به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از شهر کتاب، مراسم بزرگداشت دکتر باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی، پدر مرمت نوین ایران شامگاه دوشنبه ۲۲ تیرماه در شهر کتاب مرکزی برگزار شد. در این مراسم احمد محیط طباطبایی، اسکندر مختاری و دیگر همکاران و شاگردان آن مرحوم حضور داشتند و درباره اقدامات و میراث دکتر شیرازی بحث و گفتگو کردند.
مختاری در ابتدا با اشاره به اینکه بخشی از میراث دکتر شیرازی، گردهمایی‌های كوچك است، گفت: ما در زمان حیات مرحوم شیرازی در دفترشان برای افطار جمع می‌شدیم و فعالان میراث از این طریق به یكدیگر نزدیك می‌شدند.
وی ادامه داد: به نظر من باید به میراث این مرد فكر كنیم؛ به اینكه برای حفظ میراث او چه كارهایی انجام داده و چه كارهایی نكرده‌ایم. آنچه انجام داده‌ایم، رشد و بالندگی جمع حاضر است، جمعی كه در بخش‌های مختلف مربوط به میراث فرهنگی حضور دارند و وقت‌شان را صرف آموزش می‌كنند. دكتر شیرازی همیشه از ما می‌خواست كه از عمرمان بهترین استفاده را بكنیم.
مختاری در بخش دیگری از سخنانش گفت: اما آنچه انجام نداده‌ایم، زیادتر است كه یكی از آنها عدم برگزاری كنگره بم است، كنگره‌ای كه برای معماری و شهرسازی ایران پا نگرفت چون در دوره‌ای كه عده‌ای مسئول این كار شدند، كار یا نیت‌شان را با نیت شیرازی یكی نكردند.
وی افزود: مرحوم شیرازی با نیت شخصی به این كار نپرداخت، او یك دیدگاه ملی داشت در حالیكه اقدامات و نیات او خیلی زود به فراموشی سپرده شد چون دولتی بر سر كار بود كه با همه ارزش‌ها بازی می‌كرد یا همه ارزش‌ها را به قیمت ارزانی می‌فروخت؛ سمینار یك‌روزه برگزار و عده زیادی را دعوت می‌كردند تا آدم ناقابلی تحت عنوان رییس سازمان میراث فرهنگی با مفاخر ملی این حوزه كیك ببرد! در حالی كه شیرازی نه با كسی كیك می‌برید و نه با كسی كیك می‌خورد؛ به جای این كارها، بنیانی را بنا كرد تحت عنوان «فهم سرزمین» كه البته مادامی كه آن دولت بر سر كار بود، انتظاری برای بسط و توسعه اقدامات او نداشتیم ولی حالا كه دولت تغییر كرده، توقع دیگری داریم و خوب است حالا كه دكتر محیط طباطبایی هم اینجا حضور دارند، این پیغام را منتقل كنند تا بار دیگر، كنگره بم برگزار شود.
میراث فرهنگی به نیروهای انسانی‌اش دوباره نگاه كند
او همچنین گفت: مرحوم شیرازی، طوقی را بر گردن برخی از ما انداخت با این هدف كه عده‌ای كه شیفته پایدار كردن ارزش‌ها هستند، به عنوان ثروت ملی فعال شوند. و حالا از سازمان متولی حفاظت از میراث فرهنگی این انتظار می‌رود كه بار دیگر به نیروهای انسانی و ثروت ملی ایران نگاه و یك بار دیگر آنها را فعال كند نه اینكه كاری با این عظمت را برعهده غیرمتخصصان بسپارد. حفاظت از میراث فرهنگی به یك آلودگی نیاز دارد و این آلودگی نزد نزدیكان و شاگردان شیرازی بیش از دیگران یافت می‌شود.
مختاری افزود: ما دوست داشتیم مركزی به اسم شیرازی وجود داشته باشد و فعالیت كند، مركزی كه مثل زمان حیات دكتر شیرازی دو اتاق داشته باشد فكر هم كردیم كه باید در مسعودیه باشد اما این اتفاق هرگز رخ نداد. در حالی كه شیرازی با عقبه‌ای ۴۰ ساله و به دنبال او، شاگردان و همكارانش این جایگاه را دارند كه دو اتاق به نام او داشته باشند و بتوانند از این طریق، كارها و میراث پدر مرمت نوین ایران را حفظ كنند.
وی همچنین گفت: نكته مهم دیگر درباره مرحوم شیرازی، عزت نفس اوست. او با این وجه از انسان‌ها سر و كار داشت و روی این مساله تكیه می‌كرد. نظام ارزیابی او بر اساس پول، جایگاه دولتی و اجتماعی یا حتی دانش افراد نبود بلكه یا بر اساس زحمتی بود كه می‌كشیدند یا عزت نفسی بود كه داشتند. به همین دلیل هم شاهد بودیم كه مرحوم شیرازی به كسانی احترام می‌گذاشت كه حتی سواد نداشتند. امروز هم یكی از كارهای ما، حفظ همین عزت نفس است.
به دنبال خلق یك خاطره جدید باشیم
احمد محیط طباطبایی دیگر میهمان این نشست صمیمانه به بیان خصوصیات منحصر به فرد دكتر شیرازی پرداخت و گفت: همواره در تاریخ، كسانی كه شاگرد تربیت كرده و به بسط و توسعه علم پرداخته‌اند، جایگاه بالاتری داشته‌اند؛ اگر به نقاشان بزرگ و برجسته ایران نگاه كنیم، می‌بینیم كه مثلا كمال‌الملك نسبت به نقاشان هم عصر خودش بیشتر مورد توجه و تفقد بوده است به طوری كه موزه شاگردان كمال‌الملك بزرگ‌تر از موزه خود اوست. مرحوم شیرازی هم چنین جایگاهی را نه فقط در مرمت و معماری بلكه در بسط میراث فرهنگی داشت.
وی افزود: خوشبختانه دكتر شیرازی در زمانه‌ای زیست وفعالیت كرد كه از نظر تاریخی اهمیت بسیار زیادی دارد. او مسئولیت خاصی در سازمان میراث فرهنگی داشت و ارزش‌های كیفی كارش حائز اهمیت است چراكه او سعی كرد نیروهای انسانی خوبی را تربیت كند و از خلال تمام اتفاقات متلاطم، این حوزه را سرپا نگاه دارد.
محیط طباطبایی همچنین گفت: نكته مهم دیگر این است كه هر كس باید به اندازه خودش نسبت به آنچه مرحوم شیرازی انجام داد و به میراث گذاشت، مسئولیت داشته باشد. به نظر من نهادی كه راه دكتر شیرازی را ادامه دهد، باید وجود داشته باشد هرچند كه حتی اگر كارهایی همچون كنگره بم انجام شود، با همان كیفیت سابق نخواهد بود همان‌طور كه مجله اثر منتشر می‌شود ولی كیفیت مقالات مثل سابق نیست البته رفتن به سمت بهبود اوضاع و بالا بردن كیفیت كار هم بخش دیگری از وظایف ماست.
وی ادامه داد: اما درباره اینكه دكتر مختاری از من خواستند پیغام‌شان را به سازمان منتقل كنم هم باید بگویم كه اگرچه ما در سازمان حضور داریم اما كارتن‌خواب هستیم البته ما آنچه را در پژوهشگاه میراث فرهنگی وظیفه ماست، انجام می‌دهیم و برای چاپ مجموعه دستاوردهای دكتر شیرازی در زمان حیات‌شان اماده‌ایم اما مهم‌تر از اینها ایجاد همان بنیاد و نهادی است كه شاگردان ایشان باید به شكل كاملا خصوصی ایجاد كنند. كنگره بم خیلی مهم است و حتی به دنبال برگزاری آن هم هستیم اما حتی اگر برپا شود هم با كیفیت سابق نخواهد بود. به همین دلیل هم فكر می‌كنم نباید به دنبال تكرار خاطرات خوب باشیم بلكه باید یك خاطره خوب و جدید را خلق كنیم، آن هم در شكل یك حركت تازه.
در ادامه این مراسم، شاگردان و دیگر اساتید و پژوهشگران حوزه میراث فرهنگی خاطراتی را كه با دكتر شیرازی داشتند، تعریف و همچنین درباره چگونگی و چرایی ایجاد بنیاد شیرازی بحث و گفتگو كردند.
نظر شما