به گزارش خبرنگار فرهنگ و ادب مهر، دكتر حسين پاينده هر مقطع تاريخي را حاوي سبك ها و مكاتب مختلف ادبي دانست و گفت : پيدايش سبك هاي ادبي مرهون دگرگوني هاي فرهنگي و تاريخي هستند ؛ بدين معنا كه هر گاه نگاه فلسفي ما به دنيا تغيير كند، جهان ادبي نيز دستخوش دگرگوني مي شود.
وي به نحوه حضور مكتب رمانتيكها در اوايل قرن نوزده ميلادي اشاره كرد و افزود : مكتب رمانتيك واكنشي به مكتب نئوكلاسيك ها به شمار مي رفت كه شالوده آن بر خرد و عقلانيت استوار گشته بود و خود واكنشي بود به آراي انسان مدارانه رنسانس . در انديشه نئو كلاسيك، نظريه " زنجيره بزرگ هستي " توصيف گر وضعيت انسان در ميان عالم فرشتگان و عالم نبات بود . مطابق اين نظريه، انسان مي بايست با محور قرار دادن خرد، بهترين ها را گزينش كند كه در آن زمان، كلاسيسيسم بهترين سبك در ساحت ادبيات تلقي مي شد.
اين مترجم و استاد دانشگاه سپس به پيدايش رمانتي سيسم به عنوان محصول جديد تاريخ و برخاسته از تحولات صنعتي ، نظامي و اقتصادي قرن نوزده پرداخت و يادآور شد : روح اين دوره، روحي عصيانگر بود كه احساس را جايگزين عقل كرد و به مقوله هويت نيز بيش از پيش توجه نمود. بدين سان ويژگي ادبيات رمانتيك هم عدول از قواعد گذشته و تاثيرپذيري از تحولات زمانه بود.
پاينده پيدايش ادبيات متفاوت را نشانگر تلاش براي تغيير و تحول عنوان كرد و ادامه داد : خصلت هاي اساسي ادبيات دوره مدرن در فروپاشي ارزش هاي جمعي، انزواطلبي و تنهايي قهرمان، ادراكات متفاوت او نسبت به جمع و سياليت ذهن و تعقل او بود. در اين مكتب، روان انسان وارد حيطه داستان گرديد و زمان و توالي زماني را نيز دستخوش گسست نمود.
وي با اشاره به پيروي ادبيات مدرن از نظريات فلسفي روزگارخود، از جويس و پروست به مثابه نويسندگان متفاوت نويسي نام برد كه با تاسي از نظريات روان شناسي ضمير ناخودآگاه، تصويري چندپاره و انشقاق يافته از قهرمان داستاني ارائه كرده اند.
به گزارش خبرنگار فرهنگ و ادب مهر، دكتر حسين پاينده با ورود به مبحث ادبيات پست مدرن، به موضوع تنش انسان با تاريخ در اين آثار اشاره كرد و افزود : مطابق تئوري ارسطو، تاريخ و ادبيات دو حيطه مجزا هستند كه يكي واقعيت عيني و ديگري واقعيتي ذهني به شمار مي رود .
پست مدرنيسم هر روايت تاريخي را يك روايت يا داستان مي داند . آنها معتقدند تاريخ شاهان، جنگها و ... همه داراي عناصري داستاني بوده و هر كس متفاوت از ديگري آن را روايت كرده است.
اين مترجم ادبي تصريح كرد : هر تاريخي كه نوشته مي شود، عكس و تصويري از واقعيت است پس رمان نويس نيز تفاوتي با تاريخ نويس ندارد. بر اين اساس مي توان كتاب هاي تاريخ را رمان هايي حقيقي ناميد و اذعان نمود كه هيچ گونه تاريخ محضي وجود ندارد.
وي در ادامه از رمان پست مدرن به عنوان تاريخ بديل و بازنوشته ياد كرد و گفت : در آثار پست مدرن، تشخيص واقعيت از داستان امري غير ممكن است. براي نمونه مي توان به رمان " خطه آب گرفته " اثر گراهام سويفت اشاره كرد كه طي آن تاريخ انقلاب فرانسه با تاريخ زندگي شخصي يك معلم درهم آميخته است.
در ادامه نشست، داستان " ميزگرد " از سيمين دانشور قرائت شد و دكتر پاينده با بررسي نشانه هاي موجود در متن، آن را داستاني حاوي جنبه هاي پست مدرنيستي برشمرد كه با درهم آميزي ژانرهاي مختلف هنري اعم از شعر و داستان و نمايشنامه، تمام مسلمات و قطعيت هاي تاريخي را فرو ريخته و داستاني متفاوت و خلاف عادت خلق كرده است.
دكترحسين پاينده از رهگذر اين متن، پاره اي ويژگي هاي ديگر ادبيات پست مدرن را نيز مدنظر قرار داد و گفت : ارائه تصويري واژگون از تاريخ، سست ساختن حقايق مسجل و همچنين فرم هاي بديع از جمله مهم ترين شاخصه هاي اينگونه داستانها هستند.
به گزارش مهر ، وي در پايان تاكيد كرد : خوانش تك روايتي تاريخ ، زمينه ساز استبداد و ديكتاتوري روايي است ، چرا كه يك ايدئولوژي مسلط اجتماعي، روايتي واحد و بي تغيير را پديد مي آورد. كار مهم ادبيات پست مدرن، باز گذاشتن راه تاويل و تفسير براي شكستن تاريخ و كشف معاني مختلف از آن بوده است .
نظر شما