به گزارش خبرنگار مهر، با ورود به فصل سرما و لزوم افزایش مصرف تدریجی گاز از منازل تا سایر ادارات و مجتمع‌ها گاهی شاهد مصرف بی رویه و یا نادرست از این انرژی خدادای هستیم.
گاز از بقایای گیاهان و جانورانی كه اجساد آنها طی میلیون ها سال به قسمت های زیرین دریاچه ها و اقیانوس های قدیمی رانده شده تجزیه و به صورت عناصر آلی درآمده و بر اثر فشار و گرمای درونی زمین به نفت و گاز تبدیل می شود.
علاوه بر پروسه طولانی تشکیل گاز، پالایش و آماده سازی آن به عنوان گاز طبیعی و قابل مصرف نیازمند جداسازی ناخالصی هایی مانند شن و ماسه، آب شور و گازهای اسیدی است كه در پالایشگاه های گاز و با صرف زمان و هزینه بسیار صورت می گیرد و این گاز پالایش شده از طریق خطوط لوله انتقال گاز فشار قوی به شهرها و مراكز مصرف منتقل می شود.
و در این میان گاز شهری اصطلاحا به گازی گفته می شود كه از طریق خط لوله از یك مجتمع تولید گاز به مصرف كنندگان تحویل داده می شود.
حال با وجود این همه تلاش برای تبدیل این ذخیره ارزشمند به گاز، بر اساس آمارهای شرکت گاز مصرف خانواده های ایرانی چهار تا ۹ برابر افرادی است که در کشورهای خارجی و حتی مناطق سردسیر زندگی می کنند و این نشان از فرهنگ ناصحیح مصرف گاز در میان ما دارد.
پالایشگاه خانگیران تنها منطقه تأمین‌کننده گاز شمال و شمال شرق کشور
پالایشگاه شهید هاشمی نژاد معروف به پالایشگاه گاز خانگیران، تنها منطقه تأمین‌کننده گاز شمال و شمال شرق کشور محسوب می‌شود که تولید گاز در این منطقه روز به روز در حال افزایش است.
شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق با رعایت قوانین شرکت ملی نفت ایران مسئولیت تولید، فراورش و انتقال گاز و مایعات گازی از میدان گازی خانگیران و میدان مشترک گنبدلی در سرخس را به عهده دارد و محدوده تقریبی فعالیت این شرکت شرق کشور است که حوزه فعالیت فعلی آن نیز در خراسان رضوی واقع شده و همچنین از میدان گازی خانگیران و میدان گازی مشترک گنبدلی بهره‌برداری صورت می‌گیرد.
منطقه خانگیران در ۲۵ کیلومتری شمال غربی شهر مرزی سرخس واقع شده است که تا کنون سه مخزن گازی مجزا روی هم قرار گرفته‌اند و عمق آنها بین ۲ هزار و ۸۰۰ تا ۳ هزار متر از سطح زمین است.
تلاش جهادی متخصصین در دمای ۴۷ تا منفی ۲۰ درجه
مدیرعامل شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق درباره پالایشگاه خانگیران، به خبرنگار مهر گفت: در حال حاضر این پالایشگاه دارای چهار مخزن تولیدی است که سه مخزن گاز شیرین و یک مخزن ترش دارد که یکی از این مخازن نیز با کشور ترکمنستان مشترک است.
محمد رضا مهدی پور با اشاره به نقش حساس این شرکت در تامین گاز مصرفی خانوارها افزود: این بخش وظیفه تامین گاز شمال و شمال شرق کشور را دارد که منطقه فعال آن خانگیران است.
وی با بیان اینکه این منطقه دارای تابستان هایی با دمای ۴۷ درجه و زمستان هایی است که دمای هوا تا منفی ۲۰ درجه می رسد ،تاکید کرد: با اوج گیری فصل سرما تولید گاز هم افزایش می یابد و تمام جاده های این منطقه که دچار یخ بندان شده و ۲۴ ساعته توسط کارکنان این بخش یخ زدایی می شوند زیرا ایجاد کوچکترین مشکل در پالایشگاه باید همراه با سریع ترین امداد رسانی باشد.
مهدی پور عنوان کرد: با توجه به تشدید خشکسالی در سال های گذشته، در فصل تابستان با طوفان های شن و گرد و خاک مواجه بوده ایم که کار را بسیار مشکل تر کرده است که کارکنان این پالایشگاه را تمام سال تحت فشارهای جسمی و روحی قرار می دهد.
وی تاکید کرد: متاسفانه فرهنگ مصرفی مردم نسبت به انرژی گازی که با زحمت فراوان تهیه می شود نادرست است که از این انرژی خدادادی باید درست استفاده شود.
مراقبت شبانه روزی از سلامت لوله ها
مدیرعامل شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق با اشاره به اکتشافات مربوط به مخازن گازی خانگیران گفت: این امر نیازمند طی شدن پروسه ای طولانی است که نخستین آن در سال ۱۳۳۵ انجام شد و اولین چاه در این منطقه هم در سال ۱۳۴۹ حفاری شد که گاز شیرین بود.
مهدی پور ادامه داد: ۹۰ تا ۹۵ درصد گاز خانگیران از نوع ترش است و این منطقه تامین گاز پنج استان خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، گلستان، مازندران و بخشی از استان سمنان را بر عهده دارد.
به گفته وی گاز ترش خانگیران از گازهای خطرناک و در عین حال منحصر به فرد است که ۱۰ درصد آن شامل ناخالصی هایی چون هیدروژن سولفوره و مانند آن است.
مهدی پور افزود: میزان خورندگی لوله ها توسط گاز ترش با توجه به ترکیبات آن بسیار زیاد است و اگر از آنها مراقبت نشود ظرف چهار ماه لوله های گاز سوراخ می شود.
موفقیت پالایشگاه گاز خانگیران در برداشت ۲۰ درصد بیش از میزان پیش بینی شده
مدیر عامل شرکت بهره برداری نفت و گاز شرق اظهار کرد: این مجموعه همواره ۲۰ درصد بالاتر از تولید تکلیفی شرکت ملی نفت عمل کرده به گونه ای که طی سال های گذشته با اقدامات برنامه ریزی شده در زمینه تعمیرات و فعالیت واحدها، تولید خوب و بدون دغدغه ای داشته است.
وی با اشاره به اینکه ۹۵ درصد گاز خانگیران گاز ترش است گفت: این گاز بسیار سمی، خطرناک و کشنده است. بنابراین سر چاه‌ها کپسول اکسیژن وجود دارد و کامیون‌های هوا نیز در محیط مستقر هستند، همچنین گاز ترش خانگیران ناخالصی داشته که به دلیل همین ناخالصی نیاز به پالایش دارد تا شیرین شود اما هیچ منبع گازی که جایگزین خانگیران باشد، نداریم.
مهدی پور اظهار کرد: انتخاب کارکنان بخش گاز ترش بازرسی‌های ویژه می‌خواهد که هزینه‌های بهره‌برداری آن سه تا چهار برابر گاز شیرین است اما متاسفانه در مصرف آن صرفه جویی نمی شود.
مدیرعامل شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق از تعمیرات پیشگیرانه برای سال آینده خبر داد و افزود: برنامه‌ریزی‌ها برای تعمیرات هم‌اکنون شروع شده است و ما هماهنگی خوبی را با پالایشگاه شهید هاشمی‌نژاد نیز داریم.
وی ادامه داد: خوشبختانه تا کنون مشکل عملیاتی و حادثه خاصی در زمینه بهره‌برداری از گاز ترش و شیرین رخ نداده است.
عدم صرفه جویی موجب نرسیدن گاز مناطق دوردست می شود
مهدی پور ابراز کرد: در زمستان روزانه ۶۱ میلیون متر مکعب گاز ترش و شیرین به پالایشگاه تزریق می‌شود که در تابستان این مقدار ۴۱ میلیون متر مکعب است.
وی افت فشار گاز در برخی مناطق را نتیجه مصرف بیش از اندازه گاز عنوان کرد و افزود: شهرستان مشهد که در ابتدای خط لوله گاز است، ۳۰ تا ۴۰ درصد گاز را مصرف می‌کند که این سبب می‌شود گاز سایر شهرها همانند کاشمر و خلیل‌آباد قطع شود.
شناسایی مخازن جدید گاز در خانگیران
مهدی پور ضمن ابراز امیدواری در خصوص شناسایی مخازن جدید در خانگیران گفت: در حوزه اکتشافات پروژه هایی تعریف شده که از این میان مخزن توس به عنوان یک منبع گازی ترش شناسایی شده که در ۴۵ کیلومتری خانگیران است و با توسعه آن در آینده به بهره برداری خواهد رسید.
مدیرعامل شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق با اشاره به اینکه خانگیران حدود یک‌هزار و ۵۰۰ نیروی رسمی و پیمانی در این پالایشگاه شبانه روز مشغول به کار هستند، عنوان کرد: ۶۰ تا ۷۰ درصد این نیروها بومی بوده و شرایط جذب نیرو نیز به علت شرایط کاری و آب و هوایی نسبت به سایر مناطق نظیر عسلویه دشوارتر است
امید است فرهنگ مصرفی مردم تغییر یابد تا شاهد قطع و یا نارسایی گاز به سایر مناطق کم برخوردارتر نباشیم
------------------------
گزارش: زهرا کیوانلو
نظر شما