مصیبت مدرک اسمی در حوزه/ تلنگر به حوزه می‌زنم

به گزارش خبرگزاری مهر، آیت‌الله محی الدین حائری شیرازی در مورد نگاه حوزه علمیه به مسئله اخلاق اظهار کرد: خدمت بزرگی که حوزه می‌تواند به طلاب در زمینه درس و استاد اخلاق بکند، این است که به آن‌ها بگوید خودتان استاد اخلاق خودتان هستید؛ «إِنَّا جَعَلْنَا مَا عَلَى الْأَرْضِ زِینَهً لَّهَا لِنَبْلُوَهُمْ أَیُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا»؛ «ما هرچه در روی زمین است زینت آن قرار دادیم تا امتحانشان کنیم که کدامشان به عمل بهترند».

وی ادامه داد: حوزه باید به طلبه بگوید، درست است که ما در پای درس حضور غیاب می‌کنیم؛ اما این حضور غیاب اسمی است؛ حضور غیاب رسمی نیست؛ چرا؟ چون استاد وقتی بخواهد به دفتر مدرسه اعلام حضور و غیاب کند، یعنی این فرد جسمش حاضر بوده است؛ اما خبر ندارد که روحش حاضر بوده است یا خیر! شاگرد در جلسه جسمش حاضر است و به‌طور طبیعی استاد هم باید به مدیریت مدرسه اعلام کند که شاگرد حضور داشت؛ این حضور، حضور اسمی است؛ نه حضور رسمی. نتیجه حضور اسمی دانش اسمی و مدرک اسمی است که ما به‌وفور به این مصیبت گرفتاریم.

وی افزود: بنابراین حضور اسمی، جای حضور رسمی را گرفته است. تنها شاگرد می‌تواند حضور غیاب رسمی را تشخیص دهد که چقدر از ساعت درس را پای کلاس بوده و به درس گوش فرا داده است و از این طریق می‌تواند خودش را مدیریت کند و تصمیم بگیرد. طلبه باید خودش برای خودش دفتر حضور غیاب داشته باشد.

وی با بیان اینکه متأسفانه امروز امتحان‌ها هم اسمی است، اظهار کرد: دلیلش این است که نمره را به پاسخ سؤال می‌دهند؛ این‌که این پاسخ از روی حافظه و طوطی‌وار بدون فهمیدن اصل مطلب بوده یا از روی درایت و فهمیدن بوده، به آن کار ندارید. شما می‌گویید جواب را درست داده من هم به پاسخ صحیح نمره می‌دهم. این‌که طلبه این درس را فهمیده و پاسخ داده است، نمی دانید؛ زیرا به ظاهر آن اکتفا می کنید. بنابراین امتحانات حوزه هم اسمی می‌شود و چون پایه‌های دروس حوزه را براساس قبولی در امتحانات قرار می‌دهید، نمی‌تواند پایه رسمی باشد در حالی که امتحان اسمی بوده است. نتیجه تابع اخص مقدمتین است؛ چون او رسمی نبوده، بنابراین مدرک دکتری و آیت‌الله اسمی می‌شود؛ درس خارج هم اسمی می شود. بنابراین چیزی در حساب ندارید؛ یعنی یک عناوین باد کرده و پرحجم و کم‌محتوا.

تلنگر به حوزه می‌زنم

آیت‌الله حائری شیرازی در پاسخ به این سئوال که برای حل این کار باید چه کنیم؟ تصریح کرد: اگر می‌خواهید آینده درست شود، اشتباهاتتان را بپذیرید؛ شما بنا بود، حضور و غیاب‌‌تان را زمینه ظرفیت‌سازی کنید؛ ‌ یعنی در این دوره که مکلف حاضر باشد به‌دلیل امتحانات باید مطالب را پس بدهد، از این استفاده کنید که او بداند چرا درس می‌خواند و برای چه درس می‌خواند و این درس در زندگی و دیگران چه نقشی خواهد داشت؟ در این فرصت او عاشق این علم بشود. حضور غیاب کنید؛ ‌امتحان بگیرید [اما طوری] که طرف باورش بشود طلبگی خدمت است و با این درس می‌تواند گره‌گشا شود.

وی گفت: از شما سؤال می‌کنند، ‌ اولین درسی که طلبه می‌خواند چیست؟ روخوانی قرآن است. شما خطرات ضعیف در روخوانی را به طلبه نگفتی؛ ‌ او چطور عاشق روخوانی شود؟ چون فوایدش را نگفته‌اید. وقتی این‌گونه شد، استاد را به‌عنوان ناجی خود نگاه می‌کند؛ درس را به‌عنوان سازنده خودش می‌بیند؛ هر روز می‌گوید من می‌روم درس و یک نتیجه بزرگ می‌گیرم و اگر یک روز این درس  تعطیل بشود من خسارت بزرگی می‌بینم.

به نقل از مجله فکری تحلیلی حوزه و روحانیت، این استاد اخلاق تاکید کرد: حالا در سراسر حوزه از سطح پایین تا بالاترین سطح، در سراسر آموزش و پرورش و دانشگاه از پایین تا بالاترین سطح، اگر اعلام شود ‌فردا استثنائاً درس‌ها تعطیل شده است؛ ‌آیا کسی عزا می‌گیرد؟ همه جشن می‌گیرند! این یک مصیبت است و حوزه باید حواسش جمع باشد. ‌من این تلنگر را به حوزه می‌زنم؛ باید یک حس بیداری در آن‌ها ایجاد شود.