عبور اسپيلبرگ از دروازه "مونيخ"

به گزارش خبرنگار سينمايي "مهر"، "مونيخ" داستان پنج مامور موساد است كه ماموريت مي‌يابند فلسطينياني را ترور كنند كه گفته مي‌شود در واقعه سپتامبر سياه در سال 1972 ميلادي در المپيك مونيخ ورزشكارهاي اسرائيلي را به قتل رسانده اند. در اين واقعه 11 ورزشكار اسرائيلي ربوده شده و به قتل رسيدند.

فيلم با جلسه اي سري بين "گلدا ماير" نخست وزير اسرائيل با اين پنج مامور شروع مي شود كه گلدا ماير در آن جلسه فرمان ترور افرادي كه ورزشكاران اسرائيلي را به قتل رسانده اند، صادر مي كند. كارگردان "مونيخ" به دليل نگراني و ترس از اينكه مورد فشار قرار گيرد ساخت اين فيلم و فيلمبرداري صحنه هاي آن را تحت تدابير شديد امنيتي انجام داد. گويا نگراني وي به جا بود، چرا كه به محض اتمام كار ساخت فيلم، مقام هاي صهيونيستي شروع به انتقاد كردند و نه تنها از مضمون فيلم بلكه از لحاظ فني نيز آن را سطحي، ارزيابي كردند. اسپيلبرگ هم كه در جهت حمايت از يهوديان سابقه فيلمسازي دارد، فيلم اخير خود را  "دعا براي صلح" توصيف كرد.

پوستر فيلم "مونيخ"

كارگردان در اين فيلم تصوير سياهي از سرنوشت پنج مزدور صهيونيستي ارائه داده است كه به منظور ترور و حذف فيزيكي رهبران فلسطيني مامور شده اند. اسپيلبرگ با مهارت خاصي از طريق ديالوگ هاي صورت گرفته در اين فيلم  2 ساعت و 30دقيقه اي به اعمال خشونت و ضدخشونت پرداخته و در آن چگونگي ترور رهبران فلسطيني را در پايتخت هاي كشورهاي اروپايي به تصوير كشيده است. اسپيلبرگ در فيلم "مونيخ " به تسويه حسابهايي پرداخته كه در پس تداوم خشونت هاي مستمر صهيونيست ها با فلسطيني ها طي ساليان متمادي وجود دارد.

گويا اين كارگردان شهير يهودي كه با ساختن فيلم هايي نظير "فهرست شيندلر"، "ملكه مصر" و "نجات سرباز رايان" خدمات زيادي به صهيونيسم كرد، درصدد ماجراجويي است و ممكن است جنت مكاني خود را در بين مبلغين "قبالا" در هاليوود از دست بدهد. منتقدان سينما عقيده دارند كه دانيل كريگ به عنوان قهرمان داستان "مونيخ" جايزه اسكار سال آينده را از آن خود خواهد كرد. اما امسال حتي در گلدن گلوب هم جزو 10 فيلم برتر نبود.

واكنش ها هر چه باشد بايد به اين نكته توجه كرد كه اسپيلبرگ توانمندي هنري و فني خود را در خدمت مسائل سياسي قرار داده  تا مخاطب را به تامل و انديشه وادارد. "حسام ذكريا" منتقد مصري سينما در خصوص فيلم "مونيخ" مي گويد: "اين فيلم بيانگر مرارت هايي است كه كارگردان از وقايع جهان متحمل شده است." به باور وي "كارگردان در اين فيلم با ديد عميق فلسفي و انساني به مسائل و حوادث نگريسته است."

منتقد مصري مي‌افزايد: "اسپيلبرگ در فيلم "مونيخ" نه به مسائل فلسطين و نه به مسائل عربي آن طور كه به اسرائيلي ها پرداخته است اهتمام نورزيده، بلكه وي به سرنوشت يهودياني پرداخته است كه در نتيجه اقدامهاي تجاوزكارانه و ددمنشانه و غيرانساني خود در حق فلسطيني ها به آن دچار شده اند و با به كارگيري ابزار قانوني و غيرقانوني در جنگ با فلسطيني ها به جنبه حيواني و غيرانساني خود تاكيد دارند."

استيون اسپيلبرگ پشت صحنه فيلم "مونيخ"

حسام ذكريا مي گويد: "در پايان فيلم سرنوشت تيره شخصيت هاي فيلم را مي بينيم كه مضطرب و نگران و وحشت زده هستند كه در نهايت به خودكشي روي مي آورند، چرا كه به اين نتيجه رسيده اند كه در نتيجه اعمال غيرانساني و حيواني كه انجام داده اند كشته خواهند شد. لذا به دليل ترس از اين نگراني، هميشه در حالت اضطراب و وحشت به سر مي برند. كارگردان در اين فيلم تلاش كرده تا حقايقي را كه يهوديان براي استقرار آرامش به آن اهتمام مي ورزند و درجه غيرانساني بودن آن را بيان كند."

برخي از افراد صحت داستان را تائيد مي كنند، برخي ديگر با انتقاد از وي اين كارگردان 70 ميليون دلاري را به طرفداري از فلسطيني ها متهم مي كنند. اسپيلبرگ خود در اين باره  مي گويد: "زماني كه تصميم به ساخت اين فيلم گرفتم به واكنش هاي آن فكر كردم. اين فيلم بر اساس كتاب "جرج يوناس" (سال 1984) تهيه شده و خوشحالم از اين كه توانستم از چنين كتاب معتبري استفاده كنم."

سازمان جاسوسي رژيم صهيونيستي موسوم به موساد يكي از تروريست هاي فيلم را مورد انتقاد قرارمي دهد و اعلام كرده فيلم از اعتبار برخوردار نيست. برخي منتقدان فيلم را طولاني، برخي مبهم و برخي ديگر غيرتجاري ترين فيلم از تجاري ترين كارگردان هاليوود مي دانند.