۱۷۳طلایه‌دار علم ایران شناسایی شدند/ علوم پایه نخبه پرورترین گروه

​دکتر محمدجواد دهقانی در گفتگو با خبرنگار مهر با اعلام این خبر افزود: شناسایی نخبگان از اهمیت بسزائی برخوردار است و کشورهای پیشرفته علمی برای جذب نخبگان از سراسر دنیا برنامه ریزی و سرمایه گذاری می کنند که باعث شده است این کشورها به بزرگترین مقصد برای مهاجرت نخبگان علمی دنیا تبدیل شوند.

وی اظهار داشت: نخبگان ۱ درصد برتر دنیا، ۱۴ درصد از کل علم دنیا را تولید می کنند و همین گروه ۲۴ درصد از کل استنادهای دنیا را دریافت می کنند.

وی افزود: پایگاه طلایه داران علم ISI (http://pesi.isc.gov.ir) فهرست دانشمندان ۱درصد برتر دنیا را فراهم آورده است، هر چند مبتنی بر اصول علم سنجی می توان تا  ۲۰درصد پژوهشگران   برتر دنیا را در زمره نخبگان برتر علمی دنیا قرار داد. درواقع ۲۰درصد از محققان برتر دنیا ۶۶درصد از علم دنیا را تولید کرده و همچنین ۸۵درصد از استنادهای دنیا را دریافت می کنند. 

سرپرست ISC گفت: معیار انتخاب پژوهشگران برتر تعداد استنادهای صورت گرفته به آنها از طرف سایر پژوهشگران است. بر همین اساس پژوهشگرانی که توانسته اند براساس تحقیقات خود به بالاترین سطح اعتبار بین المللی دست یابند در دسته دانشمندان ۱درصد و ۲۰درصد برتر دنیا قرار می گیرند.

وی خاطرنشان کرد: طلایه داران علم ISI نویسندگان را برحسب دامنه فعالیت علمی شان در رشته های موضوعی ۲۲ گانه قرار می دهد. به این منظور تنها فعالیت نویسندگان در ۱۰ سال اخیر در محاسبات لحاظ می شود. نویسندگان هر رشته بر حسب تعداد استنادهایی که دریافت کرده اند مرتب سازی و سپس ۱درصد برتر به عنوان نخبگان علمی معرفی می شوند.

دهقانی افزود: فهرست فراهم آوری شده توسط طلایه داران علم ISI بدون اشکال نیست، زیرا هر نویسنده برحسب حرف اول نام و نام کامل خانوادگی هویت بخشی می شود. به عنوان مثال، حمید رضا احمدی به صورت  HR Ahmadi ثبت می شود. یک نام می تواند به چندین نفر اطلاق شود و یا نام یک فرد می تواند با املاهای مختلفی نگارش شده باشد. این دو مسئله در طلایه داران علم ISI به دلیل هزینه بالای پردازش اطلاعات نادیده گرفته شده است. 

وی گفت: پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) بر روی هر نام شناسایی شده در طلایه داران علم ISI پردازش های مختلفی را انجام داده است. بدین ترتیب تعداد ۱۷۳ نفر شناسایی و در نتیجه به طور تقریبی فهرست کاملی از نخبگان علمی کشور را تهیه کرده است. 

رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری (RICeST) گفت: بر اساس آمار بدست آمده، توزیع دانشمندان در رشته های مختلف یکسان نیست. به طوری که ۵۰.۸ درصد این دانشمندان متعلق به حوزه علوم پایه هستند. بعد از علوم پایه، علوم پزشکی دارای بیشترین تعداد دانشمند است که شامل ۲۱.۴ درصد آنها می شود.

وی افزود: به لحاظ سهم حاصل از نخبگان، دانشمندان علوم فنی و مهندسی در جایگاه سوم قرار داشته و ۲۱ درصد دانشمندان تاثیر گذار علمی کشور متعلق به این حوزه هستند. علوم کشاورزی ۶.۴ درصد از نخبگان بین المللی کشور را در اختیار دارد و تنها ۰.۶ درصد از این نخبگان مربوط به حوزه علوم اجتماعی و انسانی هستند. 

دهقانی افزود: از مجموع دانشمندان برتر ۵۰ درصد متعلق به دانشگاه های جامع، ۲۳ درصد مربوط به دانشگاه های صنعتی، ۲۱ درصد مربوط به دانشگاه های علوم پزشکی، ۳ درصد مربوط به پژوهشگاه ها، و ۳ درصد متعلق به دانشگاه های آزاد و پیام نور است.

وی یادآور شد: در بین دانشگاه های جامع، دانشگاه های تهران، شیراز، تربیت مدرس، اصفهان، شهید بهشتی، تبریز، مازندران و بوعلی سینا به ترتیب دارای بیشترین تعداد نخبگان هستند. در بین دانشگاه های صنعتی، دانشگاه صنعتی شریف، اصفهان، امیرکبیر، علم و صنعت ایران و نوشیروانی بابل بیشترین تعداد دانشمند تاثیر گذار شناسایی شده اند.

سرپرست ISC اظهار داشت: چهار پژوهشگاه به نسبت مساوی دارای نخبگانی در سطح یک درصد بین المللی هستند که شامل پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران و پژوهشگاه علوم و فناوری رنگ است.

تعداد دانشمندان تاثیر گذار شناسایی شده در هر دانشگاه 

دهقانی خاطرنشان کرد: مطابق جدول نشان داده شده، در حوزه علوم پایه دانشگاههای تهران، شیراز و اصفهان دارای بیشترین تعداد نخبگان هستند. در حوزه علوم پزشکی دانشگاه های علوم پزشکی تهران، علوم پزشکی اصفهان، علوم پزشکی شیراز و علوم پزشکی تبریز دارای بیشترین تعداد نخبگان هستند. در حوزه علوم کشاورزی دانشگاه تهران دارای بیشترین تعداد نخبه است. در حوزه فنی و مهندسی دانشگاه های صنعتی شریف، تهران، صنعتی اصفهان، امیرکبیر، نوشیروانی بابل، صنعتی شیرازو دانشگاه علم و صنعت ایران دارای بیشترین تعداد نخبگان هستند.