به گزارش خبرگزاری مهر، حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی رییس مرکز تحقیقات اسلامی مرکز پژوهش‌های مجلس در نشست «فقه سینما» در چهارمین هم اندیشی سینما انقلاب اظهار کرد: دغدغه ای پدید آمده و آن این است که باید فقه به موضوعات جدید پرداخت‌های بهتر و دقیق تری داشته باشد و نفس برآمدن ادبیات جدید مانند فقه سینما در فقه نشان از تحولاتی است که در این حوزه اتفاق افتاده است.
وی درباره ضرورت مطالعات فقهی و بایسته‌های آن در حوزه سینما ابراز کرد: حق مطالعات فقهی درباره سینما در نگاه‌های کلی و غیر دقیقی که ممکن است با سینما فاصله داشته باشد، ادا نمی‌شود و نگاه‌هایی در فقه که با واقعیت سینما فاصله دارد ممکن است هم موجب ایجاد موانع در برابر سینما باشد و هم سینما را به عنوان یک فرصت فراروی دین از بین ببرد.
رییس مرکز تحقیقات اسلامی مرکز پژوهش‌های مجلس افزود: من واژه فقه سینما را واژه خوبی برای ورود فقه در سینما می‌بینم و برای این که فقها و فقه در سینما ورود پیدا کند باید حقیقتاً یک مطالعه فقهی دقیق و عمیق نسبت فقه سینما صورت بگیرد.
لزوم برگزاری نشست‌های بین رشته‌ای در حوزه فقه و سینما
حجت الاسلام مبلغی نقش نشست‌های بین رشته‌ای را در حوزه فقه و سینما بسیار مهم دانست و بیان کرد: این نشست‌ها می‌تواند افق‌های چنین مطالعاتی را فراروی حوزه و دانشگاه و کسانی که در این زمینه دغدغه فرهنگی دارند بگشاید و در واقع، ما نباید بدون داشتن یک نگاه افق مدار، سراسیمه وارد مطالعات فقهی سینما شویم و حتماً باید در ابتدا چشم انداز کلی نسبت به فقه سینما داشته باشیم.
رییس مرکز تحقیقات اسلامی ادامه داد: برگزاری این نشست‌ها آسیب‌های ورود در چنین بحث‌ها را نشان می‌دهد و لوازم ورود به آن را دقیق و به دانش‌هایی که می‌تواند به بحث عمق ببخشد کمک و ابعاد موضوع سینما را که باید به آن پرداخته شود ولو در یک تصویر کلی بیان می‌کند.
وی با اشاره به ضرورت‌های محتوایی برگزاری نشست‌ها اظهار کرد: ورود در مقوله دین و سینما و فقه و سینما را اقدام مبارکی می‌دانم البته شاید کسانی خرده بگیرند که کتاب‌های زیادی در فقه سینما نوشته شده است و پیش از این افراد زیادی وارد این مقوله شده‌اند که پاسخ من به این افراد این است که فقه سینما را به دو صورت می‌شود ارائه کرد یکی آن چه که انجام گرفته که مبتنی بر یک روش سنتی است.
حجت الاسلام مبلغی ادامه داد: این نوع فقه از پاسخگویی به مسایل اساسی و حیاتی سینما از آن جهت که یک ابزار نیرومند است بر نمی‌آید و باید در ابتدا یک مطالعه دقیق و کلی که در آن افق‌ها روشن شده است و ابعاد مختلف سینما مورد بحث قرار می‌گیرد داشته باشیم و سپس به روش سنتی به فقه سینما بپردازیم.
رابطه سینما و فرهنگ دینی باید تبیین شود
رییس مرکز تحقیقات اسلامی تاکید کرد: ابتدا باید سینما را شناخت و سپس بررسی کرد که این سینما چه ارتباطی با فرهنگ پیدا می‌کند و نیز رابطه سینما و فرهنگ دینی باید تبیین شود.
وی با بیان این که اصولاً تکنیک‌ها و جاذبه‌های هنری و توان سرگرم سازی حرف اول را می‌زند و جزو مولفه‌های اصلی سینماست، ابراز کرد: فقه باید پاسخ دهد که آیا سینمای دینی باید این مولفه‌ها را از سینما حذف کند یا اینکه آن‌ها را متوازن کند.
حجت الاسلام مبلغی با طرح این پرسش که آیا سینما می‌تواند چون سینماست هنجارشکنی کند، اظهار کرد: ما در اشعار عرفانی به عنوان مثال داریم که محراب و مسجد را کنار می‌گذارم اما دین این ادبیات را در شعر عرفانی جایز می‌داند در حالی که گفتن این عبارات در جایی غیر از شعر را بر نمی‌تابد و هنجار شکنی می‌داند.
وی افزود: سوال این است که محدوده این قالب و هنجار شکنی تا کجاست و آیا سینما می‌تواند مانند شعر زبانی برای خود انتخاب کند که فقها بر آن خرده نگیرند.
رییس مرکز تحقیقات اسلامی ادامه داد: برای کسانی که نمی‌خواهند رابطه دین و سینما را مطرح کنند توجه به این زبان اولویت ندارد اما ما که می‌خواهیم از خاستگاه دین به سینما نگاه کنیم باید این زبان را تعریف کنیم.
سینمای خوب باید با سینمای رقیب رقابت کند
وی درباره معیار سینمای خوب گفت: سینمای خوب سینمایی است که هم با سینمای رقیب رقابت کند و هم در عین حال از جایگاه فرهنگی عمیقی برخیزد و در بسط فرهنگ درست به کار آید.
حجت الاسلام مبلغی درباره رابطه سینما با دانش‌های مختلف اظهار کرد: اخیراً دانش‌های مختلف برای همنوایی با یکدیگر در حوزه‌های بین رشته ای اجتماع پیدا می‌کنند.
وی با بیان این که از آن جا که نگاه مسئولان، مردم و نهادها باید در همه امور علمی باشد نمی‌شود که نگاه‌ها به علوم مادر باشد و برای رفع نیاز علمی باید علوم بین رشته ای به صورت علمی‌و مدون تشکیل شود.
رییس مرکز تحقیقات اسلامی با تاکید بر اینکه ما در سینما حتماً نیازمند ایجاد حوزه‌های بین رشته‌ای هستیم، ابراز کرد: سینما از آن جهت که باید به واقعیت‌های اجتماعی بپردازد و جایگاه متعهدی داشته باشد باید به علم دین رجوع کند و از آن جهت که جنبه‌های تکنیکی و هنری آن به روز باشد باید به دانش هنر خاص سینما بپردازد.
حجت الاسلام مبلغی درباره ضرورت پرداختن علوم انسانی به سینما بیان کرد: علوم انسانی نیز باید در مطالعه سینما مطرح باشد زیرا وقتی می‌خواهید با انسان سخن بگویید باید بدانید که انسان و جهان چیست.
وی افزود: پیشنهاد می‌کنم یک دانش بین رشته ای برای سینما ایجاد شود که در آن دانشکده و مرکز علمی‌تمام این دانش‌ها به نحوی مطرح شود. جشنواره انقلاب مقدمه ای برای خلق دانش‌های بین رشته ای بین سینما و علوم انسانی است
رییس مرکز تحقیقات اسلامی با بیان این که سینما امروز جایگاه بی بدیل و غیر قابل انکاری پیدا کرده است، اظهار کرد: اهمیت جشنواره انقلاب این است که می‌تواند نقطه‌های عزیمتی برای یافت و کشف راه حل‌های علمی‌برای یافتن راه‌هایی برای تدوین و خلق دانش‌های بین رشته ای بین سینما و علوم انسانی فراهم کند.
در ادامه بحث، وی در پاسخ به سوال بهروز فرنو مبنی بر این که برای یافتن زبانی برای سینما که دین نیز آن را بپذیرد، به جای پرداختن به سینما از منظر فقه اصغر از منظر فقه اکبر به آن بپردازیم، گفت: فقه اکبر به معنای فقه دین و فقه اصغر به معنای فقه احکام است و پاسخ رفتارها را فقه اصغر می‌دهد و اگر فقه اصغر، پشتوانه فقه اکبر را از دست بدهد پاسخگویی کاملش را از دست می‌دهد.
هر رفتاری اعم از توصیفی و هنجاری در سینما را باید فقه اصغر پاسخ دهد
حجت الاسلام مبلغی با بیان این که پاسخگویی مختص فقه اصغر است، بیان کرد: هر رفتاری اعم از توصیفی و هنجاری در سینما را باید فقه اصغر پاسخ دهد و البته اگر فقه اکبر فعال شود، فقه اصغر ما می‌تواند از وضعیت فعلی تکامل پیدا کند و پاسخگو باشد.
وی افزود: نمی‌توان گفت از فقه اصغر عدول کنیم بلکه می‌توان گفت فقه اصغر را در فضای فقه اکبر پر توان تر کنیم تا هم نظریه بدهیم و هم پاسخ سوالات را بدهیم و در واقع باید به فقه اصغر تحول ببخشیم تا بتواند پاسخگو باشد.
نظر شما