شش خواهران امپرياليستي
به گزارش خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر"، پروفسور نورمن سالومن ، محقق و پژوهشگر امريكايي در كتاب خود كه درسال 2001 با عنوان « شما هميشه دروغ گفته ايد » منتشر كرد ، به برسي شش ابر رسانه امريكايي كه محصولات رسانه اي را در ايالات متحده و ساير نقاط جهان توليد و كنترل مي كنند ، مي پردازد .
1) اي او ال – تايم وارنر : اين كمپاني عظيم بخش اصلي بازار فيلم ، شبكه (CNN) ، اينترنت و رسانه هاي چاپي را قبضه كرده و بزرگترين انحصار جهاني در زمينه رسانه اي است . اين شركت بزرگ از تركيبغول بزرگ و جديد امريكن آن لاين با غول سنتي رسانه اي با نام تايم وارنر بوجود آمد . امريكن آن لاين ، بيشترين كاربران اينترنتي را در امريكا و كانادا پوشش مي دهد و از طريق شبكه CNN ، و كمپاني فيلم سازي برادران وارنر به خوبي مي تواند فرهنگ و باورهاي امريكايي را كه در ايالات متحده به ارزشهاي امريكايي يا اصطلاحا ( كيش امريكايي ) موسوم شده اند را در سراسر جهان شايع كند .
2) واياكام : دومين شركت بزرگ رسانه اي امريكاست كه مالك شبكه هاي تلويزيوني متعددي چون شبكه سراسري CBS امريكا است . از ديگردارايي هاي تاثيرگذار و بزرگ اين شركت مي توان به شبكه تلويزيوني (MTV) اشاره كرد ، كه توسط ماهواره هاي متعدد در سراسر جهان قابل مشاهده است و بخش بزرگي از صدور ارزشهاي امريكايي را در سراسر جهان بر عهده دارد . واياكام ، در عرصه صنعت سرگرم سازي و محصولات خاص كودكان و نوجوانان پس از كمپاني ديزني مقام دوم را در دنيا در اختيار دارد .
3) نيوز كورپوريشن : سومين شركت رسانه اي بزرگ امريكا كه علاوه بر ايالات متحده در بسياري از كشورهاي جهان از جمله انگليس ، استراليا ، كانادا ، هند ، هنگ كنگ ، چين و ايتاليا نيز سرمايه گذاريهاي كلاني كرده و در هر جاي دنيا صاحب شبكه هاي راديويي و تلويزيوني متعددي است . نيوز كورپوريشن يا نيوزكورپ متعلق به غول ثروتمند رسانه اي جهان ( روبرت مرداك ) است كه متأثر از انديشه هاي فوق العاده راست گرايانه ( سرمايه داري امريكايي ) است . بخش بزرگي از مسئوليت صدور ارزشهاي امريكايي به ساير نقاط جهان را نيز اين شركت بر عهده دارد، چراكه نيوز كورپوريشن به واسطه دارا بودن استوديوي بزرگ فيلم سازي كمپاني معروف ( فاكس قرن بيستم ) تسلط و نفوذ بسياري بر هاليوود دارد. علاوه بر اين شبكه تلويزيوني _ ماهواره اي فاكس و فاكس نيوز كه از شبكه هاي جنجالي خبرساز محسوب مي شوند و مخاطبين نسبتا زيادي در سراسر امريكا و جهان دارند متعلق به اين شركت هستند .همچنين نيوزكورپ در انگلستان شبكه تلويزيوني اسكاي (Sky) و سه روزنامه كثيرالانتشار (تايمز) ، (ساندي تايمز) و (سان) را در اختيار دارد و در هند ، امريكاي لاتين و هنگ كنگ و استراليا نيز چندين شبكه تلويزيوني داخلي را ادراه مي كند و اخيرا پيش شبكه اسكاي ايتاليا را نيز در شهر روم راه اندازي كرد . بطور كلي نيوزكورپ به تنهاي صاحب يك چهارم از كل رسانه هاي ، شنيداري ، ديداري و چاپي جهان است .
4) والت ديزني : بزرگترين شركت رسانه اي منحصرا سرگرم كننده امريكا و جهان است كه از لحاظ عظمت و درآمد مالي پس از نيوزكورپ قرار مي گيرد . اين كمپاني كه بسياري با شنيدن نام آن بياد كارتونهاي جذاب و ملودرام سينمايي و تلويزيوني مي افتند ، مالك شبكه تلويزيوني _ ماهوارهاي سراسر امريكا (ABC) است كه نقش مؤثري در انتشار اخبار و اطلاع رساني مردم امريكا بر عهده دارد و طبق آمار سال 2000 كميته نظارت بر رسانه هاي تصويري امريكا ، بيش از هشتادو سه درصد مردم امريكا و كانادا اخبار و اطلاعات خود را از طريق اين شبكه و بخش خبري آن ، اي بي سي نيوز ، دريافت مي كنند .
5) برتلزمان : از بزرگترين شركت هاي رسانه اي كه سرمايه گذاران آن امريكايي _ اروپايي هستند و حوزه نفوذ آن در اروپا بسيار قابل توجه است و سود دهي بسياري دارد ، كمپاني برتلزمان است . احاطه و گستره نفوذ اين كمپاني در خارج امريكا در مقايسه با ديگر رسانه هاي امريكايي بحدي است كه برخي آنرا يك كمپاني غير امريكايي قلمداد مي كنند . خواهران معروف RTL كه مجموعه اي از شبكه هاي راديو و تلويزيوني و استوديوهاي فيلم سازي هستند ، متعلق به اين غول رسانه اي اروپاي _ امريكايي است . برتلزمان همچنين انتشارات ( رندوم هاوس ) را در اختيار دارد كه يكي از بزرگترين موسسه هاي انتشاراتي جهان قلمداد مي شود و سالانه ميليون ها جلد كتاب در سرتاسر جهان منتشر مي كند . رقابتهاي شديدي بين كمپاني برتلزمان و ديگر شركتهاي امريكايي وجود دارد ، اما از آنجايي كه همه آنها در راستاي اهداف اقتصادي و سرمايه داري امريكايي گام بر مي دارند در يك پروسه كاري قرار مي گيرند و تشابه كاري دارند .
6) جنرال الكتريك : از قديمي ترين شركتهاي بزرگ امريكاي است كه سابقه آن حتي به پيش از اختراع راديو و تلويزيون مي رسد . اين شركت مالك شبكه هاي NBC و CNBC است .جنرال الكتريك در اوايل سال 2001 بخش هايي از شبكه هاي تلويزيوني خود را با بخش هايي از شركت عظيم مايكروسافت ادغام كرد و نظارت و سرپرستي آنها را بر عهده گرفت و همچنين بتازگي با شركت رسانه هاي ( ويوندي يونيورسال ) ، صاحب كمپاني فيلم سازي مشهور يونيورسال به توافق رسيده است تا با بخش هاي بزرگي از اين شركت بزرگ فرانسوي كه از سه سال پيش دچار مشكلات مالي فراوان شده است ، ادغام شود . با چنين اتفاقي غول رسانه اي جديدي همتراز ( اي او ال _ تايم وارنر ) و ( نيوزكورپوريشن ) ايجاد مي شود .
به گزارش "مهر"، امروز به صراحت مي توان گفت : تقريبا همه شبكه هاي تلويزيوني _ ماهواره اي و كابلي امريكا كه در خارج از خاك امريكا نيز مخاطبين بسياري دارند را يكي از شش غول رسانه اي اداره مي كنند ، باور كردن اين موضوع مشكل است كه همه اخبار و اطلاعات و برنامه هاي سرگرمي مردم امريكا و قشر عظيمي از مردم جهان تنها از طريق اين رسانه هاي انحصاري تأمين مي شود ، اما از آنجايي كه بازار تجاري امريكا و مشتريان داخلي آن نهايتا 370 ميليون نفر هستند ، عجيب نيست كه اين غولهاي امپرياليسم رسانه اي بر اساس كهن الگوهاي امپرياليستي ، هر روز در فكر توسعه قلمرو خود در ساير نقاط جهان و به دنبال دسترسي به فن آوري هاي برتر براي انتقال امواج راديويي و تلويزيوني خود باشند .
اساسا امپرياليسم رسانه هاي يكي از مؤلفه هاي فرهنگ امريكايي يا كيش امريكايي و كالايي صادراتي است و با كنترل كمپاني هاي امريكايي بر رسانه هاي جريان اصلي ، شاخصه هاي فرهنگ امريكايي در سراسر جهان اشاعه مي يابد . هاليوود و تصويرسازي ستارگان سينمائيش در سراسر جهان ( روياهاي امريكايي ) را نه تنها در امريكا بلكه به همه مردم جهان تلقين مي كند . لگوهاي محصولات امريكايي در سراسر جهان قابل شناسايي هستند و كوكاكولا ، مك دونالد و نايك را فرهنگ امريكايي به تمامي جهان صادر كرده است .
اما آنچه قابل توجه به نظر مي رسد ، نفوذ همه جانبه موج فراگير امپرياليسم رسانه اي در ابعاد نژادي و ملي است . اين موج در اولين خيزش خود حوزه كشورهاي عربي و امريكاي شمالي را را در نورديد و توليداتي خاص اين دو حوزه با يك هدف كلي در دستور كار قرار گرفته اند . فراگيري و تسلط اين موج در كشورهاي عربي بخوبي محسوس است تا حدي كه جزئي ترين شئونات اجتماعي و فردي را تحت تأثير و تغيير قرار داده است .
به گزارش "مهر"، حوزه امريكاي شمالي و كانادا نيز همانند دوره اول امپرياليسم كه محدوده سرزمينهاي كشورهاي همسايه را دربر مي گرفت ، به حوزه مستعمراتي رسانه هاي امريكايي بدل شده است و شهروندان كانادايي برنامه هاي تلويزيوني امريكايي مي بينند ، فيلم هاي امريكايي را مشاهده مي كنند و به موسيقي امريكايي گوش مي دهندو از مخاطبين مهم مجلات امريكايي هستند .
مبرهن است تا زماني كه جهاني شدن مي تواند به معناي تنوع و درك فرهنگهاي ديگري هم باشد ، مي تواند به معناي ترويج همگوني يا تسلط يك فرهنگ خاص ( در قالبهاي سياسي ، اجتماعي و اقتصادي ) هم باشد و با انحصار منابع گسترده اين ابررسانه ها براي كنترل رسانه هاي جهاني ، بديهي است كه هر روز شاهد گسترش حوزه نفوذ و محدوده مستعمرات يا كلوني هايي اين نوع از امپرياليسم در جهان هستيم ، مستعمراتي كه مرزهاي آن ناپيدا و شيشه اي هستند .
نظر شما