امير اسفندياري، مدير بازار بين المللي فيلم تهران در پاسخ به اينكه اين بازار امسال نهمين دوره برپايي خود را پشت سر مي گذارد، آيا تاكنون به جايگاه مطلوب خود دست يافته است و اگر نيافته اين مهم چه زماني محقق مي شود در گفت وگو با خبرنگار سينمايي " مهر "، در نخستين روز برپايي اين بازار گفت: شما هم به خوبي به خاطر داريد كه اين بازار كار خود را در هتل لاله از برپايي 6 غرفه آغاز كرد كه تعداد قابل توجهي از غرفه داران را شركت هاي ايراني از جمله بنياد سينمايي فارابي و اتحاديه تهيه كنندگان سينماي ايران تشكيل مي دادند.
وي افزود: ما در 6 دوره نخست بازار كار خود را بيشتر با حضور شركت هاي ايراني آغاز كرديم، از دوره هفتم جشنواره به بعد كه توجه ويژه به حضور تجاري سينماي ايران در خارج از كشور مطرح شد و اين مساله به عنوان مهمترين سياست بازار فيلم تهران مد نظر قرار گرفت، فعاليت براي گسترش بازار جدي تر و گسترده تر شد.
وي خاطر نشان كرد: در دوره ششم بازار فيلم تهران با توجه به اينكه بازار فيلم ايران در ميان شركت هاي خارجي جا افتاده بود، تعداد غرفه ها به حدود 20 رسيد و بازار گرم و خوبي براي ارايه محصولات ايراني به وجود آورد. بازار فيلم تهران كه انگيزه از تشكيل آن ايجاد بزرگترين بازار فروش و عرصه فيلم هاي ايراني است در ادامه اين سياست به تثبيت جايگاه خود پرداخت. از شركت هاي پخش كننده جهان براي حضور در بازار فيلم تهران دعوت به عمل آورديم و امسال سومين دوره برپايي بازار فيلم تهران با توجه به انگيزه ها و سياست هاي ارايه و فروش فيلم هاي ايراني در سطح گسترده است. همانطور كه مشاهده مي كنيد امسال رشد شركت كنندگان خارجي نسبت به سال گذشته قابل توجه است و ما هر سال رشد صعودي شركت كنندگان را شاهد هستيم و اميدواريم اين روند ادامه پيدا كند.
اسفندياري با تاكيد بر اينكه بازار فيلم در جهت گسترش خود تلاش زيادي به خرج مي دهد، ادامه داد: با توجه به رشد و گسترشي كه بازار فيلم تهران طي سال هاي برپايي خود داشته است ما تا 5 سال آينده مي توانيم در اين خصوص به بسياري از اهداف مان دست پيدا كنيم و بازار فيلم ما در جهان جايگاه مناسب خود را به دست بياورد. به گونه اي كه دست اندركاران عرصه خريد و فروش و عرضه فيلم براي خريد و انتخاب نوع خاصي از فيلم كه در بازار فيلم تهران ارايه مي شود، در اين بازار حضور يابد. بازار فيلم تهران به عنوان مكاني براي خريد و فروش فيلم هاي بدون خشونت و دور از مسايل غير اخلاقي كه مورد استفاده بيشتر ساخته هاي سينمايي ساير كشورهاي جهان قرار مي گيرد، مي تواند خود را در ميان ساير بازارهاي فيلم جهان مطرح كند.
مدير بازار فيلم تهران در پاسخ به اينكه در حال حاضر در جهان و به خصوص در منطقه خليج فارس بازارهاي فيلمي وجود دارند كه سالانه نزديك به 3000 شركت توليد و توزيع كننده بين المللي فيلم در آنها حضور پيدا مي كنند و نيازهاي مختلف خود را از اين بازارها تامين مي نمايند. بازار فيلم تهران با اين بضاعت تا چه اندازه مي تواند به رقابت با بازارهاي مشهور جهان از جمله MIP يا كن بپردازد، توضيح داد: ما بازار خودمان را داريم و نبايد آن را با بازار ساير كشورهاي جهان مقايسه كنيم. همانطور كه سينماي ما متفاوت است، بازار ما هم متفاوت با ساير بازارهاي فيلم جهان است. همانطور كه مقايسه فيلم هاي ايراني با آثار آمريكايي مقايسه چندان منطقي نيست، به همان نسبت مقايسه بازار فيلم تهران با MIP يا كن هم منطقي به نظر نمي رسد. اين بازارها هر كدام در گروه خود بايد قرار بگيرند و مقايسه شوند. بازار سينماي ايران با بازار فيلم هاي مستقل قابل مقايسه است. سابقه بسياري از اين بازارها و انواع فيلم هايي كه ارايه مي كنند با شرايط خاص بازار فيلم تهران اصولا" قابل قياس نيست. ما اصولا" در پي اين نيستيم كه با بازار فيلم كن رقابت كنيم.
وي ادامه داد: ما در جهان بازارهاي فيلمي هم داشته ايم كه نتوانسته اند به كار خود ادامه بدهند كه بازار MIFED از جمله اين بازارها است. ما بايد در پي ايجاد بازار قوي فيلم باشيم. بازار ما با بازارهاي فيلم دبي يا هنك كنگ قابل مقايسه نخواهد بود. بازارهاي فيلم زيادي در منطقه و جهان بوده اند كه با سرمايه گذاري و توجه بيشتري در منطقه كار خود را شروع كرده اند، اما خيلي زود از ادامه راه باز مانده اند. يكي از نشانه هاي موفقيت بازار فيلم تهران همين است كه ما توانسته ايم به ادامه راه خودمان ادامه بدهيم. آنچه كه موجب موفقيت و ادامه راه بازار فيلم تهران مي شود، ريشه هاي فرهنگي و اعتقادي ما است كه در فيلم هاي مان و آثار حاضر در اين بازار خود را نشان مي دهد.
اين مدير فرهنگي يادآور شد: ما براي برگزاري بازار فيلم با مشكلاتي مواجه هستيم. طي 4 سال گذشته ما تاكنون 4 بار محل برپايي بازار فيلم را عوض كرده ايم. اين مساله روي اعتبار بازار تاثير مي گذارد. به عقيده من بازار فيلم تهران براي اينكه بتواند به نقطه مطلوب خود دست پيدا كند، بايد توجه و سرمايه گذاري بيشتري روي آن صورت بگيرد. در حال حاضر يكي از مشكلات ما زمان برگزاري بازار فيلم است كه به دليل برگزاري جشنواره ها و بازارهاي بين المللي در ديگر كشورهاي جهان به طور مرتب تغيير مي كند. با اين حال ما در حال حاضر فهرستي از شركت هايي داريم كه براي حضور در بازار فيلم تهران اعلام آمادگي كرده اند، اما ما نمي توانيم اين شركت ها را به بازار دعوت كنيم.
اسفندياري درباره اينكه به نظر مي رسد بيشتر شركت كنندگان در بازار فيلم فروشنده هستند و مهمترين خريدار بازار فيلم تهران را سازمان صدا و سيما تشكيل مي دهد، اظهار داشت: شركت هاي ايراني كه در بازار فيلم تهران حضور هر كدام يكي از حقوق مادي فيلم هاي خارجي را خريداري مي كنند. يعني صدا و سيما حقوق پخش تلويزيوني، فارابي حق پخش سينمايي و شركت هايي ارايه فيلم هاي خانگي حق پخش ويديويي فيلم را خريداري مي كنند. بنابراين تنها خريدار بازار فيلم تهران تلويزيون نيست. از سوي ديگر، تامين فروش هاي داخلي بخشي از اهداف برپايي بازار فيلم تهران را تشكيل مي دهد. البته شركت هاي خارجي حاضر در بازار فيلم تهران آثار ايراني را براي ارايه بين المللي خريداري مي كنند.
وي درباره اينكه در بازار فيلم تهران چه ميزان خريد و فروش فيلم انجام مي شود و با توجه به اينكه رقم دقيقي در خصوص اين خريد و فروش مشخص نيست، دست اندركاران بازار فيلم تهران چگونه مي توانند سود آور بودن بازار فيلم به جهت اقتصادي را تعيين كنند، گفت: اين اتفاق زماني مي افتد كه از شركت كنندگان در بازار در خصوص سطح و ميزان مبادلات شان در بازار فيلم سوال شود و آنها حدودي را بيان كنند. البته ما جمع بندي اجمالي در خصوص سطح مبادلات داشته ايم، اما رقم دقيقي وجود ندارد. گاهي در مطبوعات عنوان مي شود كه بازار كن ميزان خريد و فروش روزانه را به صورت دقيق منتشر مي كند. دست اندركاران اين بازار براي دستيابي به رقم دقيق بايد از شركت كنندگان خود درباره فعاليت هاي شان سوال كنند. در حالي كه طي مدت زمان حضور ما در جشنواره كن به عنوان شركت كننده، هيچ پرسشي در خصوص سطح مبادلات مان صورت نگرفته است. البته ما تخمين كلي از خريد و فروش بازار فيلم تهران داريم و به نظر مي رسد در طول برگزاري بازار حدود 2 ميليون دلار خريد و فروش انجام مي شود.
مدير بازار فيلم تهران ادامه داد: بايد به اين نكته توجه داشت كه در بازار فيلم تهران به صورت مستقيم، هميشه خريد و فروش فيلم و عقد قرارداد وجود ندارد كه مشخص شود چه ميزان پول رد و بدل شده يا چه تعداد فيلم مورد توافق قرار گرفته است. بعضي اوقات فقط موافقت كلي صورت مي گيرد و بر سر خريد مقداري آثار توافقي به عمل مي آيد و پس از اتمام بازار است كه شركت ها به پرداخت پول يا دريافت فيلم اقدام مي كنند. البته ما اميدواريم طي سال هاي آينده به نقطه اي دست پيدا كنيم كه بتوانيم رقم دقيقي از اين مبادلات ارايه كنيم.
اسفندياري در پاسخ به اينكه با توجه به اين مساله كه بازار فيلم تهران براي حضور تعدادي از شركت هاي معتبر خارجي تسهيلاتي را در نظر مي گيرد و با توجه به اينكه سطح مبادلات مشخص نيست، چگونه مي توان مفيد بودن اين بازار را مشخص كرد، اظهار داشت: بازارهاي فيلم موفق جهان همانند كن يا هنگ كنگ هم براي خريداران تسهيلاتي همانند بليت هواپيما يا حتي هتل را در نظر مي گيرند. در حال حاضر تعدادي از بازارهاي جهاني كه از ما دعوت به عمل آورده اند، حاضر به دادن تسهيلات مختلف هستند، ولي ما در اين بازارها شركت نمي كنيم. مساله در اين است كه هر پديده يا كالاي فرهنگي نيازمند ارايه خوب و مناسب است و به طور قطع بايد در اين زمينه هزينه كرد. ما اين هزينه ها را در كمترين ميزان خود اعمال مي كنيم. در حال حاضر بازار فيلم تهران به تبليغ نياز ضروري دارد و بايد حمايت لازم در اين زمينه صورت بگيرد و بودجه مورد نياز تامين شود تا تبليغات متداول جهاني انجام شود. ما با حضور در بازار فيلم كن نيز نوعي چتر حمايتي براي بازار فيلم تهران به وجود آورده ايم و در صدد گسترش هر چه بيشتر اين بازار هستيم.
وي درباره اينكه برگزاري بازار فيلم تهران در كنار جشنواره بين المللي فيلم فجر يك تبليغ بزرگ براي بازار فيلم به حساب مي آيد يا خير، پاسخ داد: جشنواره بين المللي فيلم فجر جايگاه ويژه خود را در جهان دارد و با توجه به شهرت سينماي ايران اين جشنواره توانسته علاقمندان بسياري را به خود جلب كند. به همين خاطر برگزاري بازار فيلم در كنار جشنواره فيلم فجر براي بازار بسيار خوب و مفيد است. اما در اين ميان نكته منفي كه به وجود مي آيد، زمان برگزاري جشنواره است كه با جشنواره فيلم برلين تداخل مي كند كه به همين خاطر و با توجه به تغيير زمان برگزاري جشنواره ما نيز زمان برگزاري بازار را تغيير داديم. البته در نظر گرفتن زمان مناسب براي بازار كار ساده اي نيست. چون بايد تلفقيقي از رويدادهاي فرهنگي و هنري داخل و خارج از كشور مورد توجه و مطالعه قرار بگيرد تا امكان برگزاري خوب بازار فيلم فراهم شود. در مجموع من اميدوارم تمامي و شرايط و امكانات به نحوي فراهم بيايد كه بازار فيلم تهران به رشد و شكوفايي بيشتري دست پيدا كند.
نظر شما