سیدباقر حسینی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به انتقاد عضو کمیسیون منابع طبیعی پارلمان افغانستان اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران همواره خدمات و محبت های بیشماری به ملت و کشور افغانستان داشته و آنان هیچگاه نباید این امر را فراموش کنند.
وی با اشاره به حق آبه سیستان گفت: هیچ کشوری نمی تواند مطابق عرف بین الملل مانع ورود آب به تالاب های بین المللی شود و در این شرایط مطرح کردن نامعتبر بودن معاهده حق آبه از سوی نماینده پارلمان افغانستان بی مورد است.
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: مطابق دیپلماسی سیاسی غلط صورت گرفته در آن زمان، پس از اینکه سیستان ایران و افغانستان جدا شد، حوزه آبخیز در افغانستان و حوزه نیازمند به آب در خاک ایران واقع شد.
این نماینده مجلس افزود: در آن زمان معاهده ای بین ایران و افغانستان در بُعد تامین آب شرب و کشاورزی امضا شد که در این زمینه جای هیچگونه شک، تردید و بحثی وجود ندارد.
وی یادآور شد: افغانستان بداند موظف به تامین حق آبه سیستان در بعد شرب و کشاورزی است و پیگیری های چندساله اخیر نمایندگان مجلس و مسئولان جمهوری اسلامی در زمینه تامین حق آبه تالاب بین المللی هامون است.
نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: هیچ کشوری نمی تواند مانع از ورود آب به تالاب های بین المللی شود و در این راستا جدای از پیگیری های گذشته به طور جد از رئیس جمهوری درخواست پیگیری این موضوع در سفر آینده رئیس جمهوری افغانستان به ایران را داشته ایم.
وی با اشاره به پیامدهای خشک شدن تالاب هامون یادآور شد: خشکسالی تالاب هامون جدای از تاثیر گذاشتن بر اقلیم زیست محیطی منطقه، دیگر کشورهای همسایه را تحت تاثیر خود قرار داده است که در این زمینه باید همگان دست به دست هم داده تا این چالش زیست محیطی هر چه زودتر رفع شود نه این که مانع تراشی شود.
نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی افزود: نمایندگان ما نباید تحت تاثیر فعالیت گروه های تندور افراطی در خاک افغانستان لب به سخن بگشایند چرا که تاریخ بارها دشمنی آنان را با ایران و ایرانی ثابت کرده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، از اواسط دهه هفتاد شمسی تالاب بین المللی هامون خشک شد که در این زمینه بسیاری از داشته های زیست محیطی، فعالیت های اقتصادی در سیستان از بین رفت.
کمیسیون منابع طبیعی پارلمان افغانستان در حالی نسبت به معاهده حق آبه ایران اعتراض کرده که گفته می‌شود یکی از موضوعات مورد گفتگوی رئیس جمهور این کشور در سفر به تهران موضوع آب خواهد بود.
اعضای کمیسیون‌های منابع طبیعی پارلمان افغانستان اعلام کردند که معاهده میان دولت‌های کابل و تهران در مورد حق آبه ایران از رود هیرمند معتبر نیست.
موضوع حق‌آبه ایران پس از آن مطرح شد که بر اساس گفته‌های وزارت امور خارجه افغانستان، یکی از موضوعات مورد گفتگوی اشرف غنی با مقام‌های تهران در آینده‌ای نزدیک مسئله آب خواهد بود.
«موسی شفیق»، نخست وزیر وقت افغانستان و «امیرعباس هویدا» نخست وزیر وقت ایران در ۲۲ اسفند ماه ۱۳۵۱ موافقتنامه‌ای را با یک مقدمه، ۱۲ ماده و دو پروتکل در کابل به امضا رساندند که حق‌آبه ایران از رود هیرمند را مشخص می‌کند.
رود هیرمند همواره مهم‌ترین مساله در عقد قراردادها بوده و انگلستان نیز به عنوان میانجیگر بین ایران و افغانستان همواره سعی براین داشته که نقطه تلاقی منافع دو کشور را بدون راه‌حل باقی گذاشته تا همیشه میان کشورها اختلاف وجود داشته باشد. در این قراردادها علاوه بر مرزبندی بین ایران و افغانستان، آب رود هیرمند نیز تقسیم‌بندی شده اما با مداخله دولت انگلستان گاهی از کل سهم آب رود هیرمند درصد کمی به ایران تعلق می‌گرفته است. مجموع مقدار آبی که از هیرمند در سال عادی یا بالاتر از طرف افغانستان به ایران تحویل داده خواهد شد، ۲۲ متر مکعب در ثانیه به علاوه چهار مترمکعب بر ثانیه نیز متناسب با تقسیمات ماهانه که در ماده سوم این معاهده توضیح داده شده به خاطر حسن نیت دو طرف به ایران تحویل خواهد شد که در مجموع شامل ۲۶ متر مکعب برثانیه می‌شود.
مجلس وقت ایران این معاهده را در ۱۰ مرداد ماه ۱۳۵۲ تصویب کرد و اجازه داد تا اسناد تصویب آن مبادله شود، اما کودتای «سردار محمد داود» علیه «محمد ظاهرشاه» مانع از بررسی و تائید آن از سوی پارلمان وقت افغانستان شد.
«احمد شکیب مستغنی» پیش از این گفته بود که قرار است موضوع حق‌آبه ایران در سفر اشرف غنی به تهران مورد بحث قرار گیرد و به احتمال بسیار، یک موافقتنامه همکاری در این مورد به امضا خواهد رسید.
این در حالی است که «عبدالرحمان شیدانی»، معاون کمیسیون منابع طبیعی و محیط زیست پارلمان افغانستان گفته که این معاهده از لحاظ حقوقی مشکل دارد.
از سوی دیگر مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی با عنوان «منابع آب دشت سیستان» با بررسی تاریخچه رژیم حقوقی رود هیرمند و تبیین معاهدات منعقده پیشین میان ایران و افغانستان برای استفاده از آب این رود، اعلام کرده بود که در مجموع شرایط برای جمهوری اسلامی ایران در استفاده از حق‌آبه رود هیرمند عادلانه نیست. معاهده سال ۱۳۵۱ میان ایران و افغانستان با وجود داشتن ضعف‌ها و کاستی‌های فراوان و با وجود اینکه در بسیاری موارد به ضرر ایران است، به درستی از سوی مقام‌های کشور افغانستان اجرا نمی‌شود و در عمل ایران به حقوق مندرج در این معاهده نیز دست نمی‌یابد.
بر اساس تحلیل مرکز پژوهش‌های مجلس، در معاهده مذکور میزان حق‌آبه ایران از رود هیرمند در سال‌های عادی و بالاتر تنها ۲۶ مترمکعب در ثانیه است، این در حالی است که میزان نیاز منطقه سیستان به آب اعم از شرب، صنعتی، خدماتی، تولیدی و کشاورزی در طول یک سال در حدود ۱/۸تا دو میلیارد مترمکعب است.به معنای دیگر طبق این گزارش از ابتدا ارزیابی سهم حق‌آبه درست محاسبه نشده است.
نظر شما