به گزارش خبرنگار مهر، سال ها است که گردشگری به عنوان محور توسعه استان اردبیل انتخاب شده است. محوری که با هدف رشد و توسعه اقتصادی قرار بود در کنار کشاورزی، اردبیل را به یکی از استان های توسعه یافته تبدیل کند.
در عین حال شرایط اقلیمی و آب و هوایی موجب شده بود گردشگران رغبتی برای حضور در فصول سرد سال که از شش ماه سال را شامل می شود، نداشته باشند.
همچنین غفلت از پتانسیل های گردشگری زمستانی و عدم شناخت و بهره گیری درست مسئولان از این پتانسیل ها موجب شده بود تا همین چند سال قبل گردشگران این استان در تابستان و بهار رغبت سفر به اردبیل را داشته باشند و در عین حال با محدودیت جاذبه های گردشگری بیشتر از دو روز نیز ماندگار نشوند.
تجربه برگزاری جشنواره زمستانی در خلخال خالق این ایده بود که به گردشگری زمستانی اردبیل اندیشیده شود چرا که روال ذکر شده در حضور مسافران نه تنها درآمد اقتصادی نداشت بلکه حتی برای استان صرف هزینه های مختلف بود.
در عین حال تغییر شهرستان محل برگزاری جشنواره زمستانی و برگزاری آن در سرعین با هدف رونق بخشی به این شهر به مدت دو سال متوالی نه تنها در اهداف خود باز ماند بلکه بار دیگر جرقه های باروری گردشگری زمستانی اردبیل را کم سو کرد.
اینبار تبلیغات نادرست و فاقد مطالعه نهادهای مسئول از ظرفیت های گردشگری زمستانی بود که موجب می شد جشنواره ها نظرها را جلب نکند و حتی مغایر با اهداف خود اجرا شود.
این روزها تاکید کارشناسان بر این است که بیش از این نمی توان پتانسیل های گردشگری استان به ویژه در فصل زمستان را قربانی تبلیغات و برنامه های نمادین فاقد خروجی ساخت و در وضعیتی که زیر ساخت های مناسب برای گردشگری زمستانی فراهم نیست به جای صرف هزینه در برگزاری چنین برنامه هایی باید زیر ساخت ها را تجهیز کرد.
مسدود بودن راه های فرعی در فصول سرد
گردشگر زمستانی راهی می خواهد که بتواند بدون دغدغه به مقصد برسد، این اصل اول توسعه گردشگری زمستنی است، اما این ضرورت به ویژه به ویژه در منطقه ای کوهستانی مانند اردبیل در برخی مواقع نادیده انگاشته می شود.
هر چند تجهیز جاده ها به نیروهای امدادی، امکانات تردد زمستانی و ماشین آلات برف روبی از ابتدای زمستان در اردبیل آغاز می شود اما تنها کافی است که گردشگری از جاده اصلی به قصد سفر به یک دریاچه و یا کوه فاصله بگیرد.
موضوعی که فعال حوزه گردشگری با ذکر مثالی به بروشور معرفی دریاچه نئور اشاره می کند که بدون تشریح وضعیت راه ها و محدوده دریاچه در فصل زمستان در اختیار گردشگران قرار می گیرد.
به گفته جلال الدین شاهبازی بر اساس این بروشور یک گردشگر به دریاچه که چندان هم فاصله با مرکز استان ندارد سفر کرده و در برف گیر می کند و از این موضوع گلایه داشت که چرا اطلاع رسانی ها درست نیست.
این اظهارات را اضافه کنید به اقدام میراث فرهنگی استان که سالانه رقم قابل توجهی از چاپ و توزیع بروشور در ایام تعطیلات را جزو یکی از مهمترین اقدامات تبلیغاتی خود در راستای معرفی جاذبه های گردشگری استان می داند. بروشورهایی که از قضا نتوانسته حتی راهنمایی درستی به یک مسافر داشته باشد.
شاهبازی معتقد است باز بودن راه های فرعی و خاکی از الزمات و ضروریات گردشگری زمستانی است و با این وجود در زمستان اکثر راه ها پوشیده از برف است و به ویژه برای انجام ورزش های زمستانی و کوهپیمایی ورزشکاران را با مشکل مواجه می سازد.
در عین حال نبود جاده های دسترسی مناسب در جاذبه های گردشگری کوهستانی دغدغه ای است که موجب شده اردبیل از این پتانسیل طبیعی خود بهره چندانی نبرد.
پیش بینی تقریبی آب و هوا؛ مانع یا لازمه گردشگری زمستانی
در کنار مسدود بودن جاده دست مسافر از پیش بینی دقیق آب و هوا خالی است. این به عنوان یکی از موانع توسعه گردشگری زمستانی محسوب می شد. این در حالی است که اعلام دقیق وضعیت جوی وظیفه رسانه های جمعی است و تظاهر به مناسب بودن هوا موضوعی تعارف بردار نیست.
در کنار چنین اعتراضاتی که موجب شد صدا و سیمای اردبیل مجریان خود را حتی زیر کولاک برف خندان به صحنه ببرد و از آب و هوای سرد و سوزناک تمجید و تعریف کند، به نظر می رسد اعلام دقیق و زنده وضعیت جوی آب و هوا نیاز اصلی این استان با شرایط جوی متغییر است.
به گفته مدیر کل هواشناسی استان توصیه های آب و هوایی گردشگری به مدیریت بحران استان، صدا و سیما و "هوا راه" اعلام می شود و مدیریت بحران تمامی اعضای ستاد بحران را درجریان وضعیت آب و هوایی قرار می دهد.
علی دولتی مهر در گفتگو با مهر با بیان اینکه هواشناسی عضو کمیته فرعی گردشگری است، تنها اقدام فعلی را پیش بینی وضعیت جوی مناطق مختلف عنوان می کند.
سامانه "تهک" یا توسعه هواشناسی کاربردی و برقرار ساختن رادار هواشناسی از جمله ضروریاتی است که دولتی مهر در پیش بینی و اعلام دقیق شرایط جوی استفاده از آن را برای منطقه کوهستانی اردبیل ضروری می داند.
دو امکانی که البته در گام های ابتدایی راه اندازی خود بوده و در حال حاضر وضعیت جوی به ویژه در ارتفاعات جهت انجام ورزش های زمستانی به صورت تقریبی اعلام می شود.
نبود امکانات مناسب اسکان گردشگری زمستانی
در صورتی که گردشگر از دو موضوع راه و هوا به نتیجه نسبی دست یابد و خود را به این منطقه برساند، موضوع بعدی اسکان و امکانات و جاذبه های ماندگاری است.
مسافرت اغلب مسافران با چادر در سال های اخیر موجب شده نه تنها صدای اعتراض صنف هتل داران به گوش برسد بلکه مسئولان استان نیز سفر با چادر را فاقد درآمد زایی اقتصادی برای استان بدانند.
با این وجود در فصل زمستان استفاده از هتل و مراکز اقامتی به مراتب رونق بیشتری خواهد داشت و این در حالی است که استاندار اردبیل نداشتن هتل پنج ستاره را از موانع توسعه گردشگری استان دانسته و ساخت دو هتل پنج ستاره یکی در اردبیل و یکی در سرعین را ضروری می داند.
مجید خدابخش معتقد است وقتی هتل مناسب با استانداردهای روز نداشته باشیم نمی توان دست گردشگر خارجی و حتی داخلی را گرفت و برای استفاده از امکانات گردشگری بویژه در زمستان به استان آورد.
وی در عین حال ساخت یک هتل در کنار دریاچه شورابیل را با رسانه ها طرح کرده و گفته قرار است احداث یک هتل پنج ستاره در مجتمع شورابیل بررسی شود که در صورت احداث آن بخشی از مشکلات در حوزه گردشگری حل می‌شود.
اینکه ضرورت طرح شده از سوی استاندار اردبیل چه زمانی محقق خواهد شد باید منتظر ماند و دید. در عین حال سوال اینجاست که آیا تخفیف ۵۰ درصدی مراکز اقامتی که شهردار سرعین هرساله در ایام زمستان آن را به مسافران وعده داده تا چه حد به رونق گردشگری زمستانی کمک کرده هست؟
بی توجهی به امکانات گردشگری ارتفاعات
در کنار آب های معدنی که سرعین مسافرانش را برای حضور وسوسه می کند استان اردبیل در پهنه جغرافیایی خود پتانسیل های گردشگری زمستانی متعددی دارد. با این وجود ۱۵ قله بالای سه هزار متر، پیست اسکی آلوارس در کنار تله کابین فندقلو و اندبیل خلخال هر یک به تنهایی نتوانسته جایگاه خود در بین گردشگران را کسب کند.
حتی برخی شهروندان اردبیلی از امکانات طبیعی استانی که در آن سکونت می کنند بی اطلاع اند، البته علت آن از سوی کارشناسان بی توجهی به تجهیز زیرساخت ها و خلا های عمده در برنامه ریزی های توسعه عنوان می شود.
عضو هیئت رئیسه فدارسیون کوهنوردی وصعودهای ورزشی ایران در تشریح کمبود امکانات تاکید دارد که هیچ یک از پناهگاه های سبلان مناسب صعودهای زمستانی نیست.
شاهبازی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در برخی مواقع طوفان و کولاک حتی به پناهگاه نفوذ می کند، اضافه کرد: متاسفانه پناهگاه ها نگهبان ندارد و کوهنوردان با در قفل شده مواجه می شوند.
وی با تاکید به اینکه به جای مکان یابی ساخت پناهگاه ها با تدبیر انجام نشده است، ادامه داد: به عنوان مثال اینکه با باز کردن درب پناهگاه کوهنورد مستقیما با محل خواب و اسکان مواجه می شود از نظر ساختاری درست نیست.
شاهبازی افزود: ایجاد یک راهرو قبل از رسیدن به سالن اصلی می توانست بخش قابل توجهی از کولاک و سرما را مهار کند که در ساخت پناهگاه ها نسبت به آن بی توجهی شده است.
وی با ذکر مثالی به پناهگاه جدید التاسیس سبلان اشاره کرد و گفت: در این پناهگاه فقط سالن پشتی قابل استفاده بوده و از سرما و کولاک در امان است.
پاتیناژ بر روی بالخلی چای
به گفته فعال گردشگری تجهیز امکانات پناهگاه ها می تواند خود به رونق گردشگری زمستانی کمک موثری داشته باشد اما به نظر می رسد این موضوع چندان مورد توجه نیست و ما نمی توانیم گردشگر را تشویق کنیم بیاید در حالی که امکانات لازم را در اختیار وی قرار نمی دهیم.
مدرس کوهنوردی معتقد است اردبیل مستعد ورزش های زمستانی از جمله اسکی، اسکی کوهنوردی، یخ نوردی، اسکی تورینگ، سورتمه روی برف، مجسمه سازی با برف و حتی پاتیناژ است. شاهبازی می گوید در گذشته علاقمندان تا شام اسبی پیاده روی می کردند و بدون امکانات با کفش های دست ساز از آن محدوده روی بالخلی چای پاتیناژ می کردند.
وی با تاکید به اینکه این ورزش قابلیت اجرا در اردبیل را دارد، اضافه کرد: برنامه های توسعه گردشگری زمستانی باید با نگاهی به امکانات موجود باشد و در کنار این ورزش ها امدادگران متخصص و آموزش دیده نیز باید باشد تا در هنگام بروز حادثه وارد صحنه عمل شود.
تبلیغ تیوپ سواری در پیست اسکی
در عین حال تبلیغات نامناسب دامنگیر پیست اسکی آلوارس نیز بوده است. تبلیغ مکرر صدا و سیما از تیوپ سواری در پیست اسکی در حالی به عنوان برنامه مفرح این پیست توصیف شده که کارشناسان تاکید دارند تیوپ سواری نه تنها ایمن نیست بلکه در پیست اسکی اجرای آن صحیح نخواهد بود.
طی سال های گذشته پیست اسکی آلوارس حتی برای اسکی آمادگی لازم نداشت. سه هزار و ۲۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا که در کشور بی نظیر است موجب نشده بود پیست جذابیت ایجاد کند. تا جایی که تبلیغ آن در دور اول جشنواره زمستانی خیل مسافران را به سمت پیستی فاقد آمادگی برای برگزاری برنامه های ورزشی هدایت کرد.
بازگشایی راه دسترسی پیست اسکی آلوارس که مسئولان متعددی را در آسفالت ریزی و بهسازی خود دچار وعده و وعید کرده بالاخره از سال گذشته به فرجام رسید و تاکیدات بر این است که رونق ماه های اخیر این پیست باید تداوم داشته باشد تا بتوان شاهد تکرار سفرهای گردشگران بود.
آموزش مداوم اسکی و برگزاری مسابقات نوجوانان در بهمن ماه از جمله وعده های مدیر این پیست است که انتظار می رود به شکل مطلوب محقق شده و رونق پیست را دو چندان سازد.
تله کابین هایی که از حرکت ایستاده اند
زیر ساخت گردشگری زمستانی دیگر تله کابین های فندقلو و اندبیل است که فعالیت یک روز در هفته تله کابین فندقلو و نیمه تمام ماندن تله کابین اندبیل در شهرستان خلخال موجب شده دو شهرستان از ظرفیت موجود خود به شکل مطلوب استفاده نکنند.
تله کابین اندبیل سال ها است که یکی از پروژه های نیمه تمام گردشگری خلخال محسوب می شود. پروژه ای که انتظار می رفت بهره برداری به موقع از آن فصل جدیدی در گردشگری این منطقه ایجاد کند.
اخیرا فرماندار خلخال از آمادگی بخش خصوصی برای اجرای طرح تله کابین اندبیل خبر داد و دنبال کردن روند تکمیل آن را در دستور کار قرار داده است. باید تاکید داشت که تله کابین به دلیل ارتفاعات مناطق مرکزی و جنوبی استان از جمله زیرساخت های توسعه گردشگری زمستانی این مناطق محسوب می شود.
نبود تورگردان های متخصص در اردبیل
در عین حال که زیر ساخت ها چندان پاسخگوی خروج از تک فصلی بودن گردشگری این استان نیست. نبود تور گردان و آژانس های گردشگری متخصص از دیگر چالش هایی است که هنوز به پاسخ درست دست نیافته است.
معاون گردشگری میراث فرهنگی استان یکی از موانع توسعه گردشگری در این منطقه را ساماندهی می داند و معتقد است تور گردان ها باید در این استان تقویت شوند.
هر چند اظهارات قادر تقی زاده به ضرورت تعریف و عملیاتی سازی بازاریابی گردشگری تاکید دارد اما به نظر می رسد این خلا همچنان به وقت خود باقی است و گردشگران برای سفر به این استان نمی توانند با آژانس های گردشگری معتبر و متخصص تماس بگیرند.
تلاش خبرنگار مهر برای جویا شدن نظرات مدیر کل میراث فرهنگی استان اردبیل و سوال در خصوص نتایج همایش توراپراتور که برای مهر ماه وعده داده شده بود بی نتیجه ماند.
برگزاری جشنواره های زمستانی مطابق با وعده ها باشد
به نظر می رسد طی سال های اخیر تنها برنامه توسعه گردشگری زمستانی اردبیل برگزاری جشنواره زمستانی در سرعین بوده است.
امسال فرماندار خلخال نیز از برگزاری جشنواره ورزش های زمستانی در این شهرستان خبر داد و همپوشانی اهداف این دو جشنواره آن هم با احتساب به هزینه های قابل توجه در برگزاری جشنواره هایی از این دست ضرورت برگزاری جشنواره های زمستانی را به علامت سوال تبدیل کرده است.
این روزها کارشناسان تاکید دارند که اصل برگزاری جشنواره زمستانی باید مطابق با وعده ها و تبلیغات صورت گرفته باشد. بطوریکه فعال گردشگری برگزاری جشنواره در سطح استانی و در عین حال تبلیغ برگزاری آن در سطح ملی را مناسب نمی داند.
شاهبازی معتقد است در جشنواره زمستانی دعوت از چند بازیگر و خواننده از سراسر کشور و تعبیر به برگزاری آن در سطح ملی درست نیست.
عده ای بر این اعتقادند برگزاری جشنواره های زمستانی به این سبک و سیاق نه تنها سودی به حال توسعه گردشگری زمستانی استان ندارد بلکه برای استان صرفا هزینه در برخواهد داشت.
تاکید این گروه بر این است که هزینه هایی از این دست که به نظر می رسد بی برنامه صرف نمی شود به سمت تجهیز و بهبود زیر ساخت های گردشگری زمستانی که اغلب به بهانه کمبود اعتبار نیمه تمام مانده یا اجرا نمی شود، معطوف شود.
.............................
گزارش: ونوس بهنود
نظر شما