست جمهوری ایران اسلامی در فروردین ماه سال جاری و نوید برای تغییر چهره با تکیه بر بهره برداری از بخش معدن، آماده سازی مجتمع های پتروشیمی در ایرانشهر با سرمایه گذاری بخش خصوصی، اجرای طرح گازرسانی به زاهدان، ایجاد تحول بزرگ در بخش ترانزیت استان با اجرای طرح های راه آهن و توسعه بندر چابهار با هدف اتصال راه آهن شمال کشور به افغانستان و آسیای مرکزی از جمله تدابیری بود که توسط دکتر حسن روحانی برای شکوفایی استان به مردم نوید داده شد.
رییس جمهوری ایران تسهیل سرمایه گذاری در استان با اعمال تخفیف چهار درصد برای وام کارآفرینان با همکاری صندوق توسعه ملی و نیز احیای بازارچه مرزی تعطیل و نیمه تعطیل منطقه برای رونق یافتن تجارت در استان را در این سفر از جمله تدابیر دولت برای شکوفایی و رونق محور شرق عنوان کرد و موجب شد تا امید بر این استان سایه افکند.
۸۳ هزار کیلومتر تحت پوشش مطالعات معدنی
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت سیستان و بلوچستان در گفتگو با مهر اظهار داشت: در حال حاضر ۸۳ هزار کیلومتر از وسعت استان سیستان و بلوچستان تحت پوشش مطالعات مستعد معدنی قرار دارد.
نادر میرشکار بیان داشت: سهم ۵۰ درصدی صنایع معدنی استان از کل صنایع استان نظیر کارخانجات سیمان نشان دهنده جایگاه معدن در رشد استان و تولید ثروت ملی دارد.
وی گفت: میانگین تعداد گواهی کشف طی ۳۰ سال گذشته تا سال ۸۷ حدود ۸.۲ فقره و میانگین ذخایر کشف شده طی ۳۰ سال تا سال ۸۷ تنها ۵.۱۹ میلیون تن بوده است در حالی که طی ۵ سال اخیر و از سال ۸۸ تا ۹۲ میانگین گواهی کشف صادره ۲۱۰ فقره و میانگین ذخیره کشف شده طی این سال‌ها ۸۳ میلیون تن رسیده است.
وی ادامه داد: به عبارت دیگر طی ۵ سال گذشته و حد فاصل سال های ۸۸ تا ۹۲ از نظر میانگین تعداد گواهی کشف ۶۰۰ درصد و از نظر میانگین ذخایر کشف شده معادل ۳۰۰ درصد نسبت به ۳۰ سال قبل رشد داشته ایم.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت سیستان و بلوچستان افزود: در بخش ذخایر فلزی تا پایان سال ۸۷ کمتر از ۲۰ میلیون تن شناسایی شده بود که این میزان در حال حاضر به بیش از ۲۵۰ میلیون تن می رسد که به میزان یک هزار و ۱۰۰ درصد رشد داشته است.
شناسایی معادن طلا در سیستان و بلوچستان
میرشکار در گفتگو با مهر ابراز داشت: به دلیل عدم کشف ذخایر فلزی قابل توجه در سال‌های ۸۷ و قبل از آن امکان برنامه‌ریزی برای احداث کارخانه‌های فرآوری نیز میسر نبود و از این بابت سرمایه‌گذاری لازم صورت نگرفته در حالی که با کشف ذخایر جدید شامل مس، آهن و آهن پلاسریري، نیکل، تیتانیوم، طلا و ذخایر محدود متعدد دیگر شامل گرانیت، منگنز، آنتیموان و منیزیت زمینه سرمایه‌گذاری برای فرآوری مواد معدنی مکشوفه در استان فراهم شده است.
وی گفت: در حال حاضر در بخش معدن استان اقداماتی از قبیل تجهیز معدن و کارخانه فرآوری مس چهل کوره با اعتباری به میزان ۱۰۰ میلیارد ریال در حال اجرا است و مقدمات احداث کارخانه فرآوری آنتیموان در منطقه سفید آبه با اعتبار ۲۰۰ میلیارد ریال، مقدمات احداث کارخانه فرآوری طلا در بزمان به میزان ۲۰۰ میلیارد ریال و مقدمات احداث کارخانه فرآوری تیتانیوم در فنوج با اعتبار ۱۵۰ میلیارد ریال در حال انجام است.
وی بیان داشت: براساس گواهي هاي کشف صادره تا پايان شهريور ماه امسال، ۶۱۴ ميليون و ۵۶۵ هزار تن ذخاير معدني شاخص کشف شده که شامل ۱۸ ميليون و ۴۰۸ هزارتن مس، ۲۸۱ ميليون و ۴۷ هزار تن آهن و آهن پلاسري، ۲۲ ميليون و ۷۱۴ هزار تن تيتانيوم، ۷۰۱ هزار تن منگنز، ۱۶۰ هزار تن آنتيموان، ۱۰ ميليون تن طلا، ۳۶۴ هزار تن کروميت، ۲۸۰ ميليون و ۱۲۳ هزار تن سنگ هاي تزئيني و يک ميليون و ۶۶ هزار تن منيزيت و املاح گرفته شده از آب درياست.
میرشکار تصریح کرد: این در حالی است که بستر فعالیت اکتشافی و نتایج اخذ شده سازمان‌های تخصصی وابسته به دولت برای حضور در استان و سرمایه گذاری در امر اکتشاف را ترغیب کرده است به طوری که سازمان توسعه و نوسازی معادن ایران با نام ایمیدرو در ۴۰ هزار کیلومترمربع و شرکت تهیه و تولید مواد معدنی در حدود ۱۵ هزار کیلومتر مربع اکتشاف را در دستور کار قرار داده است.
میرشکار گفت: شرکت صدر تامین وابسته به سازمان تامین اجتماعی، شرکت ملی صنایع مس ایران، شرکت خدمات اکتشافی، شرکت صبامیهن و چندین شرکت معدنی بزرگ دیگر مقدمات اکتشاف در بخش‌های وسیعی از استان را در کنار فعالیت بخش خصوصی استان شروع کرده‌اند که این استراتژی نشان دهنده فراهم شدن زمینه مساعد برای احداث صنایع معدنی بزرگ در استان و توسعه استان است.
وی یادآور شد: رویکرد ایجاد شده از سال ۸۷ تا کنون و استمرار این مسیر در آینده می‌تواند نوید بخش توسعه و شکوفایی استان باشد.
کشف بیش از ۹۸۰ هزار ماده معدنی
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: براساس گواهی کشف صادره در پایان سال ۹۲ به میزان ۹۸۶ هزار و ۳۲۷ ماده معدنی در استان سیستان و بلوچستان کشف شده است.
نادر میرشکار اظهار داشت: اهم برنامه‌های بخش معدن استان شامل توسعه فعالیت های اکتشافی در قالب طرح‌های عمرانی سازمان در راستای تکمیل اطلاعات پایه زمین شناسی از طریق تهیه نقشه‌های زمین شناسی استان، توسعه فعالیت‌های اکتشافی بخش خصوصی از طریق اعطای تسهیلات بانکی در امر اکتشاف و استفاده از امتیازات صندوق بیمه سرمایه گذاری فعالیت‌های معدنی، جذب شرکت‌های خصوصی بزرگ و شرکت‌های دولتی معدنی وابسته به وزارت در امر اکتشاف و بهره‌برداری از معادن استان، سازماندهی فعالیت‌های معدنی از طریق اعمال نظارت مستمر بر فعالیت‌ها و جلوگیری از تخریب معادن است.
میرشکار از دیگر برنامه‌های مهم بخش معدن استان را بکارگیری نیروهای متخصص بخش معدن در فعالیت‌های معدنی و تقویت جایگاه اعضای نظام مهندسی معدن، بکارگیری فارغ التحصیلان به صورت مستقیم در امر اکتشاف و بهره‌برداری، اعمال سیاست حمایت از طرح‌های معدنی در مناطق مستعد معدنی از طریق استفاده از منابع ایمیدرو، تامین اعتبار موردنیاز برای احداث زیربناهای معدن و همچنین کاهش هزینه‌های تولید و جذب سرمایه‌گذاران است.
وی درباره بررسی رشد ذخایر استان نیز گفت: مجموع ذخایر کشف شده استان از ابتدای سال ۵۷ تا پایان سال ۸۷ معادل ۵۷۲ میلیون تن بوده که سهم ۲.۴ درصدی از مجموع کل ۱۳ هزار و ۵۹۷ میلیون تن ذخیره کشور را به خود اختصاص داده است.
وی افزود: طی ۵ سال اخیر با تغییر نگرش به سمت اکتشاف سیستماتیک که کاملاً توسط سرمایه‌گذاری بخش خصوصی صورت گرفت ذخایر کشف شده با رشدی معادل ۱۸۸ درصد به یک هزار و ۷۴ میلیون تن در پایان سال ۹۲ رسید به عبارت دیگر مجموع ذخایر استان با کشف ۵۰۲ میلیون تن ماده معدنی در سال‌های ۸۸ الی ۹۲ تقریباً به اندازه کل ۳۰ سال قبل از سال ۸۸ افزایش پیدا کرده است.
میرشکار بیان کرد: ذخایر کل کشور هم در ۵ سال اخیر معادل ۲۹۴ درصد رشد داشته و به ۴۰ هزار میلیون تن رسیده است و نسبت درصد رشد استان به درصد رشد کشور معادل ۶۳ درصد است که بیانگر درصد رشدی بالاتر از میانگین نسبی رشد کشوری است.
سیستان و بلوچستان پل ارتباطی اروپا به آسیای جنوب شرقی
میرشکار با بیان اینکه این استان در بسیاری از گزینه های سرمایه گذاری از ظرفیت های بسیار بالایی برخوردار است بیان داشت: مرز میلک به عنوان مرز رسمی مبادلات تجاری با افغانستان، وجود ۶ گمرک فعال در سطح استان، بهره‌مندی از مزیت نزدیک‌ترین مسیر به کشورهای آسیای میانه برای تزانزیت کالاهای بین‌المللی، وجود ۲۸ شهرک صنعتی و ناحیه صنعتی فعال در مناطق مختلف استان، وجود اسکله‌های مهم کشتیرانی از جمله اسکله شهید بهشتی، اسکله شهید کلانتری و اسکله ایران بندر با ظرفیت تخلیه و بارگیری ۶ میلیون تن در سال از جمله ظرفیت هایی است که می‌تواند استان و محور شرق را در راستای توسعه و شکوفایی کمک کند.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت سیستان و بلوچستان اضافه کرد: از دیگر ظرفیت‌های استان مواردی از قبیل اتصال استان به شبکه راه آهن سراسری کشور است مه سیستان و بلوچستان را به پل ارتباطی ریلی اروپا به آسیای جنوب شرقی تبدیل می کند و این موضوع مهم‌ترین مزیت نسبی منطقه در توسعه صنعتی محسوب می شود.
بهشت سرمایه گذاران
میرشکارظرفیت‌های متعدد و متنوع استان را بهشتی برای سرمایه گذاران عنوان کرد و افزود: اقلیم مناسب کشت محصولات سودآور صادراتی هم چون خرما، مرکبات، موز و انبه در دشت‌های هموار و اراضی مستعد در شمال و جنوب استان و وجود امکانات توسعه ایجاد صنایع تبدیلی وابسته به محصولات کشاورزی در استان نظیر بسته‌بندی خرما، تولید قند مایع از شیره خرما و تولید خوراک دام از ضایعات و هسته خرما را فرصتی برای سرمایه گذاری در این استان نام برد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت سیستان و بلوچستان بیان داشت: وجود منابع غنی دریایی و آبزیان و اراضی و اقلیم مناسب در سواحل جنوبی برای توسعه فعالیت‌های شیلات و صیادی و صنایع مرتبط با شیلات به لحاظ واقع شدن استان در مجاورت آب‌های گرم دریای عمان و اقیانوس هند به عنوان قابلیت محوری و مؤثر استان با پتانسیل حدود ۱۸۲ هزار تن صید سالیانه انواع ماهی از دیگر ظرفیت‌ها و توانمندی‌های این استان است.
میرشکار اضافه کرد: اراضی مستعد پرورش میگو و توسعه صنایع وابسته بالغ بر ۴۲ هزار هکتار اراضی مستعد پرورش میگو در ۲۰ سایت مطالعه شده با تولید بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ تن میگو در سطح زیر کشت یک هزار و ۷ هکتار، وجود ۹ بندر صیادی، ۶ محل تخلیه، تعداد ۲ هزار ۲۰۰ فروند شناور صیادی با ۲۳ هزار نفر صیاد در منطقه چابهار و کنارک، وجود ۲۵ تعداد کارخانه کنسرو سازی، تعداد ۱۳ واحد عمل‌آوری و بسته‌بندی ماهی و میگو، وجود ۶ کارخانه پودر ماهی، فعالیت ۶ کارخانه لنج سازی، وجود ۱۹ کارخانه یخ سازی و ۸ واحد سردخانه نگهداری میگو و ماهی نیز از دیگر توانمندی‌های استان است که سرمایه گذاری در این صنایع برای صاحبان سرمایه هنوز نیاز به توسعه دارد.
وی گفت: اقلیم مناسب برای توسعه فعالیت‌های گردشگری و اکوتوریسم در سواحل دریای عمان و دامنه‌های تفتان، چاه نیمه‌ها و دریاچه هامون، وجود نهادهای مهم اقتصادی و توسعه‌ای در سطح استان به ویژه منطقه آزاد چابهار با امتیازات ویژه برای سرمایه‌گذاری تولیدی و خدماتی، وجود ۷ بازارچه مرزی فعال در طول نوار مرزی استان با کشورهای همسایه افغانستان و پاکستان، منطقه ویژه اقتصادی زابل و میرجاوه از دیگر ظرفیت‌های این استان است.
میرشکار عنوان کرد: برخورداری از حدود ۳۵ مرکز آموزش عالی با بیش از ۷۰ هزار دانشجو و مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای در سطح استان، صنایع کشتی سازی در چابهار و وجود کشتی‌های مدرن صید و صیادی، وجود تأسیسات زیربنایی مهم از جمله شبکه‌های وسیع حمل و نقل جاده‌ای، دریایی، ریلی و هوایی، تعداد ۵ فرودگاه فعال و قابلیت‌ها و ظرفیت‌های جدید از جمله پتانسیل نیروی کار جوان و تحصیل کرده و مطالعات منطقه‌ای جزو دیگر ظرفیت‌ها و مزایای استان به شمار که نیاز به سرمایه گذاری بیشتر دارد.
..................
گفتگو: بابک رحیمیان
