به گزارش خبرنگار مهر، در سومین سال درگذشت زنده‌یاد حمید سمندریان برخی از شاگردان این مدرس و کارگردان مطرح تئاتر ایران از ۲ نسل مختلف در مراسمی در فرهنگسرای سرو در کنار هم حضور پیدا کردند. در این مراسم سعید اسدی مدرس تئاتر و دبیر سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر اجرای برنامه را بر عهده داشت. وی در ابتدای سخنان خود یادآور شد: ما استاد را از دست دادیم و این به معنای فقدان ایشان نیست، او به تعداد شاگردانش در تئاتر تکثیر پیدا کرده و تفکر و اندیشه استاد بازآفرینی می‌شود.
در ادامه صدراییان مدیر فرهنگسرای سرو نیز به حاضران در مراسم خیر مقدم گفت و سپس قطعه‌ای موسیقایی شامل دونوازی نی و دف، اجرا شد.
اسدی در این بخش از مراسم از زنده‌یاد سمندریان به عنوان یکی از تأثیرگذارترین هنرمندان در تاریخ تئاتر ایران و تئاتر مدرن ایران یاد کرد. سپس محمودرضا رحیمی به عنوان یکی از شاگردان زنده‌یاد سمندریان روی صحنه حضور پیدا کرد. وی با اشاره به آشنایی خود با زنده‌یاد سمندریان از سال‌های ۶۸ در دانشگاه تهران و حضور در کنار او به عنوان دستیار کارگردان در نمایش «دایره گچی قفقازی»، متذکر شد: اگر مدیران فرمول تئاتری که استاد سمندریان ارائه داد مدنظر داشتند، تئاتر ما در این وضعیت قرار نداشت و مدام از نقطه صفر کار خود را از سر نمی‌گرفت.
این کارگردان، بازیگر و مدرس تئاتر، زنده‌یاد سمندریان را پلی میان تئاتر غلامحسین نوشین با تئاتر امروز دانست و تأکید کرد: انسان فرهنگی مرگ ندارد و آن‌ها که بودجه فرهنگی را مانند چماقی بر سر ما می‌کوبند باید ببینند که بعد از گذشت ۳ سال از درگذشت استاد سمندریان، او همچنان در بین ما حضور دارد.
وی درباره فرمول تئاتری ارائه شده از سوی زنده‌یاد سمندریان، توضیح داد: استاد سمندریان معتقد بود که نوجوانان، جوانان، نسل میانه و همچنین پیشکسوت تئاتر باید در کنار هم کار کنند و اثری را روی صحنه ببرند تا تئاتر معیار روی صحنه اجرا شود.
رحیمی زنده‌یاد حمید سمندریان را هنرمندی دانست که هیچوقت فرهنگ چانه‌زنی نداشت و تصریح کرد: دلیل کمبود اجراهای استاد سمندریان را عقب‌افتادگی مدیران می‌دانم زیرا مدیران نمی‌توانند هنرمند را در یک چارچوب محدود کنند تا دوره مدیریت‌شان به آرامی سپری شود.
وی راه‌اندازی آموزشگاه سمندریان را یکی از اقدامات قابل توجه زنده‌یاد حمید سمندریان دانست.
سعید ذهنی یکی دیگر از شاگردان زنده‌یاد سمندریان بود که در مراسم یادبود استاد خود، به ذکر خاطرات و ویژگی‌های او پرداخت. وی یادآور شد: بحث موسیقی باعث قرابت من با استاد شد و علاقه استاد به موسیقی بسیار زیاد بود. استاد سمندریان اهمیت خاصی برای شناخت علم موسیقی توسط هنرمندان تئاتر قائل بود ولی متأسفانه جای چنین اهمیتی در حال حاضر تئاتر ایران، خالی است. خیلی خوب می‌شد که در دانشگاه‌ها واحدهای موسیقی باری به هر جهت در نظر گرفته نمی‌شد.
وی با اشاره به اهمیت دادن و باور کردن هنرمندان جوان از سوی زنده‌یاد سمندریان، افزود: لحظه‌ای که استاد سمندریان از من به عنوان یک دانشجوی ترم ۲ خواست تا موسیقی نمایش «دایره گچی قفقازی» را بسازم، برایم لحظه‌ای فراموش نشدنی است.
این آهنگساز با سابقه عرصه سینما و تئاتر سخنان خود را با بیان این جمله که «جای تو خالی نیست، جای تو درد می‌کند» به پایان رساند.
در ادامه تصاویری تحت عنوان «تأثیر خورشید» کاری از فرشاد فرشته حکمت و با صدای مهدی سلطانی از زنده‌یاد سمندریان و مراسم بازنشستگی او در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران پخش شد.
سپس با حضور ایرج راد، پرویز پورحسینی و هما جدیکار از میکاییل شهرستانی و محمودرضا رحیمی به عنوان ۲ تن از شاگردان زنده‌یاد حمید سمندریان، قدردانی شد.
شهرستانی بعد از این قدردانی به نحوه آشنایی خود با زنده‌یاد سمندریان در سال ۶۱ در کلاس‌های آموزشی در رادیو اشاره کرد و گفت: استاد شاگردانش را بزرگ می‌کرد تا یاد بگیرند که چگونه جای پای او قدم بگذارند. شنیدم برخی خود را سمندریان ثانی نامیده‌اند که برایم بسیار ناراحت کننده بود زیرا کسی نمی‌تواند جایگزین استاد سمندریان شود.
بازیگر نمایش رادیویی «فیزیکدان‌ها» و تئاتر «ازدواج آقای می‌سی‌سی‌پی» به کارگردانی زنده‌یاد حمید سمندریان، تأکید کرد: استاد به درستی تعادل میان تئاتر اقتباسی و تئاتری را که قرار بود متولد شود، برقرار کرد. استاد همیشه به دنبال یادگیری و به روز شدن بود.
وی با بیان اینکه همواره استاد سمندریان را پدر معنوی خود می‌دانم، اظهار کرد: اگر کسی می‌خواهد درباره استاد سخن مناسبی بگوید، مناسب‌ترین سخن این است که حمید سمندریان همیشه برای همه ما معلم بود.
در ادامه ایرج راد نیز با بیان اینکه در ابتدا از طریق آثار زنده‌یاد حمید سمندریان با او آشنا شده بود، یادآور شد: در سال ۴۸ بود که استاد سمندریان، استاد فن بیان ما در دانشگاه بود. استاد همیشه بسیار صمیمی و مانند یک دوست با شاگردان خود رابطه داشت و فکر نمی‌کنم کسی باشد که او را دوست نداشته باشد. علت این دوست داشتن این است که استاد بسیار صادق بود و هیچگاه بازی نمی‌کرد.
وی با اشاره به حضور خود به عنوان بازیگر نمایش «مرده‌های بی‌کفن و دفن» به کارگردانی زنده‌یاد سمندریان، تأکید کرد: استاد تئاتر را بسیار دوست داشت و برای تئاتر احترام قائل بود. برای کار کردن با استاد سمندریان باید عاشق تئاتر باشید و با تمام وجود تئاتر کار کنید. وقتی استاد فریاد می‌زد همه پی به عظمت و والایی تئاتر می‌بردند. استاد سمندریان همیشه درباره تئاتر صحبت می‌کرد و هیچوقت پشت‌سر کسی صحبت نمی‌کرد. به خاطر باور استاد به تئاتر بود که آثارش بسیار تأثیرگذار بودند.
این بازیگر و کارگردان با سابقه تئاتر با بیان اینکه کمتر کسی را در تئاتر دیده‌ام که به مانند استاد سمندریان نسبت به تئاتر ارادت، دانش و منش داشته باشد، اظهار کرد: استاد حمید سمندریان با تمام شاگردانی که پرورش داده، همیشه کار تئاتر می‌کند.
در بخش دیگری از مراسم یادبود زنده‌یاد حمید سمندریان در فرهنگسرای سرو، هما جدیکار به عنوان یکی دیگر از شاگردان این هنرمند فقید تئاتر به ذکر خاطرات خود از زنده‌یاد سمندریان پرداخت و گفت: سال ۵۱ بود که برای شرکت در آزمون نمایش عروسکی دانشکده هنرهای دراماتیک برای اولین بار استاد سمندریان را دیدم که به همراه دکتر فروغ و اسکار باتک آزمون می‌گرفت.
این مدرس تئاتر عروسکی تأکید کرد: از استاد سمندریان منزلت و صداقت را یاد گرفتم. او همیشه محکم و استوار و پر از دانش و بینش و اخلاق بود.
جدیکار با اشاره به برگزاری جشن بازنشستگی زنده‌یاد حمید سمندریان در دانشکده پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران، در حالیکه متأثر شده بود، یادآور شد: در آن سال سالنی در گروه هنرهای نمایشی دانشکده به نام استاد حمید سمندریان نامگذاری شد.
در ادامه پرویز پورحسینی یکی از شاگردان با سابقه زنده‌یاد سمندریان و از اولین اعضای گروه تئاتر پازارگاد به همراه زنده‌یاد پرویز فنی‌زاده نیز به ذکر خاطراتی از استاد خود پرداخت. وی با اشاره به اینکه زنده‌یاد سمندریان واژه «خولی» را برای شاگردان مورد علاقه‌اش استفاده می‌کرد، سخنان خود را با دیالوگی از شخصیت نینا در نمایش «مرغ دریایی» اثر چخوف که با کارگردانی پری صابری اجرا شده بود شروع کرد و گفت: ایمان داشته باش تا بتوانی صلیب‌ات را به دوش بکشی.
وی با بیان اینکه در سال ۳۸ به همراه فنی‌زاده و چند هنرمند جوان دیگر گروه پازارگاد را شکل دادیم و استاد سمندریان هم کارگردانی آثار گروه را عهده‌دار شد، تأکید کرد: حالا هم برای اینکه تئاتر ما جریان داشته باشد باید خودمان گروه تشکیل دهیم و به هیچ دولتی وابسته نباشیم.
بعد از سخنان پورحسینی که با احساس درباره کار طولانی مدت خود در چاپخانه و بعد از آن حضور در تمرینات گروه به سرپرستی زنده‌یاد سمندریان و همچنین دوستی ۵۰ ساله‌اش با او و تجربه تولید تئاتر تلویزیونی «به سوی دمشق» صحبت کرد، از پورحسینی و جمال اجلالی به عنوان ۲ شاگرد دیگر زنده‌یاد حمید سمندریان قدردانی شد. البته قرار بود حسین عاطفی نیز جزو این تقدیرشدگان باشد که در مراسم حضور نداشت.
بعد از این قدردانی، جمال اجلالی با بیان اینکه من اصلا بلد نیستم حرف بزنم و نمی‌دانم چگونه روی صحنه تئاتر بازی کردم، تأکید کرد: از زمانی که با استاد سمندریان آشنا شدم و شاگردش بودم، همیشه به یاد او و لحظاتی که با او بودم بخصوص از سال ۵۷ که با حمید لبخنده و حسین عاطفی شب‌ها را هم در خانه استاد سمندریان می‌خوابیدیم، هستم.
این بازیگر با سابقه سینما و تئاتر در ادامه سخنان خود، اظهار کرد: ما هر روز صبح که از خواب بیدار می‌شویم، خورشید را می‌بینیم و بعد روزهای‌مان سپری می‌شوند و می‌میریم. میلیون‌ها آدم در جهان زندگی کردند و مردند ولی یک نفر بود که خورشید و نور آن را نگاه کرد و سرعت نور را کشف کرد. حمید سمندریان برای من همان کاشف سرعت نور بود.
اجلالی تصریح کرد: نمی‌دانم چطور می‌شود در این کشور بتوانیم سمندریان‌ها را داشته باشیم.
در پایان این مراسم عکس زنده‌یاد حمید سمندریان توسط هنرمندان حاضر در مراسم امضا شد و همچنین عکسی از هر کدام از هنرمندان قدردانی شده و شاگردان زنده‌یاد سمندریان نیز با امضای حاضران در مراسم، به آن‌ها اهدا شد.
نظر شما