حجت الاسلام حميد شهرياري، مدير گروه فلسفه و الهيات مركز تحقيق و توسعه علوم انساني (سازمان سمت)، در گفتگو با خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر" گفت : از آنجا كه فلسفه و زير شاخه هاي آن در رشته هاي مختلفي تدريس مي شوند، لازم است كتابهاي درسي فلسفه با مخاطبان خاص خود در رشته هاي مختلف به تناسب حال آن رشته و مخاطبان آن تدوين شوند.
دكتر حميد شهرياري كه به تازگي مديريت گروه فلسفه را در اين سازمان بر عهده گرفته است اظهار داشت : اين برنامه به تصويب رسيده، و رويكرد اصلي آن به منابع درسي و كمك درسي است. با توجه به اينكه مركز تحقيق و توسعه علوم انساني نيز از مراكز وابسته به سمت است، در مواردي كه نگارش منابع درسي نيازمند پژوهشهاي مستقلي باشد، اين موارد در دستور كار مركز تحقيق قرار خواهد گرفت تا با ارائه تحقيقات و پژوهشهاي بنيادين و زيربنايي ادبيات لازم جهت نگارش كتابهاي درسي نيز به موازات آن توليد شود.
دكتر شهرياري كه معاونت پژوهشي اين مركز تحقيق را نيز بر عهده دارد، متذكر شد: از آنجا كه شهر مقدس قم خاستگاه اصلي علوم اسلامي و علوم تابع آن است، سازمان سمت دفتري را در اين شهر زير نظر معاونت پژوهشي سمت دائر كرده است تا از توان موجود در اين شهر نيز استفاده شود.
دكتر شهرياري درباره اين طرح اظهار داشت : اين برنامه شامل پنج قسمت است كه برخي از آنها مربوط به تدوين منابع درسي و كمك درسي و بخشي از آن مربوط به توليد انديشه و فكر فلسفي و مقدمات لازم براي آن به هدف نهضت نرم افزاري در حوزه فلسفه است. بخش اول: شامل معرفي مكاتب فلسفه اسلامي با رويكردهاي مختلف از جمله مشاء، اشراق و حكمت متعاليه و شروح متعاقب و تدوين هر يك به صورت كتاب درسي به چهار صورت است. صورت اول كتابهاي درسي در سه سطح آشنايي، مياني، و تخصصي. صورت دوم: كتابهاي توصيفي به همراه نقد و بررسي مباني و ادله در زمينه مكاتب فلسفه اسلامي و شخصيتهاي معروف آن. صورت سوم: بررسي هاي تاريخي در زمينه فلسفه اسلامي و مكاتب مختلف درون آن با رويكردهاي مختلف (انديشه محور، فيلسوف محور) جهت آشنايي با افكار فيلسوفان اسلامي و اخذ و اقتباسها و تأثيرات بعدي. صورت چهارم: نقد و بررسي هاي لازم جهت ارتقا كمي و كيفي مسائل موجود در فلسفه اسلامي به همراه حذف و اضافات ضروري منطبق بر نيازهاي وضعيت موجود در عصر حاضر.
وي همچنين موارد بخش دوم را نيز چنين بر شمرد : بخش دوم شامل معرفي فلسفه هاي مضاف در سطوح مختلف و نقد و بررسي آنها طي سه مرحله است: مرحله اول- ترجمه يك كتاب در هر حوزه به منظور آشنايي با آن حوزه در صورتي كه ادبيات موجود كافي تشخيص داده نشود. مرحله دوم - معرفي مسائل و جمع آوري ادله موجود در هر مسأله در هر يك از حوزه ها. مرحله سوم - نقد و بررسي ادله جمع آوري شده و تدوين و نظريه پردازي منطبق بر معيارهاي فرهنگ ديني در هر يك از حوزه ها و توليد انديشه جديد. فلسفه هاي مضاف البته شامل فلسفه معرفت، متافيزيك، فلسفه نفس، فلسفه دين، فلسفه علم، فلسفه اخلاق، فلسفه هنر، فلسفه زبان، فلسفه سياسي، فلسفه تاريخ و مانند آن هستند.
دكتر شهرياري موارد بخشهاي بعدي را نيز تشريح كرد: بخش سوم: نگارش تاريخ فلسفه غرب در قالبهايي چون ترجمه يك دوره تاريخ فلسفه غرب از ناشران معتبر و نگارش دوره هاي تاريخ فلسفه غرب در سطوح مختلف مذكور در سرفصلهاي درسي دوره هاي آشنايي، مياني و تخصصي. بخش چهارم: معرفي مكاتب فلسفي غرب در دوره جديد و پساجديد و انديشمندان در هر مكتب و نقد و بررسي ايشان: مانند نيچه، هيوم، كانت، راولز، مك اينتاير و غيره. بخش پنجم: نظريه پردازي و توليد علم در فلسفه اسلامي مبتني بر شرح و بسطها، و نقد و ارزيابي هاي صورت گرفته در مكاتب مختلف فلسفه اسلامي به ويژه حكمت متعاليه و عرضه آن در قالب كتابهاي مبنايي و توليدي.
دكتر شهرياري در ادامه به نهضت نرم افزاري و توليد علوم كه چند سالي كه در كشور ما برپا شده اشاره كرد و گفت : اين نهضت نيازمند مقدماتي است كه آموزشهاي صحيح مبتني بر كتابهاي درسي متنوع و متقن از موارد ضروري آن است. وقتي نهضتي برپا مي شود كه ريشه اي عميق در بين جامعه علمي داشته باشد و اين با آثار يك يا دو انديشمند فراهم نمي شود.
وي با تأكيد بر اين نكته كه بايد براي جامعه محققان فضايي ايجاد شود تا حركتي جمعي را در پي داشته باشد تصريح كرد: اين امر بدون آموزش صحيح در سطوح مختلف ميسور نيست. در حال حاضر يكي از ملزومات اين كار، منابع و كتب درسي در زمينه هاي مختلف است. سازمان سمت كه وظيفه اصلي آن مطالعه و تدوين كتب درسي است در نظر دارد اين مهم را به انجام رساند.
مدير گروه فلسفه و الهيات مركز تحقيق و توسعه علوم انساني افزود: از آنجا كه نظريه پردازي و توليد علم به معناي حقيقي كلمه محتاج طي مقدماتي ضروري و اساسي است، در اين طرح بر آنيم تا اين مقدمات را درون آن بگنجانيم تا ضمن عمق بخشيدن به محتواهاي موجود در ادبيات فلسفي، آشنايي با زير رشته هاي جديد در فلسفه، و تمركز بر نقاط قوت سنت فلسفي خويش، بتوانيم با اصلاحات لازم در محتوا و قالب، ساختار جديدي در فلسفه اسلامي كه منطبق بر اقتضاي فضاي جديد تفكر فلسفي است و در عين حال با پيشينه سنت فلسفي ما نيز تطبيق دارد بنيان نهيم.
وي همچنين بر اين نكته تاكيد كرد كه اگر نخواهيم صرفاً منتظر باشيم كه هر از چندي محققي برجسته با توانمنديهاي شخصي خويش شكوفا شود، بايد به نحوه تربيت دانش آموختگان حوزه فلسفي توجهي جدي كنيم. بدون شك از دانش آموختگاني مي توان توقع نظريه پردازي داشت كه مراحل آموزشي ايشان مبتني بر كتب و منابعي كه جامع، غني و مبتني بر نيازمندي هاي روزگار ماست صورت گرفته باشد تا تربيت مستدام توليد كنندگان فكري را به همراه داشته باشد. و شاهد شكوفايي جمعي جامعه فلسفي باشيم.
دكتر شهرياري در پايان گفت : اين كار سترگ البته نيازمند مساعدت، همفكري، همدلي و همراهي تمامي اهل حكمت و فلسفه است. به همين جهت از همه انديشمندان حوزه فلسفه و مراكز پژوهشي فعال در اين حوزه دعوت مي كنيم تا در اين طرح عظيم مشاركت كنند و نظرات و پيشنهادات خود را به سازمان سمت ارسال دارند. و با ارسال طرحهاي تكميلي به غناي برنامه بيافزايند.
نظر شما