به گزارش خبرنگار مهر، مسجد جامع ساوه از اولین مساجدی است که در ایران ساخته شده و تاکنون چندین بار مرمت شده است. این مسجد دارای گنبد، صحن، مناره، شبستان و محراب‌هایی با خطوط کوفی و ثلث است.
عمر بنای مسجد جامع ساوه تاکنون به طور دقیق تعیین نشده، اما کتیبه‌هایی در این مسجد یافت شده که قدمتشان به قرن چهارم هجری قمری برمی گردد؛ با این توصیف مسجد جامع ساوه، حداقل یک هزار سال قدمت دارد.
این مسجد از بناهایی است که با توجه به قدمت آن، از شگفتی های معماری ایران به شمار می رود، اما به دلیل بی توجهی مسئولان، هم اکنون علاوه بر آن که جایگاه فرهنگی و تاریخی اصیل خود را از دست داده؛ از نماد فرهنگ و تاریخ شهر ساوه، به نماد عقب ماندگی آن تبدیل شده است.
مسجد جامع ساوه هم اکنون یک مکان متروکه در جنوب شهر ساوه است که به دلایل مختلف مانند عدم رسیدگی و مرمت، موریانه زدگی، نمور بودن دیوارها و ترک خوردگی، دچار فرسایش شده و با پیشرفت چنین روندی تا چند سال آینده، دیگر نای ایستادن نخواهد داشت.
پتانسیل های تاریخی شهر ساوه به طور مناسب ساماندهی نشده اند
محمد بهاروند، فرماندار ساوه با اشاره به اهمیت آثار و بناهای تاریخی شهر ساوه گفت: تاکنون از ظرفیت این بناها در این شهر به درستی استفاده نشده و لازم است که تمامی دستگاه های ذیربط با همکاری و تعامل، در جهت احیای بناهای تاریخی این شهر به ویژه مسجد جامع که نگین این شهر است، گام های عملی بردارند.
وی ابراز داشت: بناهای مشابه مسجد جامع ساوه، در دیگر شهرهای کشور وجود دارد که مسئولان آن شهرها با استفاده از این پتانسیل فرهنگی و تاریخی، توانسته اند علاوه بر معرفی منطقه خود، در زمینه جذب گردشگر نیز موفق عمل کنند.
مسئولان میراث فرهنگی احیا و مرمت مسجد جامع ساوه را پیگیری گنند
محمود نجفی، رئیس کمیسیون نظارت و بازرسی شورای شهر ساوه نیز با ابراز گله مندی از کم توجهی اداره میراث فرهنگی و گردشگری به این مسجد، گفت: هم اکنون این مسجد و سایر بناهای تاریخی شهر ساوه در آستانه نابودی قرار دارد و لازم است که مدیران کل این سازمان، برای این مساله چاره اندیشی کنند.
وی ادامه داد: ساوه هم اکنون نخستین شهر استان مرکزی از نظر داشتن بناهای تاریخی است، اما متاسفانه بناهای تاریخی ارزشمند آن که از ظرفیت های مناسبی برای جذب گردشگر نیز برخوردارند، مورد غفلت مسئولان میراث فرهنگی قرار گرفته است.
رئیس کمیسیون نظارت شورای شهر ساوه افزود: برخی شهرهای کشور مانند کاشان و خوی از ظرفیت های تاریخی و فرهنگی خود، در جهت جذب بازدیدکننده و گردشگر به نحو احسن استفاده کرده اند و ما نیز از مسئولان میراث فرهنگی و گردشگری استان و شهرستان، می خواهیم تا ضمن احیا و سرمایه گذاری در بناهای تاریخی ساوه به ویژه مسجد جامع، زمینه جذب گردشگر به این شهر را فراهم کنند.
نجفی با بیان این که باید اهتمام بیشتری در زمینه معرفی جاذبه های تاریخی شهر ساوه انجام شود، ابراز داشت: لازم است تا ضمن فراهم کردن امکانات لازم و شرایط مناسب برای رفاه حال گردشگران و مسافران در این شهر، پیشینه تاریخی ساوه نیز معرفی و اطلاع رسانی شود.
اعتبارات ۱۰۰ میلیون تومانی جوابگوی هزینه مرمت این مسجد نیست
علی اکبر صدیف، رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ساوه گفت: مرمت مسجد جامع ساوه نیازمند بیش از ۷۰ میلیارد ریال اعتبار و ایجاد یک مجموعه گردشگری در محوطه این مسجد برای جذب گردشگران، نیازمند حدود ۸۰ میلیارد ریال اعتبار است و اعتبارات کنونی ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومانی، جوابگوی هزینه های مرمت این مسجد نیست.
وی بیان داشت: مسجد جامع ساوه در سال ۱۳۱۰ هجری شمسی در فهرست آثار ملی ثبت شد و قطعا شرایط ثبت جهانی را نیز داشته، اما به دلیل کم توجهی به مرمت این بنای ارزشمند، این اتفاق حاصل نشده و در حال حاضر نیز با توجه به آسیب دیدگی و عدم مرمت، امکان ثبت جهانی را ندارد.
صدیف ادامه داد: این مجموعه همچنین به دلیل نداشتن شرایط لازم مانند خدمات و امکانات مورد نیاز برای جذب گردشگر، تاکنون مورد موافقت برای ثبت جهانی قرار نگرفته است.
به گفته وی، اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ساوه هم اکنون کار مرمت مسجد جامع ساوه را با اعتبارات محدود آغاز کرده تا مشکلات مهم و اولیه این مسجد برطرف شود.
مساجد تاریخی در کشور ما، علاوه بر آن که از نظر فیزیکی یک بنای قدیمی و ارزشمند محسوب می شوند، به نوعی فرهنگ و هنر آن منطقه در روزگار پیشین را نیز با خود به همراه دارند و جزو ذخایر معنوی و انتقال دهنده فرهنگ و ارزش های دینی مذهبی هستند.
با آگاهی به این مساله، لزوم رسیدگی و حفاظت از این بناهای تاریخی آشکار می شود و مسجد جامع ساوه نیز به عنوان یکی از قدیمی ترین آثار تاریخی و فرهنگی استان مرکزی، از این امر مستثنا نیست. امید است این مسجد در سایه حمایت مسئولان، مربوطه رنگ و جانی تازه به خود بگیرد و به جای متروکه شدن، جایگاه شیفتگان فرهنگ و هنر اسلامی و آثار تاریخی شود.
گزارش و عکس از بهرام جاپلقی
نظر شما