درچنين روزي در سال 1227 هجري قمري ، عباس ميرزا وليعهد فتحعلي شاه قاجار از قواي روسيه شكست خورد.
پس از مسافرت سرجان ملكم و سرگور اوزلي به ايران ، فتحعلي شاه قاجار مجبور به صلح با روسيه شد . علت اين امر را نيز مي توان در انعقاد معاهده دوستي ميان دو كشور انگلستان و روسيه دانست فلذا انگلستان در اين ميان واسطه صلح ميان ايران و روسيه شده بود. در اين حال نيز سپاه ايران به دستور عباس ميرزا، فرمانده سپاه ايران در كنار رود ارس اردو زده بود و خود را براي حمله به رو سها آماده مي كرد . در اين حال و در زماني كه وليعهد به شكار رفته بود روسها ناگهان به سپاه ايران حمله ورشدند و سربازان را مجبور به عقب نشيني از تبريز كردند . پس از اين شكست ميرزا ابوالحسن خان ايلچي براي مذاكرات صلح روانه سن پترز بورگ شد . روس ها نيز كه در گير با ناپلئون بودند ، صلح را پذيرفتند . سال بعد اما ننگين ترين معاهده ميان ايران و روسيه به امضا رسيد . معاهده گلستان را مي توان از پيامدهاي همين شكست دانست .
در گذشت آيت الله غروي اصفهاني :
درچنين روزي در سال 1361 هجري قمري آيت الله غروي اصفهاني از بزرگترين علماي قرن چهاردهم قمري در نجف بدرود حيات گفت. محمد حسين غروي اصفهاني در روز دوم محرم سال 1296 ه ق ديده به جهان گشود . وي پس از طي تحصيلات مقدماتي نزد پدر در سال 1314 ه ق رهسپار حوزة بزرگ نجف شد در آنجا از محضر استاداني چون شيخ حسن تويسركاني ، آية الله سيد محمد طباطبايي فشاركي ، حاج آقا رضا همداني ، آية الله آخوند خراساني امهات فقه و اصول را فراگرفت و فلسفه را نزد استاداني چون حكيم محمدباقر اصطهباناتي شيرازي و شيخ احمد شيرازي آموخت . آن عالم رباني پس از فراگيري علوم آل محمد به تدريس و تاليف روي آورد و در اين مسير آثار چندي از خود به يادگار نهاد كه از ميان آنها مي توان به الاجتهاد و التقليد و العداله ، اصول علي النهج الحديث ، الطلب و الارادة عند الامية و المعتزلة و الاشاعرة ( در اصول ) ، حاشيه بر رساله قطع شيخ انصاري ، نهايةالدرايه في شرح الكفاية( در چهار جلد)، كتاب الاجارة، صلاة الجماعة، صلاة المسافر ، حاشية كتاب المكاسب حاشيه بر كتاب الطهارة شيخ اعظم انصاري ، سه منظومه دربارةاعتكاف، روزه و نماز جماعت ، الوسيلة توضيح المسائل به زبان عربي ، ذخيرة العباد ، توضيح المسائل فارسي ( در فقه ) ، تحفةالحكيم ، رسالة في اثبات المعاد الجسماني ، حاشيه بر اسفار ملاصدرا (در فلسفه ) و...اشاره كرد . همچنين از ميان شاگردان بر جسته ايشان مي توان از سيدمحمد حجت كوه كمري ، سيد حسين طباطبايي بروجردي ، سيد محمد هادي ميلاني ، سيد ابوالقاسم خويي ، آقا ميرزا كاظم دينوري تبريزي ، علامه سيد محمد حسين طباطبايي ، شيخ محمدرضا مظفر ، سيد محمدتقي آل بحرالعلوم نام برد . سرانجام آن عالم رباني در پنجم ماه ذيحجه سال 1361 ه ق به ديار حق شتافت . پيكر پاكش را در آستان قدس علوي، زير ايوان طلاي مولا جنب منارة شمالي در مقبرة كوچكي در كنار مقبرة علامه حلي به خاك سپردند.
شهداي هويزه :
در آذر 1359 ه ش پس از شكست بيش از دو گردان از نيروهاي عراقي در جنوب سوسنگرد ، به همت رزمندگان اسلام ، يك گروهان از رزمندگان سپاه اسلام به منظور محافظت از شهر هويزه از سوسنگرد به اين شهر اعزام شد . افراد اين گروهان پس از رسيدن به منطقه و استقرار، عهده دار حفاظت از جنوب تا جنوب غربي شهر هويزه شدند . نيروهاي عراقي در اين منطقه متشكل از چندين تانك تي 62 ، تي 55 ، موشكهاي زمين به زمين و امكانات نظامي پيشرفته و بيش از شش هزار نفر پياده بودند . نيروهاي دشمن بعثي در آغاز هجوم سراسري خود ، ظرف 48 ساعت از محورهويزه تا كرخه پيشروي كرده و در امتداد آن مستقر شده بودند ، به طوري كه فاصله آنها از هويزه از ده كيلومتر تجاوز نمي كرد . دو هفته قبل از اين كه عمليات رزمندگان اسلام عليه رژيم بعثي در اين منطقه انجام گيرد بني صدر دستور خروج نيروهاي بسيج و پاسدار را از هويزه صادر كرد و دستور داد كه در سوسنگرد مستقر شوند . اين دستور با مخالفت هاي جدي سيد محمد حسين علم الهدي روبرو شد . پس از تماس شهيد علم الهدي با حضرت آيت الله خامنه اي ، دستور بني صدر لغو شد و پاسداران در هويزه باقي ماندند . يك هفته بعد تصميم بر آن شد كه از محور هويزه ، سوسنگرد حمله انجام گيرد . اين عمليات به عنوان عمليات همكاري دو نيروي ارتشي و سپاهي در تاريخ دفاع مقدس ثبت شده است . در چنين روزي در پانزدهم دي سال 1359 ه ش عمليات آغاز شد . در اين عمليات دو تيپ از لشكر 16 زرهي قزوين ، يك تيپ از لشكر 92 زرهي اهوازو دو گردان از سپاه پاسداران شركت داشتند . از جمله اهداف اين عمليات پاكسازي شمال و جنوب كرخه كور از وجود نيروهاي بعثي ، آزاد سازي پادگان حميد و منطقه جفير بود . رزمندگان اسلام در اين روز با پيشروي و تصرف مرزهاي كرخه و حاج بدر قصد پيشروي به سوي پادگان حميد را داشتند اما به دليل نرسيدن مهمات قرار شد كه عمليات روز شانزدهم دي انجام گيرد . در روز شانزدهم دي 1359 دشمن به انجام يك پاتك سنگين دست زد و رزمندگان را زير گلوله باران و آتش سنگين خود قرار دادند . در اين ضد حمله بيش از يكصد تن از پاسداران و دانشجويان پيرو خط امام شهيد و مفقود الاثر شدند . در پي اين حادثه نيروهاي دشمن هويزه را به اشغال خود در آوردند . به همين مناسبت و به سبب شدت فاجعه، ماجراي اين روز را كربلاي هويزه نام نهادند. پادگان حميد و نواحي جفير، حسينيه و هويزه سرانجام 2سال بعد درسال1361شمسي با اجراي عمليات بيت المقدس ازلوث وجود دشمن پاك شد.
درگذشت نيما يوشيج :
درچنين روزي در سال1338هجري شمسي علي اسفندياري متخلص به نيما يوشيج پدرشعرنو و ازشخصيتهاي درخشان ادبيات فارسي ديده از جهان فروبست . نيما دربيست و يكم آبان سال 1276هجري شمسي دريوش مازندران متولد شد. پدرش ابراهيم نوري اعظام السلطنه از بزرگان دهكده يوش ازروستاهاي شهرنور مازندران بود. بگفته خود نيما ، وي در مدرسه ، نوجواني گوشه گير بود وگاه نيز به همراه يكي از دوستان خود از مدرسه مي گريخت . وي پس از مدتي با تشويق يكي از معلمان خود به شعر گفتن مشغول شد . نيما در مدرسه سن لويي تهران ، زبان فرانسه را به خوبي آموخت و با تشويق استاد نظام وفا شعر را بطور جدي پي گرفت . پدر شعر نو ايران در سال 1300 منظومه قصه رنگ پريده را سرود و آن را در روزنامه ميرزاده عشقي به چاپ رساند . پس از چاپ اين شعر بسياري از شاعران سنتي همچون مهدي حميدي و ملك الشعراي بهار در آمد . مخالفان شعر نو ، گاه ضمن رد كامل آثار او ، آثار شعري او را در مطبوعات خود به سخره مي گرفتند . نيما نوعي شعر را در ادبيات فارسي پايه گذاري كرد كه تقريبا برگرفته از شعرهاي وزن شكسته و آثار ترجمه ادبي اروپايي بود . بنابرعقيده نظريه پردازان ادبي ، شعر فارسي در دوره تطور خود چند گونه اصلي را طي كرده است . در ابتدا شاعران معتقد بودند كه شعر بايد موزون ، مقفا و مخيل باشد . نيما در نظريه ادبي خود عنصر وزن رابه شيوه مرسوم و سنتي آن به چالش خواند و وزن و موسيقي سيالي را در شعروارد كرد كه امروزه به سبك نيمايي مشهور است . وي اما دو عنصر ديگر شعري چون مخيل و مقفا بودن را همچنان حفظ كرد . در دوره هاي بعدي تطور شعر فارسي ، شاعران نو پردازي چون احمد شاملو با خلق آثار خود با عنوان شعر سپيد حتي به مقفا بودن نيز پشت پا زدند و عنصر وزن را به كلي از آثار خود زدودند .
نيما پس از مدتي به تدريس در مدرسه هاي مختلف از جمله مدرسه عالي صنعتي تهران و همكاري با روزنامه هاي چون: مجله موسيقي و مجله كوير پرداخت. از معروف ترين شعرهاي نيما مي توان به شعرهاي افسانه ، آي آدمها، ناقوس ، مرغ آمين اشاره كرد. وي بر اثر ابتلا به مرض ذات الريه در گذشت . مهمترين اثر او افسانه نيما نام دارد. البته نيما يوشيج سال هايي د رقالب هاي سنتي نيز طبع آزمايي كرد اما دراين عرصه موفقيتي كسب نكرد و اشعار متوسطي در نظام شعر عروضي از وي برجاي مانده است . به هر حال نيما با اين ابداع، كه ريشه در غرب دارد وبه ويژه نيما متاثر از شاعران فرانسوي است ، توانست گنجينه هاي گرا نقدري را از صد ف زبان فارسي آزاد كند و بخش ديگري از توانمندي اين زبان را عيان سازد.
نهضت آزادي و زندان : در چنين روزي در سال 1342 ه ش دادگاه نظامي تهران حكم خود را در باره اعضاي نهضت آزادي كه قبلا دستگير شده بودند اعلام كرد . بر اساس اين حكم آيت الله طالقاني به ده سال حبس ، مهندس بازرگان به ده سال حبس ، يدالله سحابي به شش سال و عزت الله سحابي به چهار سال حبس محكوم شدند . اتهام اين عده اقدام عليه حكومت شاهنشاهي بود .
تولد جبران خليل جبران :
جبران خليل جبران ششم ژانويه سال 1883 ميلادي در لبنان شمالي ديده به جهان گشود . به دليل اين كه پيروان اديان مختلف در لبنان به طور مسالمت آميز در كنار يكديگر در حال زندگي اند ، جبران نيز در ميان اين اديان مختلف به همزيستي اديان خو گرفت و اين امر به وضوح در ميان آثار او نمايان است . مادرش كاميلا راحمه ، جبران را از سومين شوهر خود با نام خليل جبران حامله شد . ماريانا و سلطانا دو خواهر كوچكتر او بودند . جبران خليل جبران در هشت سالگي به همراه خانواده اش به آمريكا رفت و در 25 ژوئن 1895 ميلادي سفري به نيويورك داشت . وي پس ازآن براي بار دوم ،در سال 1898 به همراه خانواده اش وارد لبنان شد . او در بين سالهاي 1898 تا 1902 در دانشگاه لبنان به تحصيل پرداخت . پس از اين كه اعضاي خانواده اش در سال 1902 دار فاني را وداع گفتند او در همان سال براي دومين بار به ايالات متحده آمريكا مهاجرت كرد . جبران در سل 1908 به پاريس سفر كرد اما پس از مدتي دوباره به آمريكا بازگشت . وي در سال 1914 در پاريس نمايشگاهي از آثار نقاشي خود را برپا كرد . او در سال 1918 ميلادي نخستين مجموعه شعرش را با نام ديوانه به زبان انگليسي منتشر كرد . پيش قراول (1920 ) ، پيامبر (1923 ) ، شن و كف ( 1926 ) ، مسيح پسر انسان (1928 ) از ديگر آثارادبي او به زبان انگليسي است . ارواح عاصي (1908 ) ، بالهاي شكسته (1912 ) و يك اشك ويك لبخند ( 1914 ) از عناوين مهمترين آثار او به زبان عربي هستند . وي در حوزه علوم روانشناختي نيز آثار گرانسنگي از خود به جاي نهاده است كه از ميان آنها مي توان به زمين خدايان ( 1931 ) و باغ پيامبر (1933 ) ميلادي اشاره كرد . اين عارف شاعر در دهم آوريل سال 1931 ميلادي در سن چهل و هشت سالگي در نيويورك بر اثر سرطان در گذشت. بسياري از آثار خليل جبران خليل به فارسي بر گردانيده شده اند . به دو نمونه از آثار وي توجه فرماييد:
بخشي از كتاب" ديوانه " :
از من مي پرسيد كه چگونه ديوانه شدم؟ چنين روي داد: يك روز، بسيار پيش از آن كه خدايان بسيار به دنيا بيايند، از خواب عميقي بيدار شدم و ديدم كه همه نقابهايم را دزديده اند. پس بي نقاب در كوچه هاي پر از مردم دويدم و فرياد زدم « دزد، دزد، دزدان نابكار.» مردان و زنان بر من خنديدند و پاره اي از آنها از ترس من به خانه هايشان پناه بردند. هنگامي كه به بازار رسيدم، جواني كه بر سر بامي ايستاده بود فرياد برآورد «اين مرد ديوانه است.» من سر برداشتم كه او را ببينم؛ خورشيد نخستين بار چهره برهنه ام را بوسيد. نخستين بار خورشيد چهره برهنه مرا بوسيد و من از عشق خورشيد مشتعل شدم، و ديگر به نقابهايم نيازي نداشتم.
بخشي از كتاب" پيامبر :
آنگاه الميترا باز به سخن در آمد و گفت درباره زناشويي چه مي گويي، اي استاد؟ و در پاسخ گفت: به يكديگر مهر بورزيد، اما از مهر بند مسازيد. بگذاريد كه مهر درياي مواجي باشد در ميان دو ساحل روحهاي شما. جام يكديگر را پر كنيد، اما از يك جام منوشيد. از نان خود به يكديگر بدهيد، اما از يك گرده نان مخوريد. با هم بخوانيد و برقصيد و شادي كنيد، ولي يكديگر را تنها بگذاريد، همانگونه كه تارهاي ساز تنها هستند، با آن كه از يك نغمه با ارتعاش در مي آيند. د ل خود را به يكديگر بدهيد، اما نه براي نگهداري. زيرا كه تنها دست زندگي مي تواند دلهايتان را نگه دارد. در كنار يكديگر بايستيد، اما نه تنگاتنگ: زيرا كه ستونهاي معبد دور از هم ايستاده اند،و درخت بلوط و درخت سرو در سايه يكديگر نمي بالند.
اختراع تلگراف :
در چنين روزي در سال 1838 ميلادي ساموئل مورس اختراع خود را با نام تلگراف به جهانيان عرضه كرد . ساموئل مورس مخترع آمريكايي ، دستگاهي ابداع كرد كه به وسيله آن مي توانست يك پيام را با كمك جريان الكتريسيته انتقال دهد. بعدها تلگراف توسعه بيشتري پيدا كرد وانواع مختلف آن به شكلهاي گوناگون به بازارآمد. قديم ترين سيستم ارتباطي ، تلگراف مورس بود. اولين جمله اي كه به وسيله اين سيستم مخابره شد ، عبارت بود از : اوه ! پروردگار چه كارهاي شگفتي دارد ؟! در سال 1865 ميلادي , به دعوت ناپلئون سوم , نمايندگان بيست كشور جهان درپاريس اجتماع كردند واولين قرارداد بين المللي ارتباطي به نام ( اتحاديه بين المللي تلگراف ) را تصويب كردند و در همان سال ، نخستين آيين نامه بين المللي تلگراف را نيزبه تصويب رساندند. در ايران در اواخر سال 1303 در دويست هزار متر مربع زمينهاي قصر قاجار مقدمات راه اندازي تلگراف بي سيم توسط وزارت جنگ فراهم شد. و نخستين دكل موج بلند به ارتفاع 120 متر كه هنوز (1379) پايه ان موجود است نصب گرديد .
تولد ژاندارك :
در چنين روزي در سال 1412 ميلادي ژاندارك در دومرمي فرانسه به دنيا آمد . ژاندارك دختر دهقاني است كه بعدها به چهره مشهور و مقدس فرانسه تبديل شد . وي در دوران تسلط انگليسي ها بر فرانسه مردم اين كشور را به قيام فراخواند و فرانسويان به تحريك او دشمن را شكست دادند . او خود سرانجام اسير انگليسيها شد . در سال 1431 به جرم پوشيدن لباس مردانه و جادوگري او را سوزاندند. ژاندارك اكنون به چهره اي تاريخي در ميان مردم فرانسه و جهان تبديل شده است .
ساخت شهر ليما :
در چنين روزي در سال 1535 ميلادي ، شهر ليما - كه هم اكنون پايتخت كشور پرو است - توسط فرانسيسكو پيزارو در قاره امريكا ساخته شد. پيزارو كه خود يك اسپانيايي بود اين شهر را در راستاي اهداف استعماري خود بنياد نهاد .
حمله به نيروهاي انگليسي :
در چنين روزي در سال 1900 ميلادي بوئر ها (هلندي هاي آفريقاي جنوبي ) پايگاه نيروهاي بريتانيا در منطقه ليدي اسميت را مورد حمله خود قرار دادند . در اين حمله بيش از يك هزار انگليسي كشته يا زخمي شدند.
اشغال هندوراس :
در چنين روزي در سال 1912 ميلادي نيروهاي ايالات متحده كشور هندوراس را به اشغال خود در آوردند .
آغاز محاصره پاريس :
در چنين روزي در سال 1649 نيروهاي پرنس دو كنده ، پاريس را به محاصره خويش در آوردند . اين افراد ، براي تحت فشار قرار دادن مردم پاريس كه عليه لويي چهاردهم ، ملكه آن دوتريش و كاردينال مازارن صدر اعظم فرانسه قيام كرده بودند ، اين شهر را تحت محاصره گرفتند . مردم پاريس حدود سه ماه در مقابل نيروهاي پرنس دو كنده مقاومت كردند، تا اين كه در روز
سي ام مارس همان سال معاهده صلح روئي ميان طرفين متخاصم امضا شد .
جنگ كبك :
در چنين روزي در سال 1774 جنگ كبك ميان استقلال طلبان آمريكا بانيرو هاي انگليسي در گرفت . اين جنگ به دليل اينكه در نزديكي ايالت كبك كانادا واقع شده بود به نام نبرد كبك معروف شده است . نبرد كبك به سود استعمار گران انگليسي پايان يافت . آمريكاييها قصد داشتند از اين طريق اين جنگ ، آمريكاييهاي مقيم كبك را به هواداري از استقلال طلبان آمريكايي عليه انگليسي ها بشورانند.
درگذشت تئودور روزولت :
تئودور روزولت ، فردي كه نبرد معروف تپه سان نوان در كوبا را رهبري كرد و به عنوان قهرمان جنگ 1898 اسپانيا ـ آمريكا شناخته شد در چنين روزي در سال 1919 ميلادي دار فاني را وداع گفت . وي ايالات متحده را به يك قدرت امپرياليستي صاحب سرزمينهاي مختلف در اطراف جهان مبدل نمود. او مردي بود كه در مورد قدرت و بهره برداري از آن ترديدي به خود راه نميداد. روزولت با افتخار اعلام ميكرد: «همه نژادهاي بزرگ و برتر، نژادهاي جنگجو بودهاند» و « فتوحات صلح هرگز به بزرگي فتوحات جنگ نيست.»
نبرد اشداون :
در چنين روزي در سال 871 ميلادي آلفرد شاه انگلستان ، دانماركي ها را در نبرد اشدا ون شكست داد .
هندوستان در فقر و گرسنگي :
در چنين روزي در سال 1900 ميلادي رسانه هاي گروهي اعلام كردند كه ميليونهانفر از مردم هندوستان بر اثر گرسنگي در حال تلف شد نند .
پايان نبرد بالژ :
در چنين روزي در سال 1945 ميلادي نبرد بالژ پايان يافت . پس از اتمام اين جنگ يكصد و سي هزار آلماني و هفتاد و هفت هزارنفر از نيروهاي متحد ين مجروح شدند .
تاج گذاري پادشاه انگلستان :
در چنين روزي در سال 1099 ميلادي هنري پنجم به عنوان شاه آلمان تاج گذاري كرد .
زلزله شديد در نيو انگلند :
در چنين روزي در سال 1663 ميلادي زلزله شديد در نيو انگلند رخ داد . بر اثر اين زلزله بسياري از اهالي اين ايالت كشته يا مجروح شدند . آمار دقيقي ازكشته شدگان آن در دست نيست . نيوانگلند بخش شمال خاوري ايالات متحده است كه از ايالات مين ، ورمان ، نيو هامپشاير ، ماساچوست ، رو آيلند و كونتيكوت تشكيل شده است .
معاهده صلح ميان عثماني و روسيه :
در چنين روزي در سال 1784 ميلادي تركيه و روسيه معاهده صلح و همكاري را در قسطنطنيه امضا كردند .
ترك كابل :
درچنين روزي در سال 1842 ميلادي چهار هزار و پانصد تن از نيروهاي بريتانيا و هندوستان كابل را ترك كردند .
شوروش مذهبي در هلند :
در چنين روزي در سال 1789 شورش مذهبي و سياسي هلند ،عليه ژوزف دوم امپراتور اتريش آغاز شد . ژوزف دوم پيش تر فرمان آزادي مذهب در سراسر قلمرو امپراتوري خويش را صادر كرده بود . اين شورش كه رهبر آن " آئروس - بلانشون "نام داشت به نفع هلنديها تمام شد .
تولد هليوس ائوبانوس هسوس :
در چنين روزي در سال 1488 ميلادي هسوس شاعر مشهور آلماني ديده به جهان گشود ." سيلوي " عنوان مهمترين اثر اوست .
تولد يان هلياد رادولسكو :
رادولسكو رمان نويس مشهور رومانيايي در چنين روزي در سال 1802 ميلادي به دنيا آمد ." گراماتيكا" عنوان مهمترين اثر اوست .
تولد ساموئل الكساندر :
در چنين روزي در سال 1859 ميلادي الكساندر فيلسوف انگليسي ديده به جهان گشود . " قانون اخلاق و پيشرفت" عنوان مهمترين اثر اوست .
در گذشت جرج پي بيكر :
در چنين روزي در سال 1935 ميلادي بي بيكر نمايشنامه نويس آلماني دار فاني را وداع گفت . "فن نمايشنامه نويسي " عنوان مهمترين اثر اوست . وي به هنگام مرگ 68 سال داشت .
روز ارتش در عراق :
همه ساله چنين روزي به عنوان روز ارتش در عراق گرامي داشته مي شد . صدام حسين يكي از پايه هاي حكومت ديكتاتور مابانه خود را بر مبناي نيروهاي نظامي استوار ساخته بود .
روز كودكان در اروگوئه :
همه ساله چنين روزي به عنوان روز كودكان در اروگوئه گرامي داشته مي شو د .
روز عيدي دادن در اسكاتلند :
همه ساله چنين روزي به عنوان روز عيدي پس از سال نو ميلادي در اسكاتلند مشهور است . در اين روز خانواده ها با ديدار يكديگر ، به همديگر عيدي مي دهند .
نظر شما