به گزارش خبرگزاری مهر، یادداشت پیش رو به قلم علیرضا کمیلی به چالش ها و موانع صدور انقلاب می پردازد؛
وقتی به حوزه‌های تمدنی مانند ایران، هند، چین، رم و... می‌نگریم، همگی را دارای تمایزاتی در زبان و لباس و سبک زندگی و حتی فرهنگ و اندیشه می یابیم، البته این حوزه‌های تمدنی از یکدیگر نیز تأثراتی عمیق پذیرفته اند، چندی پیش با چند طلبه چینی صحبت می کردم، از کشور یک و نیم میلیاردی آنها، شاید دو درصد مسلمان هستند اما جلساتی برای سعدی و حافظ خوانی داشتند! با تعجب پرسیدم که چرا؟ گفتند که این شاعران در کشور ما خیلی معروف هستند و مردم به اشعار آنها علاقه خاصی دارند!
ارتباط فرهنگ و جغرافیا و اهمیت آن در صدور انقلاب
نکته جالب توجه این است که گویی فرآیند تاثیرپذیری تمدن‌ها بر یکدیگر نسبت به مرکز آنها تا مرکز تمدن دیگر یک طیف است، یعنی مثلا اگر به پاکستان که در میانه فرهنگ هندی و ایرانی است بنگریم، می‌بینیم که حتی در زبان «اردو» نیز این طیف گوناگون قابل مشاهده است، یعنی نیمی از کلمات از فارسی و نیمی دیگر از هندوستان متاثر گشته اند! از همین روست که دیده‌ام ترک زبان‌ها یا اردو زبان‌ها حتی بهتر از انگلیسی و عربی، فارسی را متوجه می‌شوند و وقتی زبان خارجی بلد نباشند، زبان فارسی را برای گفتگو ترجیح می‌دهند.
این پدیده که در نقاط متعدد دیگر نیز قابل ذکر است، نشان می‌دهد که انتقال فرهنگی نه یک فرآیند هوایی که مسیری زمینی است که در بستر «ارتباطات اجتماعی جوامع با یکدیگر» در بلندمدت شکل می‌گیرد و از این منظر، فرهنگ و جغرافیا رابطه‌ای تنگاتنگ با یکدیگر دارند.
تصویر اشتباه از صدور انقلاب
با این فرض و مقدمه‌ای که توضیح داده شد، تصوری که درباره «صدور فرهنگ انقلاب» داریم نیز باید تغییر کند، گرچه امروزه رسانه‌ها ابزارهایی موثر در انتقال فرهنگ هستند ولی انتقال مناسب یک فرهنگ از راه دور یا صرفا از طریق رسانه میسور نیست، به همین دلیل است که حضور سالیانه دو میلیون توریست ایرانی در ترکیه را باید یکی از عوامل موثر گسترش فرهنگ غربی در جامعه ایرانی دانست!
در این منظر مردمان صاحب یک تمدن و سخن جدید باید اول خودشان باوری عمیق و رفتار و اندیشه‌ای برآمده از آن گفتمان داشته باشند تا بتوانند در ساز و کار طبیعی «ارتباطات میان فرهنگی» آن را منتقل کنند، مادامی که نگاه به یک پاکستانی یا عرب در جامعه ایرانی محبت آمیز و همراه با تکریم نباشد، نمی‌توان انتظار انتقال فرهنگی نیز داشت، از همین رو مدیریت تصویر جامعه نسبت به دیگران خود امری ضروری است.
جایگاه مرزنشینان در صدور انقلاب
نکته مهمتر اینکه نقش اقوام و مذاهب گوناگون و مرزنشینان که ارتباطی گسترده با آن سوی مرزها دارند نیز محوری است، اگر به نقشه ایران بنگریم، درمی‌یابیم که دقیقا از جنس همان آذری و ترکمن و بلوچ و عرب و کردی که در این سوی مرزها داریم در سوی دیگر مرزها نیز وجود دارد و زندگی می‌کنند، از همین روست که انتقال فرهنگ انقلاب اسلامی بدون همراهی اقلیتهای قومی و مذهبی میسور نیست؛ با این نگاه تقویت روزافزون مساله وحدت اسلامی و همدلی اجتماعی در جامعه ایرانی امری حیاتی و تمدن ساز محسوب می‌شود.
مردمی بودن، ماهیت اصلی صدور انقلاب
بنا بر آنچه ذکر شد به این نتیجه می رسیم که صدور انقلاب یک پدیده کاملا مردمی است و نمی توان انتظار داشت که جمعی با سفر به کشورهای مختلف فکر انقلاب اسلامی را به نحوی عمیق منتشر سازند، باید تشکلهای مردمی تلاش کنند که گفتمان انقلاب را در کنار نگرش جهانی آن در جامعه ایرانی تثبیت کنند، در خلال وجود چنین جمع‌هایی است که ارتباطات میان فرهنگی بتدریج جهت درست خود را خواهند یافت و انتقال فکر و اندیشه رخ می‌دهد.
در این میان، نقش حرم مطهر علی بن موسی الرضا(ع) در شرق ایران زمین، نقشی محوری و تمدن ساز محسوب می شود، اگر به مشهد به مثابه مرکز تولید معنا در ذیل تمدن اسلامی و انقلابی نگاه شود و اگر ارتباطات فرهنگی سایر جوامع با ایران را در قالب زائران حرم مطهر امام رضا علیه السلام بنگریم، «مشهد» بیش و پیش از همیشه و همه جا اهمیت می یابد. ایجاد نگاه جهانی مبتنی بر گفتمان انقلاب، ضرورتی است که در مشهد بیش از سایر نقاط ایران شایسته توجه است و از همین روست که فعالسازی بدنه مردمی در این راستا اهمیت دوچندان دارد.
ضعف زبانی در ارتباط‌گیری با زوار
ضعف زبانی و ارتباطی باعث شده تا ارتباط زوار غیرایرانی با ایرانی ها صرفا از طریق مغازه دارهایی که به حسب ضرورت زبان آموخته‌اند یا برخی عرب‌های مقیم مشهد رخ دهد و اندکی هم مهاجرین اردو زبان در این ارتباطات نقش آفرین اند، وقتی حمل و نقل هوایی مرزها را کوتاه کرده و حضور گسترده عربها را در مشهد ایجاد نموده است، آموختن زبانهای اردو و عربی و اذری برای فعالان جهانی مشهد ضروری است. شناخت مناسب از فرهنگ زواری که نوعا در آنجا حاضر می‌شوند و کشورهای همسایه و ایجاد نگاهی کرامت آمیز به آنها از ملزومات اقدام فرهنگی برای زوار غیرایرانی در مشهد است.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی آستان قدس رضوی
نظر شما