به گزارش خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر" دكتر بهمن نامورمطلق، دبير فرهنگستان هنر، در مراسم افتتاحيه دومين هم انديشي " تخيل هنري : عالم مثال و هنر" كه از سوي فرهنگستان هنر و با همكاري مؤسسه پژوهشي حكمت و فلسفه ايران صبح امروز در دانشگاه هنر برگزار شد، اظهار داشت : تخيل بخش مهمي از فرهنگ انساني است و بويژه در شرق تخيل جايگاه بسيار مهمي دارد. اگر بخواهيم تاريخ تخيل را در شرق و غرب بنويسم تاريخ متفاوتي خواهد بود.
دكتر نامورمطلق افزود: پاسكال مي گويد كه تخيل سرمشق تمامي اشتباهات است اما تخيل در شرق بهره اي از حقيقت برده است. اگر در غرب تخيل و تعقل در مقابل هم قرار مي گيرند و تاريخ انديشه غرب با اين تقابل شكل مي گيرد در شرق اين گونه نيست. در اين منظومه معرفتي تخيل و تعقل تا حد امكان به يكديگر نزديك مي شوند.
دكتر نامورمطلق با اشاره به تقسيم بندي كه ميان مشائيان و اشراقيان صورت گفته گفت : اين تقسيم بندي درستي نيست و ابن سينا همانطور كه رسالات فلسفي دارد واجد رسالات ادبي و حكمي مانند "رساله الطير" و "حي بن يقظان" هم هست. پس بايد تاريخ را از نو نوشت و نقش تخيل را در آن برجسته كرد.
دبير فرهنگستان هنر به اسامي گوناگون تخيل اشاره كرد و گفت : به تخيل، اقليم هشتم، ناكجا آباد، هورتليقا و جارثلقا هم مي گويند. اين عالم را نيز برزخ مي گويند و برزخ عالمي است كه واسطه دو عالم است و همين موضوع بسيار مهمي بود كه در انديشه غربي اغلب به صورت معماي لاينحل باقي مانده بود. به همين جهت وقتي انديشمندان غربي با فلسفه و حكمت ايراني و اسلامي آشنا شدند يكباره احساس كردند كه قرنها پاسخهاي داده نشده ارائه شده است. حكمايي كه تا همين اواخر ما شاهد تداوم و حضور آنها بوده ايم مانند علامه طباطبايي و سيد جلال الدين آشتياني نظراتي روزآمد درباره عالم خيال داده اند.
دكتر نامورمطلق با اشاره به هانري كربن به عنوان فردي كه قرون سطي و فلسفه معاصر را خوب مي شناخت گفت : وقتي كه او به وسيله لويي ماسينيون با سهروردي و مكتب اشراق آشنا شد يكباره احساس كرد كه پاسخهاي خود را يافته است. كربن سعي كرد كه اين حكمت را هم خوب بشناسد و هم خوب بشناساند. و حتي كربن در اين رابطه مجبور شد كه واژگان جديدي را بسازد.
دبير فرهنگستان هنر با تأكيد بر اين مطلب كه كربن توانست حكمت اشراق را به محققان و انديشمندان غرب بشناساند گفت : در اين راستا حلقه اي از محققان اروپايي با عالم مثال و عالم تخيل ايراني آشنا شدند. يكي از برجسته ترين افرادي كه به اين واسطه به عالم ايراني اسلامي كشيده شد ژيلبر دوران است. دوران يكي از محققاني است كه در زمينه عالم خيال تحقيقات زيادي انجام داده است. او درباره ارتباطش با عالم ايراني و اسلامي چنين مي گويد: " مطالعه كتاب "تخيل خلاق در تصوف ابن عربي" تأليف كربن بر من مانند صاعقه اي بود كه با يك كشف حقيقي همراه بود و ناگهان دريافتم من كه بيش از ده سال در حوزه تخيل در مغرب زمين پرداخته ام اينك با شرمساري شيداگونه اي بايد اعتراف كنم كه شيخ اكبر پير در قرن 12 صاحب نظريه اي كامل درباره خيال و تخيل خلاق بوده و به تفصيل آن را ارائه كرده است. "
نظر شما