"پرسش 2" يك برنامه آموزشي و انتقادي است

امان‌الله پيش‌نماززاده، تهيه‌كننده اين مجموعه برنامه، درباره روند شكل‌گيري اين برنامه به خبرنگار تلويزيوني "مهر" گفت: "شبكه سه سيما در نظر داشت برنامه‌اي با شكل (فرمت) گفتگو توليد كند. موضوع اين برنامه همزمان با طرح در شبكه سه از سوي نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها مورد حمايت قرار گرفت. موضوع كلي برنامه بررسي مباحث ديني، فرهنگي، هنري و اجتماعي در ارتباط با جوانان در دانشگاهها بود. مسايل و موضوع‌هاي برنامه مورد موافقت دست‌اندركاران اين نهاد قرار گرفت و آنها موضوع را از طريق اساتيد خود مورد بررسي قرار دادند. از ميان 100 موضوع كه در بررسي و تحقيق برنامه به دست آمد، تعدادي از مسايل و موضوع‌ها انتخاب و براي بررسي از سوي كارشناسان و دانشجويان حاضر در برنامه ارايه شد."

وي خاطرنشان كرد: "مسايل و موضوع‌هايي كه در اين برنامه طرح شد، مباحثي بسيار سنگين و در عين حال ظريف هستند كه برخي از آنها متوليان فرهنگ و هنر در كشور از جمله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سازمان تبليغات اسلامي و ساير ارگان‌هاي دست‌اندركار را مخاطب قرار مي دهد و به كار و فعاليت در اين مسايل دعوت مي‌كند. بررسي رهبري در حكومت ديني، حضور ولايت فقيه، بررسي ارتباط ميان جوانان و ... برخي از موضوع‌هاي مورد بحث اين برنامه به شمار مي رود. براي نمونه در همين موضوع ارتباط دختر و پسر در دانشگاهها بيشتر دانشجويان و مخاطبان بر سر ارتباط سالم تاكيد داشتند. اما وقتي درباره اين موضوع به بحث پرداختيم، كاملاً مشخص شد كه هيچ تعريف مشخص و دقيقي از مفهوم ارتباط سالم وجود ندارد. ما در اين نوع موارد دست به كارهاي تبليغي زديم كه هم براي جوان‌ها و هم براي پدر و مادرهاي آنها مي تواند حاوي مطالب آموزنده باشد."

اين تهيه‌كننده ادامه داد: "موضوع ديگري كه در اين مجموعه برنامه مطرح و مورد بررسي قرار گرفت، موضوع ايجاد دانشگاه اسلامي و اهميت وجود الگو و اسوه در بين جوانان است. مسايل مربوط به ازدواج و شرايط جوانان براي ازدواج كردن از ديگر مسايل مورد بحث در اين برنامه به شمار مي رود. موضوع ديگري كه ما در اين برنامه مورد بررسي قرار داديم كه تاكنون در هيچ برنامه اي مطرح نشده، مساله حيا است و اينكه اين مساله از چه مفهومي برخوردار است. تاكنون درباره حجاب و حفظ و رعايت آن از سوي خانم ها در جامعه مسايل و مباحث زيادي مطرح شده است، اما درباره اينكه مردان به نامحرم نگاه نكنند و به عبارتي از نظر انداختن به خانم ها حيا و شرم داشته باشند، مطالب چنداني مطرح نشده است. به طور كلي ما در اين برنامه در پي طرح مسايل و موضوع‌هايي بوديم كه اجتماعي تر و كاربردي تر باشد."

پيش‌نماززاده در پاسخ به اينكه بيشتر برنامه‌هايي كه در قالب گفتگو - نمايش (گپ شو) در تلويزيون ما تهيه و پخش مي شود از ريتمي كند برخوردار است و در برقراري ارتباط با مخاطب چندان موفق به نظر نمي رسد، توليدكنندگان اين برنامه براي رفع اين مشكل چه كرده اند، پاسخ داد: "موضوع محوري اين برنامه جوان‌ها است. تمامي افرادي كه به اين برنامه دعوت مي شوند هم افرادي متخصص در رشته‌هاي مختلف با مدرك دكترا يا دانشجوي دكترا، فوق ليسانس و كارشناس هستند. ما در برنامه به جز كارشناس از حضور چهار مرد و چهار زن هم بهره مي بريم كه دانشجو و يا كارشناس هستند كه به بحث و بررسي همه جانبه يك موضوع مي پردازند و كارشناس جمع بندي نهايي را انجام مي دهد."

تهيه‌كننده مجموعه برنامه "پرسش 2" در ادامه يادآور شد: "اين نوع برنامه‌ها از يك لايه زيرين ناشناخته برخوردار است كه شكلي از نمايش بايد در آن حفظ شود. اما متاسفانه تمايل روح عمومي جامعه براي استفاده و شركت در اين نوع برنامه ها كم است. مردم و جوانان ما افرادي بسيار متفكرند و نسبت به مردم ساير كشورهاي جهان از هوش و دانش بيشتري برخوردارند. بچه هاي ما افراد بسيار مطلعي هستند كه اين مساله خود را در فعاليت هاي مختلف اجتماعي نشان مي دهد. اما با اين حال متاسفانه مردم علاقه اي به حضور در چنين برنامه هايي ندارند. البته بخشي از اين مشكل متوجه رسانه ها است. تلويزيون بايد در اين زمينه تبليغ كند. مردم نبايد فقط براي دست و سوت زدن به برنامه دعوت شوند. در حال حاضر، بيشتر تلويزيون‌هاي حرفه‌اي جهان بخش عمده‌اي از برنامه‌هاي خود را به گپ شوها اختصاص داده اند. البته در اين زمينه شكل‌هاي مختلفي را جستجو و تدوين كرده اند. حتي تلويزيون كشورهاي عربي (كشوري مانند لبنان) به استفاده از اين قالب برنامه تلويزيوني توجه بيشتري نشان مي دهند. اما اين نوع برنامه‌سازي در كشور ما مورد كم‌توجهي قرار گرفته است و وقتي از مردم براي حضور در چنين آثاري دعوت مي شود، به اين مساله اشاره مي كنند كه در اين مباحث شركت كنيم كه چه اتفاقي بيفتد. در حالي كه اتفاق همين حضور و گفت و شنود و بحث موثر است."

وي ادامه داد: "من با مصاحبه‌هاي ساختگي يا بي كيفيت مخالفم. به عقيده من براي بررسي هر موضوعي بايد به سراغ مردم رفت. چون آنها نكات ظريفي را بيان مي كنند كه مي تواند مورد استفاده كارشناسان قرار بگيرد. در جامعه كنوني ما سطح اطلاعات عمومي جوان ها بسيار بالا رفته است. آنها خوب استدلال مي كنند و به خوبي حرف مي زنند. همين مساله بيان نظرات با استفاده از منطق و كلمات صحيح و به شكلي دلنشين مي تواند آموزش بسيار خوبي براي جوانان شهرستاني باشد كه كمتر در جريان چنين برنامه‌هايي قرار مي گيرند. در حال حاضر سريال‌هايي ساخته مي شود كه پس از ساخت و پخش آن مباحث و مسايل زيادي درباره بدآموزي هاي آن شكل مي گيرد. ما از جنبه هاي تاثيرگذار اين گونه برنامه ها غافل هستيم. زماني ما قادر به توليد ماشين نبوديم. اما با افزايش فعاليت در زمينه هاي صنعتي ما در حال حاضر موفق به انجام اين كار هستيم. اين نوع برنامه ها نيز بايد توليد شوند تا كيفيت‌شان افزايش يابد."

پيش نماز زاده همچنين اظهار داشت: "مجموعه برنامه هاي گپ شوها با وجود اينكه ساده هستند از سطح بالاي مخاطبين بهره مي‌برند. مساله اينجاست كه موضوع هاي طرح ‌شده در اين نوع برنامه ها به دقت تشريح و بررسي شود تا بتواند ذهن مخاطب را به خود جلب كند. اين نوع برنامه‌ها در زمينه فرهنگ‌سازي مي توانند بسيار ظريف و دقيق عمل كنند. حتي ما به وسيله ساخت يك برنامه اجتماعي در زمينه مسايل عمومي جامعه موفق شديم مساله مشاوره نوين را از اين طريق جا بياندازيم. به عقيده من برنامه هاي بحث و گفت و گو مخاطب خود را دارند. فقط از نظر مالي بايد تامين شوند تا تحقيق و بررسي كه يك استاد دانشگاه انجام مي دهد، به هدر نرود و به خوبي مورد توجه مخاطبين قرار بگيرد." 

وي درباره معيار خود از انتخاب كارشناس و مجري براي اين برنامه و توجه به شهرت آنها گفت: "ما كارشناساني را به اين برنامه دعوت كرديم كه كاركرده بودند اما از شهرت بهره نمي بردند. كارشناساني كه حرف تازه اي براي گفتن داشته باشند. هر چند كه معتقدم 30 درصد به مطلوب خود نزديك شده ايم. اما به عقيده من در حد و اندازه هاي اين برنامه خوب عمل كرده ايم. البته من در اين زمينه از دانشگاه و اساتيد آن گله مند هستم كه در اين زمينه با ما همكاري بيشتري نداشتند. اما مساله اينجاست كه برخي از اساتيد امكان دارد حرفي براي گفتن داشته باشند. ولي توانايي چنداني در برقراري ارتباط با مخاطب نداشته باشند. در مجموع معتقدم كه توليد و پخش چنين برنامه هايي بايد گسترش پيدا كند تا فرهنگ بحث و گفتگوي تلويزيوني و تمايل به آن رواج يابد."

مجموعه برنامه "پرسش 2" يك اثر گفتگو - نمايشي است كه طي آن مسايل و موضوع هاي مختلف اعتقادي، ديني، فرهنگي و اجتماعي مورد بررسي قرار مي گيرد و با دعوت از دانشجويان و صاحبان نظر به بيان آرا و نظرات شان در مورد موضوع برنامه مي پردازند و كارشناسان نظرات و آرا مطرح شده در برنامه را مورد بحث و بررسي قرار مي دهند.

تحقيق اين برنامه زير نظر دكتر مريم جلالي انجام شده است، دو كارشناس در استوديو حضور دارند كه بررسي نظرات را انجام مي دهند. اين برنامه قصد دارد ضمن بيان آراي مردمي مسايل مختلف موجود در جامعه را هم از ديدگاه مشاغل مختلف مورد بررسي قرار بدهد.

مجموعه برنامه "پرسش 2" در قالب 50 قسمت 60 دقيقه‌اي از شبكه سه سيما پخش مي‌شود. محسن تقوي زنوز در امر كارگرداني و تهيه‌كنندگي امان‌الله پيش‌نماززاده را ياري مي كند.