به گزارش خبرنگار مهر، باتلاق بین المللی جازموریان یکی از بزرگترین حوزه های آبریز فلات مرکزی ایران و جنوب شرق کشور محسوب می شود این باتلاق به وسیله ده ها رودخانه فصلی و دو رودخانه دائمی بمپور و هلیل رود تامین آب می شود اما اینها نوشته هایی است که در کتاب های جغرافیایی مدارس نوشته شده است و هم اکنون این تفاسیر همچون واهه ای می ماند در بیابانی که نام جازموریان را بر خود گذاشته است.
این روزها اگر به جازموریان سر بزنید بیابانی بی آب و علف را مشاهده می کنید که ترک برداشته و عرصه ای مملو از گیاهان بیابانی است که شترها و دامهای مردم بومی در آنها در حال چرا هستند.
هرچند گسترده باتلاق بین المللی جازموریان در فصول مختلف سال دچار تحول می شود و در تابستان به کمترین میزان خود می رسد و درنهایت پس از بارشها در زمستان و بهار به بیشترین گستره می رسد اما هم اکنون که در اوج سال آبی جنوب کرمان قرار داریم این باتلاق به دلیل عدم بارش، بیابانی بی آب و علف است که زیر پای دام ها قرار گرفته و مردم منطقه نیز لب تشنه به دنبال آب از این روستا به روستای دیگر مهاجرت می کنند.
هلیل رود اسیر سد جیرفت و سد بافت است و چندین سد نیز هم اکنون بر روی سر شاخه های هلیل در حال احداث است. بم پور نیز چنین سرنوشتی دارد و برخی سدهای فصلی نیز شاهد احداث سدهای کوچک آبخیز داری حوزه کشاورزی هستند.دلیلی اصلی بروز خشکسالی در باتلاق جازموریان عدم رعایت حق السهم آب این اکوسیستم منطقه ای است در واقع به دلیل احداث سد در بالادست این تالاب، آبی برای تغذیه جازموریان وارد این عرصه نمی شود.
هلیل رود اسیر سد جیرفت و سد بافت است و چندین سد نیز هم اکنون بر روی سر شاخه های هلیل در حال احداث است و بم پور نیز چنین سرنوشتی دارد و برخی سدهای فصلی نیز شاهد احداث سدهای کوچک آبخیزداری حوزه کشاورزی هستند. برآیند تمام این نمودارهای ترسیم شده به سمت خشکیدگی و فاجعه زیست محیطی در جنوب کرمان پیش می رود به طوری که بخش قابل توجهی از جنگل های حاشیه هلیل رود نیز در کنار علوفه زارها و عرصه های گیاهی اطراف جازموریان خشکیده است.
خبرگزاری مهر بارها گزارش هایی در خصوص وضعیت نیمه جان این باتلاق منتشر کرده است اما هیچ گاه مسئولان استان کرمان توجهی به وضعیت این تالاب آب شیرین در قلب کویر نکردند تا سرنوشت شوم خشکسالی، سرانجام این تالاب شد و هم اکنون نام بیابان بر آن سزاوار تر است تا باتلاق و یا تالاب.
این درحالی است که چهار سد بالا دست همچنان راه آب را به سمت این تالاب بسته اند و امیدی نیز به رودخانه های فصلی وجود ندارد در این خصوص حمیده حبیبی رئیس مرکز هواشناسی استان کرمان در گفتگو با مهر اظهارداشت: متاسفانه استان کرمان در سال جاری با خشکسالی مواجه شده است و سال های بی آبی همچنان تداوم دارد.
بی آبی در جنوب کرمان تشدید می شود
وی تصریح کرد: این مشکل در جنوب کرمان بسیار حادتر است تا این زمان از سال آبی شاهد افت شدید بارشها در کرمان بودیم و حتی به متوسط بارندگی نیز نزدیک نشده ایم.
وی گفت: پیش بینی ما برای ادامه سال نیز همین روال است ضمن اینکه بیشترین میزان خشکسالی و عدم بارندگی را در جنوب کرمان شاهد هستیم بطوریکه در این بخش از استان کمترین بارش ها روی داده و پیش بینی بلند مدت ما نیز بیانگر ادامه این روند تا پایان سال آبی خواهد بود.
حبیبی وضعیت جنوب کرمان را نامطلوب اعلام کرد و خواستار اتخاذ تدابیری برای مقابله به خشکسالی جنوب کرمان شد.
هر چند سدها خود بلای جان اکوسیستم منطقه شده اند اما علی ادهمی، فعال محیط زیست در گفتگو با مهر اظهارداشت: در سال جاری میزان بارش باران به کمترین حجم خود در مقایسه با سالهای گذشته رسیده است و حتی همین سدهایی که بر روی رودخانه های هلیلی رود و بم پور ساخته شده اند نیز آبگیری نشده اند.
وی افزود: با این وجود گمان ما این است که اگر بخشی از حق آبه جازموریان نیز تعلق می گرفت شاهد این وضعیت تاسف بار در جنوب کرمان در باتلاق جازموریان نبودیم.
مسئولان استان کرمان در قبال از بین رفتن جازموریان حساس باشند
وی گفت: مسئولان سازمان محیط زیست دریاچه نمکی ارومیه را پر رنگ کرده اند و اعتبارات فراوانی را به این دریاچه نمکی در جایی می دهند که بیشترین میزان آب جاری و میزان بارندگی را دارد و تعداد قابل توجهی رودخانه نیز در این منطقه وجود دارد اما در استان کرمان که در خط قرمز بی آبی قرار دارد این تالاب آب شیرین فرصتی قابل توجه برای منطقه محسوب می شد که متاسفانه در حال حاضر به کانون طوفان های شن تبدیل شده است.
ادهمی از مسئولان استان کرمان خواست همچون مسئولان آذربایجان مسئله جازموریان را پر رنگ کنند و چاره ای برای حل این مشکل بیندیشند.
وی افزود: در طول رودخانه هلیل رود که حدود ۲۵۰ کیلومتر است به دلیل عدم جاری بودن رودخانه جنگل ها و عرصه های گیاهی خشکیده اند و بخش قابل توجهی از زیست بوم منطقه از بین رفته و گونه های آبی و خشکی فراوانی آنچنان لطمه خورده اند که جبران آن غیرممکن است.
وضعیت جازموریان مناسب نیست و باید عزمی برای حل مشکل جازموریان ایجاد شود تا بتوان این باتلاق را احیا کرد.وی ادامه داد: این باتلاق یکی از مهمترین مراکز مهاجرپذیری پرندگان مهاجر بود که حتی پرندگان نیز دیگر به این تالاب نمی آیند و بیشتر اطراف سدها و بسترهای جاری رودخانه هلیل رود در شهرستان جیرفت دیده می شوند.
وی افزود: در کنار مشکلات زیست محیطی مردم بومی و روستاییان هم با مشکلات زیادی مواجه هستند و اقتصاد دامداری این ساکنان بومی نیز با خطر مواجه است و مهاجرت هر روز از منطقه جازموریان بیشتر می شود این درحالی است که قبل از این جازموریان بهشت پر آب جنوب کرمان بود.
نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد در گفتگو با مهر در خصوص وضعیت این باتلاق گفت: وضعیت جازموریان مناسب نیست و باید عزمی برای حل مشکل جازموریان ایجاد شود تا بتوان این باتلاق را احیا کرد.
سدسازی مهمترین عامل خشک شدن جازموریان است
فرج الله عارفی ادامه داد: از نظر ما سد سازی مهمترین عامل وضعیت کنونی جازموریان است و در مرحله بعد خشکسالی قرار دارد.
وی تصریح کرد: باید حل آبه این تالاب در نظر گرفته شود که اگر از ابتدا اینگونه می شود شاهد خشک شدن تالاب نبودیم.
عارفی ادامه داد: باید عزمی بین مسئولان ایجاد شود و این حساسیت وجود داشته باشد که بتوانیم کاری برای جازموریان بکنیم.
وی افزود: در صورت تداوم وضعیت کنونی به زودی مردمی که قبل از این از مراتع گسترده جازموریان استفاده می کردند حالا باید در معرض بادها و طوفان های شنی باشند.
.................................................
گزارش: اسما محمودی
نظر شما