خبرگزاری مهر ـ گروه بین الملل: «تشکیل دولت ائتلافی» به معمایی سخت و گره ای کور در آنکارا تبدیل شده است. احمد داوود اوغلو نخست وزیر ترکیه صراحتا اعلام کرده است که امید چندانی نسبت به تشکیل دولت ائتلافی میان دو حزب عدالت و توسعه و جمهوریخواه خلق وجود ندارد و طرفین نتوانسته اند در مذاکرات خود به الگوی مشترکی جهت تشکیل دولت دست پیدا کنند.
این در حالی است که گزینه تشکیل دولت ائتلافی میان حزب عدالت و توسعه و دو حزب ملی گرا به رهبری دولت باغچه لی و دموکراتیک خلق به رهبری صلاح الدین دمیر تاش عملا منتفی است.
در چنین وضعیتی به نظر می رسد «کمال قلیچدار اوغلو» رهبر حزب جمهوریخواه خلق نیز به زودی سکوت خود را شکسته و در خصوص کارشکنی های علنی اردوغان و هم حزبی هایش در تشکیل دولت ائتلافی حقایق و سخنانی را عنوان کند.
با این حال آنچه طی روزهای اخیر مورد توجه شدید تحلیلگران مسائل سیاسی ترکیه قرار گرفته است، انتشار اخباری جدید در خصوص احتمال ورود دوباره «عبدالله گل» به صحنه سیاسی آنکاراست.
پس از اینکه عبدالله گل با تصمیم مشترک اردوغان و داوود اوغلو از معادلات اجرایی آنکارا کنار گذاشته شد، بسیاری از طرفداران رئیس جمهور سابق ترکیه درحزب عدالت و توسعه نسبت به شکاف ایجاد شده میان دو شریک قدیمی یعنی گل و اردوغان ابراز نگرانی کردند.
نکته مهم تر اینکه بسیاری از طرفداران عبدالله گل در حزب عدالت و توسعه در انتظار تصمیم سرنوشت ساز عبدالله گل برای بازگشت به صحنه اجرایی ترکیه و یا تاسیس حزبی جدید هستند.
«عبدالله قلیچ» نویسنده روزنامه «میدان» در خصوص آخرین وضعیت عبدالله گل می گوید: «عبدالله گل متناسب با آنچه طی یک هفته آتی در ترکیه رخ خواهد داد، تصمیم مهم خود را برای چگونگی بازگشت به معادلات سیاسی آنکارا اتخاذ خواهد کرد. عبدالله گل بر خلاف اردوغان خواستار تشکیل دولت ائتلافی در آنکاراست و برگزاری انتخابات زودهنگام را گزینه ای نادرست می داند. عبدالله گل بارها نسبت به عواقب و تبعات عدم تشکیل دولت ائتلافی در ترکیه به اردوغان هشدار داده و این پیام را از طرق مختلف به رئیس جمهور ترکیه مخابره کرده است.»
طی دو سال اخیر عبدالله گل بسیاری از سیاست های اردوغان را در قبال سرکوب معترضین در میدان تقسیم استانبول، سیاست خارجی آنکارا در سوریه و کارشکنی های اردوغان در مسیر تشکیل دولت ائتلافی را مورد انتقاد قرار داده است.
بسیاری از تحلیلگران مسائل سیاسی ترکیه معتقدند سکوت عبدالله گل آرامشی قبل از طوفان است که متعاقب شکسته شدن آن، معادلات حزب حاکم فعلی دستخوش تغییراتی اساسی خواهد شد. از سوی دیگر، اردوغان که طی روزهای اخیر استراتژی کهنه خود مبنی بر «یکدست سازی قدرت در آنکارا» را دنبال می کند، نسبت به بازی غیر قابل پیش بینی عبدالله گل طی روزهای آتی احساس ترس می کند.
واقعیت امر این است که تصمیم نهایی عبدالله گل هر چه باشد به سود اردوغان و داوود اوغلو نخواهد بود. به عبارت بهتر؛ عبدالله گل حتی اگر به ادامه بازی در ذیل حزب عدالت و توسعه تن دهد، با رویکردی انتقادی در مقابل اردوغان و داوود اوغلو حاضر خواهد شد.
این رویکرد انتقادی منجر به جذب آرای کسانی خواهد شد که در عین علاقه به کلیت حزب عدالت و توسعه، سیاست های توسعه طلبانه و نامتوازن اردوغان در عرصه سیاست داخلی و خارجی ترکیه را بر نمی تابند.
آنچه اما فراتر از تناقض و چالش احزاب مخالف عدالت و توسعه با اردوغان می تواند معادلات سیاست داخلی آنکارا را دستخوش تحولاتی اساسی نماید، حضور معنادار و ناگهانی عبدالله گل در معادلات سیاسی آنکاراست. بهترین تصمیم ممکن برای اردوغان جهت مواجهه با این موضوع، تن دادن به تشکیل دولت ائتلافی با حزب جمهوریخواه خلق است. در این صورت، ممکن است عبدالله گل از تصمیم خود مبنی بر ایجاد موجی گسترده علیه اردوغان (در داخل حزب عدالت و توسعه) اجتناب کرده و آن را به زمان دیگری موکول کند.
با این حال به نظر می رسد اردوغان در قمار سیاسی خود مبنی بر حذف همه مخالفان سیاسی خود از راس و بدنه دولت بعدی ترکیه مصمم به نظر می رسد. نکته مهم اینکه حتی احمد داوود اوغلو نخست وزیر ترکیه نیز نسبت به عواقب و تبعات اتخاذ چنین رویکردی توسط اردوغان نگران است. وی نسبت به اردوغان تمایل بیشتری مبنی بر تشکیل دولت ائتلافی در آنکارا دارد. با این حال داوود اوغلو نشان داده است که در برهه های زمانی حساس تابع تصمیم نهایی اردوغان خواهد بود!
در نهایت اینکه اردوغان در هدایت معادلات سیاست داخلی و خارجی کشورش بیش از هر زمان دیگری دچار ضعف شده است. این ضعف از یک سو ناشی از شخصیت خودخواهانه اردوغان و از سوی دیگر، ناشی از بحران های امنیتی و سیاسی دامنه داری است که طی سال های اخیر توسط وی بر پیکره جامعه ترکیه و به واسطه حمایت از گروه های تکفیری از جمله داعش و برخورد سلبی با مخالفان سیاسی داخلی ایجاد شده است.
در چنین شرایطی «تصمیم جدید عبدالله گل» می تواند حکم شلیک آخرین تیر بر پیکر اردوغان را داشته باشد...
نظر شما